Beraat Eden Sanığın Tazminat Hakkı Var Mı? Sanık beraat ederse ne olur?
Beraat kararı almak, bir kişinin suçsuz olduğunun yasal bir teyidi anlamına gelir. Bu durumda, haksız yere tutuklanma, gözaltına alınma veya aranma gibi durumlar nedeniyle bireyler, yaşadıkları mağduriyetin telafisi için devlet aleyhine tazminat davası açma hakkına sahiptir.
Bu yazıda, beraat kararı alan bir kişinin tazminat davası açıp açamayacağı, haksız tutuklama tazminatı davasının nasıl açılacağı, tazminatın ne zaman ödeneceği ve ne kadar olabileceği gibi konulara açıklık getirilecektir.
Beraat Kararı Aldım, Tazminat Davası Açabilir miyim?
Evet, beraat kararı alan kişiler, yaşadıkları haksız tutuklama, gözaltı veya arama gibi durumlar nedeniyle devlet aleyhine maddi ve manevi tazminat davası açabilirler. Bu tür bir dava, kişinin özgürlüğüne yapılan müdahalenin maddi ve manevi olarak telafi edilmesi amacını taşır.
Haksız Tutuklama Tazminatı Davası Nerede Açılır?
Haksız tutuklama tazminatı davası, zarara uğrayan kişinin oturduğu yerin ağır ceza mahkemesinde açılır. Eğer o yerdeki ağır ceza mahkemesi tazminat konusu işlemle ilişkiliyse ve aynı yerde başka bir ağır ceza mahkemesi yoksa, en yakın yer ağır ceza mahkemesinde dava açılabilir.
Beraat Eden Biri Tazminat Alabilir mi?
Evet, beraat eden kişiler, usulüne uygun olarak koruma tedbirine karar verilmiş olsa bile, devlet aleyhine tazminat talebinde bulunabilirler. Beraat kararı, mağduriyetin telafisi için tazminat talebinde bulunma hakkını doğurur.
Beraat Tazminatı Ne Zaman Ödenir?
Beraat tazminatına ilişkin mahkeme kararları kesinleşmeden ve idari başvuru süreci tamamlanmadan icra takibine konulamaz. Kesinleşen mahkeme kararında hükmedilen tazminat ile vekalet ücreti, davacı veya vekilin davalı idareye yazılı şekilde bildireceği banka hesap numarasına, bu bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde ödenir.
Haksız Tutuklama Tazminatı Ne Kadar Olur?
Haksız tutuklama sebebiyle talep edilecek tazminat miktarı, somut olayın özelliklerine bağlı olarak değişiklik gösterir. Kişinin mesleği, aile hayatı, yaşam standartları gibi etkenler dikkate alınarak bir miktar belirlenir. Maddi tazminatın hesaplanması sürecinde, dosya bir bilirkişiye sunulur ve bilirkişi, maddi tazminat konusunda uygun gördüğü miktarı mahkemeye bildirir. Mahkeme, bu bilgilere dayanarak maddi ve manevi tazminata karar verir.
Haksız Tutuklama Tazminat Davası Nasıl İspat Edilir?
Haksız tutuklama sebebiyle zarara uğrayan kişi, bu zararını ispatlamakla yükümlüdür. Haksız tutuklama tazminatı talebinde bulunan kişinin, yaşadığı zararı ispat etmesi gerekmektedir. Bu, zararın niteliği ve miktarını açıkça belirten, destekleyici belgelerle donatılmış bir dilekçe ile yapılır. Mahkeme, dilekçede yer alan bilgilerin yetersiz olduğu durumlarda, eksikliklerin giderilmesi için başvurucuya bir süre tanır.
Beraat Eden Sanığın Tazminat Hakkı ve Tazminat Nasıl Alınır?
Cezası tamamlanmış olan sanığın tazminat hakkı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223 sayılı olan 2. Maddesine göre düzenlenmiştir. Kararın kesinleşmesinin ardından 3 ay içerisinde Ağır Ceza Mahkemesi kapsamında beraat eden sandığın tazminat hakkı için dava açılabilir.
Tazminat davası açmadan önce alanında uzman bir avukat ile çalışmak oldukça önemlidir. Davanın açılabilmesi için Ceza Muhakemesi Kanunu’na hakim olunması oldukça önemlidir. Dava, davalı kişi tarafından Maliye Hazinesi’ne açılmaktadır.
Açılacak olan davada nisbi ve maktu harç ödenmesi gerekmemektedir. Bu noktada davacı olarak ispat sorumluluğu bulunur. Bundan dolayı da alanında uzman bir avukatla çalışarak tüm delil ve belgeleri davadan önce toplamak oldukça önemlidir. Bu belgeler:
- Cezaevinde yaşanan manevi zararlar,
- Psikolojik durumlar,
- Yoksun kalınan maddi kayıplar,
- Giderler,
- Avukatlık ücretleri olmaktadır.
Haksız Tutuklamalar için Tazminat Davası Dilekçe Örneği
Beraat eden sanık için tazminat davası çeşitli durumlarda açılabilir. Tazminat talep etmenin dayanağı olarak maddi ya da manevi zararlar gösterilebilir.
Kişinin tutuklu olması sebebiyle işlerden çıkarılması ya da ticari faaliyetlerinin durması söz konusu olabilmektedir. Bundan dolayı da kazanç ya da ücret kayıpları için tazminat davası açılabilir. Bu noktada kovuşturma aşamasında ödenmiş olan avukatlık ücretleri de dahil olmak üzere cezaevinde yapılan harcamalar için de hak talep edilebilir.
Bunun yanında zararlar asgari ücretten hesaplanacaktır. Bundan dolayı da hakkaniyete uygun tazminatlar talep edilmelidir.
Cezaevinden Çıkan Kişiler için Tazminat Davası
Tazminat davası açarken yapılacak olan tazminat taleplerine yasal faizler de ilave edilebilir. Dilekçe yazarken usul ve esaslar sabit olarak kalacaktır. Bundan dolayı da dilekçe örneğini usulüne uygun olarak hazırlamak gerekir.
Bu noktada uzman ve deneyimli bir avukattan destek talep etmek en sağlıklısı olacaktır. Haksız tutuklama durumlarında hüküm giymiş olan kişi hukuksal olarak haklarını talep edebilir. Kanunda bulunan şartlar dışında yakalanmış, tutuklanmış ya da tutuklu kalmasına devam etmiş olan kişiler, dava açarak bu sürede yaşadıkları için tazminat talep edebilir.
Başvuru yapabilmek için bir sene içerisinde başvuru yapılması gerekir. Tazminat talepleri Ağır Ceza Mahkemesi’ne yapılmalıdır.
Beraat Eden Sanığın Tazminat Hakkı
Karar veya hükümlerin kesinleştiğinin ilgilisine tebliğinden itibaren üç ay ve her hâlde karar veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen bir yıl içinde tazminat isteminde bulunulabilir.
Beraat Kararı ile Tazminat Talebi
Tük hukuk sistemi tüm koşullarda, vatandaşların haklarının korunabilmesini merkezine alan bir sistem içerisinde yürütülür.
Bu kapsamda beraat eden sanığın tazminat talebinde bulunması halinde Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) bu duruma yönelik olarak çeşitli düzenlemelerde de bulunmuştur. Söz konusu CMK kapsamındaki düzenlemeler ile kimlerin tazminat talebinde bulunabileceği, hangi şartların mevcut olduğu ve nasıl talep edilebileceği gibi konulara ilişkin olarak, tüm ayrıntılar belirlenmiştir.
Ceza Muhakemesi Kanunu 141. Maddesi çerçevesinde düzenlenen beraat eden sanığın tazminat talebinde bulunma koşulları ise;*Kanunda yer alan şartlar haricinde yakalanan, tutuklanan ya da tutukluluğunun devamı kararı alınan.
*Kanuni haklarına saygı gösterilmeden ya da belirtilen haklarından faydalanma imkanı verilmeden tutuklanan,
*Kanuni yönden uygun biçimde tutuklanmasına karşın ideal sürede yargılama mercii karşısına çıkartılmayan ve bu sürede hakkındaki hükmü verilmeyen,
*Gözaltı ve tutukluluk sürecinde, hükümlülük sürelerinden fazla olan ya da işlediği suça göre kanunda belirtilen cezanın sadece para cezası olması sebebi ile zorunlu olarak bu cezayı alan,
*Yakalama ya da tutuklama sebepleri ve hakkındaki suçlama kendisine yazılı açıklanmayan,
*Yakalanmaları ya da tutuklanmalarına ilişkin yakınlarına haber verilmeyen,
*Yakalama kararının ‘ölçüsüz’ biçimde uygulanması, *Eşyaları ve diğer mal varlıkları için uygun tedbirler söz konusu olmadan el konulan, Kişiler devletten tazminat talebinde bulunabilme hakkına sahip olabilmektedir.
Beraat Eden Sanığın Tazminatı Başvurusu Nasıl Yapılır?
CMK 142. Maddesi çerçevesinde karar ya da hükümlerin kesinleştiği bilgisinin kendisine tebliği ile başlayan 3 aylık süreçte ve her durumda karar ya da hükümlerin kesinleşme tarihi ile birlikte başlayan 1 yıllık sürede tazminat talebi gerçekleştirilebilir. Tazminat talebi, zarar gören kişinin ikamet ettiği noktadaki Ağır Ceza Mahkemesi’ nde ve yoksa en yakın Ağır Ceza Mahkemesi’ nde talep görülür.
Tazminat talebi gerçekleştiren kişinin dilekçesinde açık kimlik ve adresini, zarara yol açan işlemi ve zararın niceliği gibi bilgileri belirtmesi gerekir. Dilekçede yeterli bilgi bulunmaması halinde mahkeme tarafından eksikliğin tamamlanmasına 1 aylık müddet verilir. Aksi halde reddine karar verir. Tazminat talebinin ve kanıtların incelenmesinde ve Tazminat Hukuku’ nun genel şartlarına uygun olarak uygulanacak tazminat oranının tespit edilmesi mahkeme gerekli görmesi durumunda geniş yelpazede değerlendirmelerde bulunma veya hakimler aracılığı ile bulundurma imkanına sahiptir.
Ağır Ceza Mahkemesi tarafından söz konusu tazminat talebine ilişkin kararını duruşmalı şekilde vermektedir. Tazminat talebinde bulunan ile Hazine Temsilcisi, açıklamalı çağrı kağıdı tebliğine karşın gelmemeleri durumunda ise mahkeme tarafından karar bu kişi ya da tarafların yokluğunda verilmektedir. Söz konusu mahkeme kararına yönelik olarak tazminat talebinde bulunan, Cumhuriyet Savcısı ve Hazine Temsilcisi, istinaf yöntemine başvuru gerçekleştirebilir. Bu durumda inceleme öncelikli olarak ve en hızlı şekilde gerçekleştirilmektedir.
Beraat Eden Sanığın Tazminat Hakkında Örnek Kararlar
Hakkında şikayet ve tehdit suçlarını işlediği iddiası ile yapılan suç duyurusuna dayalı olarak gerçekleştirilen soruşturma sonucunda kamu davası açılmış ve davacı delil yetersizliği nedeniyle beraat etmiştir.
Bazı delil ve emarelere dayalı olarak gerçekleşen bir şikayet ya da açılan ceza davası sonunda verilen beraat kararı, soyut olarak o şikayet veya davanın hukuka aykırı olduğunun delili sayılamaz. Somut olayda, davalı L. O. un yalan tanıklık yaptığı yönünde kurulmuş bir mahkumiyet hükmü bulunmadığı gibi, davacının hakkında açılan ceza davasından beraat etmiş olması da tek başına anayasal bir hak o an şikayet hakkının ve hak arama özgürlüğünün kötüye kullanıldığının delili olamayacağından,
Davalı. M.E. K. hakkında açılan davanın da reddine karar verilmesi gerekirken kanunun olaya uygulanmasında hata edilmek suretiyle adı geçen davalı yönünden şikayet hakkının hukuka aykırı olarak kullanıldığı ve davacı yararına manevi tazminatödetilmesi koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verildiği anlaşıldığından,
İlk derece mahkemesi kararının HMK'nın maddesi uyarınca kaldırılması ve davanın reddi yönünde hüküm tesis edilmesi gerektiği kanaati ile aşağıdaki hüküm kurulmuştur. Davalı tarafın istinaf başvurusunun duruşma yapılmadan KABULÜNE karar verilmiştir.
