İşçinin Emsal Ücreti Nasıl Belirlenir? İşte Yargıtay’ın Emsal Ücret Belirleme Kriterleri

İşçilerin ücretlerinin belirlenmesi ve olası ücret ihtilaflarında emsal ücretin tespiti, adaletli bir iş ortamının sağlanması için önemlidir. İşte bu süreçte dikkat edilmesi gerekenler:

İşçinin Emsal Ücreti Nasıl Belirlenir?

Emsal ücretin belirlenmesi süreci, işçinin yaptığı işin niteliği, işçinin sahip olduğu nitelikler ve kıdemi gibi faktörler dikkate alınarak gerçekleştirilir. Emsal ücret araştırması, benzer işi yapan ve benzer niteliklere sahip başka bir çalışanın aldığı ücretin tespit edilmesi sürecidir. Bu süreçte, işçinin yaptığı işe ve sektöre özgü özelliklerin yanı sıra, işyerinin bulunduğu bölge ve sektördeki genel ücret düzeyleri de göz önünde bulundurulur.

İşçinin Ücreti Nasıl Tespit Edilir?

İşçinin ücreti, işyeri kayıtları, Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılan prim ödemeleri ve işçinin imzaladığı bordrolar gibi belgelerden yola çıkılarak tespit edilir. Bu süreç, işçinin aldığı gerçek ücretin belirlenmesinde temel kaynak olarak kullanılır. İşçi tarafından bordrolara itiraz edilmemişse bu belgeler, ücretin tespitinde esas alınır.

Emsal Ücret Nereden Sorulur?

Emsal ücretin tespiti için meslek kuruluşları, ticaret ve sanayi odaları gibi kurumlar önemli kaynaklardır. Bu kurumlar, sektöre ve mesleğe özgü ücret bilgilerini sağlayarak, tazminat hesaplamalarında ve ücret ihtilaflarında referans noktası oluşturur. İşin niteliği ve sektörüne göre değişiklik gösterebilecek olan emsal ücret, bu kuruluşlardan alınan bilgilerle belirlenebilir.

Emsal Ücret Araştırmasını Kim Yapar?

Emsal ücret araştırması genellikle, bordroda belirtilen ücretten daha yüksek bir ücret aldığını iddia eden işçi tarafından yapılır. İşçi, kendi iddiasını destekleyecek bilgi ve belgeleri toplamakla yükümlüdür. Bu süreçte, masraflar genellikle davacı işçi tarafından karşılanır ve işçi, emsal ücretin sorulacağı meslek kuruluşu veya odaları seçme hakkına sahiptir.

İşçinin Emsal Ücreti Nasıl Belirlenir!

İşte Yargıtay’ın Emsal Ücret Belirleme Kriterleri Nelerdir. İş mahkemelerine açılan tüm davalarda belirlenmesi gereken en önemli husus işçinin aldığı ücretin belirlenmesidir. Belirlenen ücret ile açılan tazminat davalarında miktarın belirlenmesinde önemli kriterdir.

İşçinin ücreti 4857 sayılı İş Kanununda 32. maddenin ilk kısmında bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından iş karşılığı para ile ödenen tutar olarak tanımı yapılmıştır.

Çalışma hayatında işveren daha az vergi ya da sigorta pirimi ödemek sebebiyle zaman zaman, iş sözleşmelerinde veya ücret bordrolarında gösterilen ücretler gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda açılan davalarda gerçek ücretin tespiti önemli kılmaktadır.

İşçinin Emsal Ücreti Nasıl Belirlenir! İşte Yargıtay’ın Emsal Ücret Belirleme Kriterleri

İşçinin gerçek ücreti belirlenirken, İşçinin çalışma yılı yani kıdemi, meslek unvanı, işyerinde fiilen yaptığı iş, işyerinin çalışma özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alınır.

Anlatılan hususlar ile birlikte, imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı iddia ve şüphesi ortaya çıkması halinde, Ücretin tespitinde, tanık beyanları aldığı ücret tespit edilir. Ayrıca işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek, ilgili işçi ve işveren kuruluşları ile Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı internet sitesinde bulunan “Kazanç bilgisi sorgulama” ekranından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.

Somut olayda, davacı tarafından net 1.248,00 TL ücret aldığı iddia edilmiş, işveren ise davacının asgari geçim indirimi dahil 1.237,00 TL ücret aldığını savunmuştur.

Yapılan yargılamada, davacının güvenlik görevlisi olarak çalıştığı, davacının asgari ücret aldığı değerlendirilerek davanın kabulüne karar verilmiştir. Mahkemece yapılan emsal ücret araştırmasının ise yetersiz olduğu anlaşılmaktadır.

Yargıtay Kararında Emsal Ücret Belirleme Kriterleri Şu şekilde belirtmiştir

Davacının meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği sorulmalı, Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı internet sitesinde bulunan “Kazanç bilgisi sorgulama” ekranından emsal ücretin ne olabileceği yeniden araştırılmalı ve dosya kapsamındaki tüm deliller bir arada değerlendirilerek aylık ücret miktarı noktasındaki uyuşmazlık çözümlenmelidir.

Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. Taraflar arasında işçinin yıllık izin ücretine hak kazanıp kazanamadığı hususu uyuşmazlık konusudur.

Davacı yıllık izinlerini kullanmadığını beyan ederek yıllık izin talebinde bulunmuştur. Mahkemece davacının tüm hizmet süresi boyunca yıllık izin kullanmadığı değerlendirilerek yıllık izin ücret alacağı hüküm altına alınmıştır.

Ancak davacı, 10 gün yıllık izin kullandığına, yıllık izin dönüşü iş sözleşmesinin feshedildiğine dair beyanda bulunmuştur.

Ayrıca davalı tarafça davacının yıllık izin belgelerinin de dosyaya sunulduğu görülmüştür. Mahkemece davacının yıllık izin kullandığına dair beyanı ve sunulan belgeler değerlendirilmeden hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.