İşçinin Kusurundan Kaynaklanan İş Kazası
İşçinin Kusurundan Kaynaklanan İş Kazasında hakları nelerdir? Yaşanan iş kazaları, işverenin sorumluluğu dahilinde, kusurlu ya da kusursuz sorumluluk olarak ikiye ayrılmaktadır.
İşçini iş kazasında kusurlu yada kusursuz olması, SGK'nın tespit ve incelemesi sonucu belirlenir. Bu durumun işçi veya misrasçıların açacakları tazminat miktarına etkisi olacaktır.
Şu notuda düşmekte fayda var, İş kazası tazminat davalarında Yargıtın vermiş olduğu emsal kararlarda işçi kusurlu olsa dahi tazminat alması gerektiğine dair bir çok karar bulunmaktadır. İş kazalarında genel kural kendi sorumluluğunda çalışan işçinin korunması işverenin sorumluluğundadır.
İşçinin Kusurundan Kaynaklanan İş Kazası
İş kazası geçiren işçi sigortasız ve sigortalı olan bir işe giriş bildirgesini verme süresi de geçmiş ise, kazanın meydana gelmesinde, işveren veya farklı bir kişinin kusuru olup olmadığına bakılmaksızın, direkt olarak işveren kazadan sorumlu kabul edilir.
Bu bir kusursuz sorumluluk olarak sayılır. Bundan dolayı, işçinin kazada sorumlu olup olmaması, işverene ait bu sorumluluğu hiçbir şekilde etkilemez.
İş Kazalarında İşveren Hangi Durumlarda Sorumlu Tutulmaz ?
44/1-a /SSK) maddesince, çalışan işçinin işyerinde kaza geçirmesi durumunda işverenin, kaza geçiren çalışanın ve üçüncü başka bir kişinin kazanın oluşmasında, herhangi bir kusuru yani sorumluluğu olup olmadığı ciddi anlamda önem taşır ve olayın gidişatının değiştirir.
Çünkü, Sosyal Güvenlik Kurumu, yaşanan kaza sebebi ile, yapılan tüm harcamaları onlardan tahsil eder. Kazada sorumlu olanlar ile ilgili olarak hem Sosyal Güvenlik Kurumu hem de mevzuata göre bazı farklı kurumlar tarafından yaptırım ve cezalara maruz kalmaktadırlar.
İşverenin yaşanan iş kazasından sorumlu tutulmaması için, öncelikle kaza geçiren işçinin sigorta bildiriminin yapılmış olması gereklidir.
Şayet, işçinin kaza geçirdiği süze zarfında, sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken süre geçmiş ise, işveren tarafın kazada sorumlu ve kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan tüm masraflar işverenden tahsil edilir. Bazı istisnai durumların haricinde, sigortalı işe giriş bildirgesi, işçi işe başlamadan en geç bir gün önce verilmelidir.
İş Kazalarında Sorumlu Olan İşverene Uygulanan Yaptırım ve Cezalar
İş kazası sonucunda işveren, kaza geçiren işçi ve diğer üçüncü kişilerin, gerekli mevzuat dahilinde sorumluluklarının oluşabilmesi, farklı bir deyişle cezalandırılmaları için, kasıtlı ya da kusurlu olduklarının tespit edilmesi gereklidir.
Bunun için kişilerin, hapis cezası bakımından 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre suç işlemiş olmaları, maddi ceza ve yaptırımlar bakımından ise 4857 saylı İş Kanunu ile 6631 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu kanunlara istinaden oluşturulan alt mevzuat hükümlerine aykırı şekilde hareket etmiş olmaları, mevzuatta alınması gerektiği önlemlerden en az birini almadıklarının tespit edilmesi gerekmektedir.
Gerçekleşen kaza sonucunda işverene uygulanacak olan yaptırım ve cezalardan bazıları şunlardır;
- İşçinin, ölüm ya da yaralanması ile sonuçlanan iş kazalarında, kusurlu veya sorumlu olduğu tespit edilen işverene, şayet kusuru Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre taksir kapsamına giriyor ise, hapis cezası verilir.
- Yaşanan kaza sonucunda, işçi hayatını kaybetmiş ise, hak sahipleri Borçlar Kanunu hükümlerine göre, maddi ve manevi tazminat davası açma hakkına sahiptirler.
Kaza Geçiren Kişiye Uygulanan Yaptırım ve Cezalar
Sosyal Güvenlik Kurumu, kasıtlı bir hareketi ya da ağır bir kusur nedeni ile iş kazasına uğrayan ve hekim tavsiyelerine uymayan işçiye, ödemiş olduğu geçici iş göremezlik ödeneği ya da sürekli iş göremezlik gelirinden kesinti yapar.
İşçinin Sigortasız Olması Halinde Hakları
Kaza geçiren işçinin sigortasız olması, yani işveren tarafından SGK’ ya sigortalı bildirimin yapılmamış olması, kazada doğacak sonucu hiçbir şekilde etkilemez. İş kazası geçiren kişinin, bulunduğu iş yerinde, hizmet akdiyle şekilde çalıştığının tespit edilmesi yeterlidir.
