Taksi Şoförü Kıdem Tazminatı Nasıl Alır? Taksi şoförü işçi midir? Taksi şoförü kıdem tazminatı Yargıtay kararı

Taksi sürücüleri, İş Kanunu'na göre çalışan kategorisinde yer alırlar. Bu nedenle, diğer tüm çalışanlar gibi, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve kötü niyet tazminatı gibi haklara sahiptirler. İşten çıkarılan taksi sürücülerinin, çıkarıldıkları tarih itibariyle maaş, bonus ve prim gibi alacaklarının hemen ödenmesi gerekmektedir. Eğer bu ödemeler yapılmazsa, sürücülerin noter aracılığıyla işverenlerine ihtar çekerek bu ödemeleri talep etmeleri beklenir.

Taksi İşletmecisi Yanında Çalışan Sürücü Kıdem Tazminatı Hak Ediyor mu?

2005 yılından bu yana, her taksi veya dolmuş sürücüsü otomatik olarak esnaf olarak kabul edilmemektedir. Esnaf olarak kalan ve yanında sürücü çalıştıran taksi sahipleri, çalışanlarının İş Kanunu kapsamında işçi sayılmasına neredeyse izin vermemektedir. Bu durum, sürücülerin iş sözleşmeleri sonlandığında kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti gibi haklardan mahrum kalacakları anlamına gelir. Ancak, ücretle ilgili bazı maddeler hariç, sürücülerin hakları yalnızca İş Kanunu yerine Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde korunur.

Taksi Sürücüsü Sigortalı mıdır?

Taksi sürücüsü olarak çalışan kişilerin sigortalı olup olmamaları, esnaf olarak sayılıp sayılmamalarına veya esnaf işletmesinde çalışıp çalışmamalarına bağlı değildir. Bir hizmet sözleşmesi çerçevesinde çalışan her taksi sürücüsü, sigortalı kabul edilir. Taksi sahibi, sürücünün çalışmalarını Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bildirmese bile, sürücü, iş mahkemesinde açacağı bir dava ile çalışmalarını kanıtlayabilirse, bu çalışmalarını sigorta kapsamına dahil ettirebilir.

Taksi Şoförü Kıdem Tazminatı Emsal Yargıtay Kararı

Taksi şoförleri ve kıdem tazminatı hakları hakkında örnek bir Yargıtay kararı var mıdır, sorusuna ilişkin, genel olarak, taksi şoförlerinin çalışma koşulları ve işverenle olan hukuki ilişkileri İş Kanunu ve diğer yasal düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilir. Taksi şoförlerinin kıdem tazminatı hakları, çalışma koşulları ve işveren ile olan ilişkilerinin niteliği üzerine Yargıtay tarafından verilmiş kararlar bulunmaktadır. Bu tür kararlar, şoförlerin çalışma durumlarının özelliklerine ve iş sözleşmesinin koşullarına göre değişkenlik gösterir.

İş Kanunu'na göre bir iş ilişkisinin var olup olmadığının belirlenmesinde temel alınan unsurlar iş görme, ücret ve bağımlılık ilişkisidir. Bir kişinin işçi olarak kabul edilebilmesi için işverenin denetimi ve yönlendirmesi altında çalışması gerekir. Ancak, taksi şoförleri söz konusu olduğunda, iş ilişkisinin niteliği karmaşıklaşabilir ve Yargıtay'ın önceki kararları, bu konudaki çeşitliliği ve karmaşıklığı yansıtır.

Eğer bir taksi şoförü, taksi sahibi tarafından belirlenen koşullar altında, sabit bir ücret karşılığında ve sahibinin yönetim ve denetimi altında çalışıyorsa, bu durum bir iş sözleşmesi olarak değerlendirilebilir. Bu koşullar altında çalışan taksi şoförleri, İş Kanunu kapsamında korunan haklara sahip olabilirler, bu da kıdem tazminatı haklarını içerir.

Öte yandan, bir taksi şoförü eğer aracı günlük belirli bir bedel karşılığında kiralayıp, çalışma saatlerini ve koşullarını kendisi belirleyebiliyorsa ve taksi sahibi hasılattan bağımsız sabit bir kira geliri elde ediyorsa, bu durum bir iş sözleşmesinden ziyade, hasılat kirası veya benzeri bir düzenleme olarak değerlendirilebilir. Bu tür bir düzenlemede, şoförün kıdem tazminatı gibi İş Kanunu'ndan kaynaklanan haklara sahip olup olmadığı, ilişkinin somut koşullarına ve Yargıtay kararlarına göre değişiklik gösterebilir.

Taksi Şoförü Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?

Taksi şoförlerinin kıdem tazminatı alma hakkı, yasal olarak İş Kanunu’na tabi olan tüm taksi şoförlerine tanınmış bir haktır. Kıdem tazminatından önce taksi şoförlerine tanınmış birçok yasal hak vardır.

Buna göre; işveren tarafından çalıştığı işten atılan bir taksi şoförünün tüm ücret ve ücret benzeri alacaklarının, iş çıkışının verildiği tarihte ödenmesi gerekmektedir. Taksi şoförünün alacakları olan ücret, ikramiye ve prim ve benzeri ödemelerin işveren tarafından işten çıkarılan taksi şoförüne ödenmemesi halinde, İş Kanunu gereğince taksi şoförlerine tanınmış olan tazminat hakları gündeme gelmektedir. İşten çıkarılan taksi şoförünün alacaklarını aynı gün içerisinde almaması halinde, işverenine noter aracılığıyla ihtarname çektirmesi gerekmektedir.

İhtarnamenin çekilmemesi durumunda taksi şoförü kıdem tazminatı davasında, işverenden talep edilen gecikme faizi davanın açılma tarihinden itibaren işlemeye başlayacaktır. Bu sebeple taksi şoförlerinin noter vasıtasıyla mümkün olan en erken tarihte çektireceği ihtarname, gecikme faizinin süresini daha erken bir tarihte başlatmasına vesile olacaktır.

Taksi şoförlerinin işten atılmalarında hangi sebep gerekçe gösterilirse gösterilsin; ücret, ikramiye ve prim gibi taksi şoförü işçi alacakları ve kazanımlarını almaya hakları vardır. Bu durum için belirlenen zamanaşımı süresi 5 yıl olarak kabul edilmektedir.

Kıdem Tazminatı Nedir?

İş Kanunu’nda belirtilen asgari çalışma süresini doldurarak kıdem almaya hak kazanan bir taksi şoförünün iş sözleşmesinin fesih edilmesi halinde, işveren tarafından taksi şoförüne ödenmesi gereken paraya kıdem tazminatı denmektedir. İşveren tarafından ödenmesi gereken Taksi şoförü tazminat bedeli, şoförün işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesi devam ettiği her yıl 30 günlük ücret tutarında olması gerekmektedir.

Taksi Şoförünün Kıdem Tazminatı Almaya Hak Kazanır mı?

Taksi şoförünün kıdem tazminatı alması için öncelikli olarak 1 yıl süre boyunca çalışması şartı koşulmaktadır. Bu şartı sağlayan taksi şoförleri aşağıdaki koşullar neticesinde kıdem tazminatı alma hakkına sahip olabilmektedir.

• İş Kanunu’nda açıkça belirtilmiş olan ahlak ve iyi niyet kuralları gibi iş akdine son verilmesini gerektirecek nedenlerin dışında,
• Kanunda belirtilen, iyi niyet kuralları ve zorlayıcı nedenler ile sağlık durumu gerekçeleriyle,
• Muvazzaf askerlik hizmeti gereğince,
• Sosyal sigorta kurumlarından yaşlılık veya emeklilik maaşı almak amacıyla
• Vefat sebebiyle taksi şoförleri kıdem tazminatı alabilirler.

Taksi Şoförü Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem Tazminatı iş kanunda yapılan tanımında işçinin en az bir yıl veya üstü durumunda aylık maaşının brüt olarak hesaplanması sonucu ödenen miktardır.

Kıdem tazminatının işverence ödenmesi de bazı kurallara bağlanmıştır. Bu kurallar içerisinde ispatı kolay olan askerlikten dolayı tazminat ödenmesi, evlilikten dolayı tazminat ödenmesi, emeklilikten dolayı tazminat ödenmesi olarak sıralayabiliriz.

Bu hususlar dışında kıdem tazminatının ödenmesi hep tartışmalı konu olarak önümüze çıkmaktadır. Ülkemizde en fedakar çalışan meslek gruplarının içerisinde şoförleri sayabiliriz. Çünkü ailelerinden uzak gece gündüz yol kat ederek maaşını hak etmeye çalışmaktadırlar. Şoför mesleği içerisinde taksi şoförlüğü de çok meşakkatli ve bir o kadarda sabır istenen bir meslektir.

Taksi Şoförlerinin İş kanuna göre çalıştırılmasında, bir çok hakların verilmediği yada eksik ödendiği herkes tarafından bilinmektedir. Kaldı ki bir çok taksi şoförü sigortasız çalıştırılmaktadır. Taksi şoförlerinin İş kanunda belirtilen kanunlarda haklarından bahsedecek olursak, kıdem tazminat hakkı, fazla mesai ücretlerinin ödenmesi hakkı, yıllık izin ücretlerinin ödenmesi haklarını öncelik olarak sıralayabiliriz.

Taksi Şoförü Kıdem Tazminatı Ve Hizmet Tespit Davası Açabilir Mi?

Taksi şoförlüğü yapan çalışanın aslında bir çok konuda hakları olmasına rağmen, saygın bir meslek olan şoförlük, emekli kişilerin ikinci eki işi olması sebebiyle, çalışan şoföründe bu özelliğe göre tercih edilmektedir. Emekli olan kişilerin sosyal haklarını kazanmış olması nedeniyle, ssk prim talebi bulunması istenmekte ve bu şekilde çalıştırılmaktadır. Sigortasız çalıştırılan taksi şoförü çalışanın işinden ayrılması durumunda ssk kaydı olmaması sebebiyle kıdem ve ihbar tazminatı da olmayacaktır.

Bu durumda, önce şoförün çalıştığını ispat edecek delillere ihtiyaç vardır. Arabuluculuk şartı bulunmayan hizmet tespit davası ile hizmetini tespiti için iş mahkemesine dava açılır.

İşçi burada çalıştığını ispat etmesi halinde, önce arabuluculuk, daha sonrada iş mahkemesine başvuru yapılarak, hem hizmet kaydını hemde tazminat haklarını almış olacak. Makalede İş Sözleşmesinin Haklı Nedenlerle İşverence Feshi konusuna yer verilmiştir. Diğer bilgilendirici makaleler için Ankara Avukat ve İş Hukuku Avukatı ve danışma konularında sayfaları ziyaret edebilirsiniz.