Vasi tayini için neler gerekli? Vasi tayin etmek ne kadar sürer?

Vasilik, bireylerin kendi haklarını kullanma yeteneklerinin olmadığı durumlarda, bu bireyler adına karar verme ve işlem yapma yetkisine sahip yasal temsilcilerin atanması sürecidir.

Bu yazıda, vasilik türleri, süreleri, nasıl vasi atanır, vasi atama süreci, vasi için gerekli nitelikler, vasilik başvurusu için gereken belgeler, vasi tayin edilme durumları, kimlerin vasi tayin edilebileceği, vasi tayin sürecinin süresi ve vasilik iptali hakkında detaylı bilgi sunulmaktadır.

Vasilik Türleri: Vasilik iki ana kategori altında incelenir: kısıtlılık vasilikleri ve çocuk vasilikleri.

Kısıtlılık vasilikleri, bireyin akıl hastalığı, düşkünlük veya kötü yönetim gibi nedenlerle kendi haklarını kullanamaması durumunda atanır.

Çocuk vasilikleri ise, ergin olmayan çocukların haklarını ve çıkarlarını korumak amacıyla uygulanır.

Vasilik Süreleri: Vasilik süreleri, vasilik türüne göre değişiklik gösterir. Çocuk vasilikleri, çocuğun ergin olmasına kadar devam ederken; kısıtlılık vasilikleri, kısıtlılığın neden olduğu durum ortadan kalkana kadar sürer.

Vasi Atama Süreci: Vasi atama süreci mahkeme tarafından yürütülür. Süreç, vasilik talebinin mahkemeye sunulmasıyla başlar. Mahkeme, talebi inceledikten sonra uygun görürse bir vasi atar. Atanan vasi, mahkeme kararıyla resmi olarak görevlendirilir.

Vasi İçin Gerekli Nitelikler: Vasi olarak atanacak kişinin ergin ve kısıtlı olmamak gibi bazı temel niteliklere sahip olması gerekir. Ayrıca, iyi hal ve şeref sahibi olması ve atanacağı kişiyle yakın akraba olmamak gibi kriterler de aranır.

Vasilik Başvurusu için Gereken Belgeler: Vasilik başvurusu yapılırken dilekçe, nüfus cüzdanı fotokopisi, gerekli sağlık raporları, ikametgah belgesi ve diğer ilgili belgeler sunulmalıdır.

Vasi Tayin Edilme Durumları: Vasi, velayet altında olmayan küçükler ve kısıtlı durumda olan erginler için atanabilir. Bu atama, bireylerin kendi haklarını ve mali menfaatlerini koruyamayacak durumda olmaları nedeniyle gerçekleştirilir.

Kimler Vasi Tayin Edilebilir?: Reşit ve kısıtlı olmayan her gerçek kişi, vasi olarak atanabilir. Mahkeme, kısıtlama talebinde bulunanlar arasından veya üçüncü kişiler arasından bir vasi seçebilir.

Vasi Tayin Sürecinin Süresi: Vasi tayin süreci genellikle 120 ile 330 gün arasında değişir. Ancak, süreç bazı durumlarda daha uzun sürebilir.

Vasilik İptali: Vasilik iptali, kısıtlılığın ortadan kalkması veya çocuğun ergin olması gibi nedenlerle gerçekleştirilebilir. Vasilik iptali için mahkemeye başvurulur ve mahkeme, durumu inceledikten sonra uygun görürse vasilik iptal kararı verir.

Vasi Atama Hangi Mahkeme?

Vasi Tayini Vasi, vesayet altına alınma talebiyle Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvuruda bulunan, kendi hak ve taleplerini hukuki anlamda savunmaktan aciz olan kişilerin, söz konusu davalarda ya da diğer hukuki işlemlerde tüm haklarının savunmasını yapmak, taleplerini gözetmek sorumluluğuyla hareket eden kişidir.

Vasi kim olur sorusuna yanıt olarak vasinin şu özelliklerini de bir kez daha göz önünde bulundurmakta fayda vardır:

• Göreve başlama
• Defter tutma
• Değerli şeylerin saklanması
• Paraların yatırılması
• Özen ve temsil

Vasiyi Hangi Kurum Tayin Etmektedir?

Vasi ataması yapan kurum, kanunlarımıza göre Sulh Hukuk Mahkemeleri olarak belirlenmiştir. Buna göre vesayet altına alınmak isteyen bir kişi, ikametgahının bulunduğu ilde görevli olan Sulh Hukuk Mahkemesi’ne dilekçe ile başvuruda bulunarak vesayet davasını başlatabilmektedir.

Vesayet davasında, usullere uygun olarak vesayet talebinde bulunan kişi, hakim tarafından dinlenir ve kişinin talepleri incelenir. Bunun ardından sağlık ve bilirkişi raporlarıyla desteklenen değerlendirmelerin akabinde, kişinin haklarını koruyup gözetmesi amacıyla vasi tayin edilir. Vasi kim olur sorusunun yanıtı işte bu amaçla görev başına getirilen kişi olmaktadır.

Vasi Atanması

Vasi olma işlemi, kişilerin isteği üzerine değil, Sulh Hukuk Hakiminin uygun bulması sonucu gerçekleşmektedir. Vesayet altına girmek zorunda olan kişinin nüfus kayıtları, Sulh Hukuk Hakimi tarafından istenir.

Vesayet altına girecek olan kişi akil ve baliğ değilse, onun fikrine başvurulmaksızın bu işlem devam ettirilir. Eğer kişi kendi isteğiyle vesayet atına girmek istiyorsa, bu sefer kişinin de istekleri göz önünde bulundurulur.

Hakim tarafından incelenen kayıtlar sonucunda, vesayet altına girecek kişinin birinci derece akrabalarından başlamak üzere vasi adayları belirlenir.

Sonrasında bu kişiler mahkemeye çağırılır. Vasi adayı olarak belirlenen kişiler, mahkeme tarafından etraflıca araştırılır. Eğer vasi tayin edilen kişi veya kişilerin, vasiliğe engel olacak geçerli bir sebepleri yoksa vasiliği kabul etmeleri zorunludur.

Vasilik Kaç Yıl Sürer?

Türk Medeni Kanunu’nun 456. maddesinde şu şekilde belirtilmiştir: Vesayet altına alınan kişi hakkında kişinin kanunen haklarının savunması için göreve getirilen vasi, ilgili hükümlerde yer alan kurala göre 1 yıl için atanmaktadır.

Dolayısıyla vasilik iki yıl geçerliliği olan bir süreye sahiptir. Bunun yanında vasinin görev süresinin uzatılması da mümkün olmaktadır. Vasilik kaç yıl sürer sorusunun bir yanıtı olarak söz konusu sürenin, vesayet makamı tarafından uzatılması da hesaba katılmalıdır.

Vesayet Süresi

Yaşça reşit olmayan ve herhangi bir velayet altında bulunmayan çocukların, akıl yetersizliği veya alkol, uyuşturucu gibi bağımlılığı olan ve bu durumları sağlık raporuyla sabit olan kişilerin kanunen Sulh Hukuk Mahkemelerinden vesayet altına alınma taleplerinin önü açıktır.

Bu sayede vesayet altına alınmak isteyen söz konusu durumdaki kişilere Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından vasi atanmaktadır. Vasilik kaç yıl sürer sorusu göz önünde bulundurulduğunda, Türk Medeni Kanunu’na göre vasilik 1 yıl süreyle atanmaktadır. Bunun yanında söz konusu süre her defasında ikişer yıl uzatılabilmektedir.

Vasi Kararı Kesinleşmesi

Vasi kararı ne zaman kesinleşir sorusunun yanıtı, mahkeme sonuçlandıktan sonraki karar taraflara tebliğ edilir. 14 gün içerisinde vasilik görevine itiraz olmaması durumunda karar kesinleşir.

Kişi itiraz ederse, vasilik davası devam eder. İtiraz etmezse dava kapanır. Seçilen vasinin, vesayet altındaki kişiye uygun ortam sağlaması ve haklarını koruması gibi hususları denetleyen merci Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Vesayet altındaki kişinin herhangi bir zarar görmesi ve bu zararın vasiden kaynaklanması durumunda, vasiye kamu davası açılabilmektedir.

Vasi Olarak Atanacak Kişinin Tespiti

Vasi olacak kişide aranan özellikler M. K. 413. Maddesinin 1. Fıkrasında şu şekilde beyan edilmiştir:

• Vasi olacak kişinin 18 yaşını geçmiş, reşit birey olması gerekmektedir.
• Vesayet işlerini yerine getirmekte ehil kişi olması gerekir.
• Vesayete engel nitelikteki sebeplerden herhangi birisine sahip olmaması gerekir.

Vasi Davası Nasıl İptal Edilir?

Vasi davası iptali, hali hazırda bir vasinin kişiyi koruma altına alıp almadığına göre değişiklik gösterir. Eğer vesayete ihtiyacı olan kişinin, dava süresince vasisi yoksa dava iptal edilemez.

Kamu davasına dönüşerek rıza gözetmeksizin vasi atanır. Ancak kişinin zaten bir vasisi var ve başka bir kişi vesayeti üzerine geçirmek istiyorsa, bu durumda dava feragat halinde kapanır. Vesayete ihtiyacı olan birey, vasinin yanında kalır.

Vasi davasından nasıl vazgeçilir, sorusunun yanıtı şudur, davayı açan vasi adayı, davadan vazgeçtiğini belirten dava feragat dilekçesini mahkeme onayına sunmalıdır. Mahkeme kabul ederse, dava düşer.

Vasiliğin İptali Nasıl Olur?

Vasi tayini nasıl iptal edilir sorunun yanıtı, mahkemelerdir. Vasi veya vesayet altındaki kişinin mahkemeye açacağı özlük davası ile vasilik iptal olur. Bunun yanı sıra vasiden veya vesayet altındaki kişiden kaynaklı iptaller de olabilir.

Vesayet altındaki kişinin vasi iptali gerekçesi, vesayet gerektiren durumun ortadan kalmasıdır. Vasiden kaynaklı olan sebepler ise vesayetin kötüye kullanılması, vesayet altındaki kişinin ihtiyaçlarının karşılanmaması gibi sebeplerdir.