Vasiyet Nasıl Bozulur? Vasiyetname bozulmaması için ne yapmalı? Kaç Yıl Sürer?

Vasiyet İptali konusu, Miras bırakan ehliyeti bulunmadığı bir sırada vasiyetnameyi düzenlemiş ise, vasiyetnameyi yanılma, aldatma, baskı, korkutma veya zorlama iradeyi sakatlayan hallerin sonucunda düzenlemişse, vasiyetnamenin içeriği hukuka veya ahlâka aykırı ise, vasiyetname kanunda belirlenen şekillere uyulmadan yapılmışsa mirasçıların veya ilgililerin başvurusu üzerine mahkeme vasiyetnameyi iptal edebilir.

Akıl Sağlığı: Miras bırakanın, vasiyetini oluşturduğu sırada akıl sağlığının yerinde olmaması, iptal gerekçesi olabilir. Yani, bireyin, malvarlığı üzerindeki tasarruflarını anlama ve değerlendirme kapasitesi olmalıdır.

Baskı ve Korkutma: Eğer vasiyet, miras bırakan üzerinde hile, baskı veya korkutma yoluyla oluşturulmuşsa, bu, vasiyetin iptali için bir neden olarak sayılabilir.

Ahlak ve Kanun İhlalleri: Vasiyetin içeriği, ahlaka veya yürürlükteki kanunlara aykırıysa, iptal edilebilir.

Özgür irade, vasiyetnamenin geçerliliği için temel bir öneme sahiptir ve yukarıda sıralanan sebepler, bu özgür iradeyi baskı altına alır veya yok eder.

Bu nedenle, yasal olarak, bu tür vasiyetnameler iptal edilebilir. Ancak, her durum, kendi bağlamı içinde değerlendirilmelidir ve bu tür bir iptal süreci genellikle yargı yoluyla gerçekleştirilir.

Vasiyetnamenin iptali davası: Sebepleri, Dava Süreci, Hangi Mahkemede Nasıl Açılır?

Vasiyet Hangi Durumlarda İptal Edilir

Vasiyetname Düzenleyen Ehliyeti Bulunmadığı Vasiyet Düzenlemişse İptal Edilir!

Vasiyetnameyi düzenleyen, kanunun koyduğu ehliyet şartlarına haiz olmadığı bir zaman diliminde hazırlamışsa, hakları zedelenenlerin ya da ilgililerin başvurusu üzerine mahkeme tarafından iptal edilebilir.

Vasiyetnamede ehliyet şartları incelenirken vasiyet türüne göre ayrı ayrı ele alınmalıdır. Medeni Kanunumuzun vasiyetname düzenleme ehliyeti; ayırt etme gücüne sahip olmak ve on beş yaşını doldurmuş olmak bütün vasiyetnameler için ortak öncül şarttır.

15 yaşını doldurmuş, ayırtım gücüne sahip, kısıtlıların, kendilerine yasal vasi tayin edilenlerin, vasiyetname düzenleyebilecektir. Kanunun belirttiği üzere, ehliyet şartının, vasiyetin düzenlendiği anda olması gereken ehliyettir.

Bundan dolayı vasiyetname düzenlediği anda ehliyete sahip iken yaptığı bir vasiyet, daha sonra ehliyetini kaybettiği illetiyle iptal edilemeyeceği gibi, vasiyetname tasarruf sırasında ehliyete haiz olmamasına rağmen, daha sonra kazandığı ehliyet de vasiyetnameyi geçerli kılmayacaktır.

Vasiyetname İradeyi Sakatlığıyla Düzenlemişse İptal Edilir!

Miras bırakan; vasiyetnameyi yanılma, aldatma, baskı, korkutma veya zorlama iradeyi sakatlayan hallerin sonucunda düzenlemişse, hakları zedelenenlerin ya da ilgililerin başvurusu üzerine mahkeme tarafından iptal edilebilir. Vasiyetname düzenlenmesinde hata, hile ve tehdit iradeyi sakatlayan gerekçeler olarak kanunda düzenlenmiştir.

Kanunda “Miras bırakanın yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama etkisi altında yaptığı ölüme bağlı tasarruflar geçersizdir” denilmiştir. Ancak miras bırakan yanıldığını veya aldatıldığını öğrendiği ya da korkutma veya zorlama etkisinden, yani iradeyi sakatlayan durumdan kurtulduğu andan başlayarak bir yıl içinde vasiyetnameden dönmediği takdirde vasiyetname geçerli sayılır.

Vasiyetnameyi düzenleyen irade sakatlayan durumlardan sağlığında öğrenmiş ve bu durumlardan kurtulmuş ise, miras bırakan bir yıl içinde yaptığı vasiyetnameyi iptal edebilecektir.

Bu durumda vasiyetnameyi iptal ettirmediyse miras bırakan, bundan mütevellit miras bırakan vefat ettikten sonra varisleri tarafından irade bozukluğunu ileri süremeyeceklerdir. Ancak vasiyetteki irade sakatlıkları vasiyet düzenleyenin sağlığında öğrenilmemiş, sonradan bu durumun varlığından haberdar olunmuş ise mirasçılar süresi içinde iptal davası açabileceklerdir.

Vasiyetnamenin Konusu Hukuka veya Ahlâka Aykırı İse İptal Edilir!

Vasiyetnamenin konusu, içerdiği hükümler ve eylemler bakımından hukuka veya genel ahlaka aykırı ise, mirasçılar veya ilgililerin başvurusu üzerine mahkeme tarafından iptal edilebilir. Borçlar Kanunda işlemlerinde ve sözleşmelerde emredici hukuk kurallarına, ahlaka aykırılık mutlak olarak işlemlerin ve sözleşmelerin geçersiz olduğu halde, miras hukukunda sadece dava ile mahkeme iptal edilebilir.

Vasiyetnamenin Kanunun Belirlediği Şekillere Uyulmadan Yapılması Durumunda İptal Edilir!

Vasiyet şekle tabi hukuki işlemlerdir. Kanunun belirlediği şekiller şartlarına uyulmadan yapılan vasiyetname, mirasçıların veya ilgililerin başvurusu üzerine mahkeme tarafından iptal edilir. Dikkat edilmesi gereken nokta, iptal için ortada şekil bakımdan, kanunun belirlediği şekil şartı olması gerekir.

a) Şekil Şartıyla Resmi Vasiyetnamenin İptali Resmi vasiyetname; ayırt etme gücüne sahip, on beş yaşını doldurmuş olmak şartıyla ve fiil ehliyetine sahip miras bırakanın yakını olmayan okur yazar iki şahidin katılımıyla kanunun belirlediği resmi memurun huzurunda düzenlenmelidir. Vasiyetnameyi düzenleyen, kanunun koyduğu ehliyet şartları ve şekil şartlarına uyulmaz ise, mirasçıların ya da ilgililerin başvurusu üzerine mahkeme tarafından iptal edilebilir.

b) Şekil Şartıyla El Yazısı Vasiyetnamenin İptali El yazısı vasiyetnamenin geçerli olabilmesi ayırt etme gücüne sahip, on beş yaşını doldurmuş olmak şartıyla el yazısıyla hazırlanması, vasiyet edenin imzası bulunmasıyla ve el yazısı ile vasiyetnamenin hazırlandığı tarihi yazılması şekil şartlarına uygun düzenlenmelidir. Vasiyetnameyi düzenleyen, kanunun koyduğu şekil şartlarına uyulmaz ise, mirasçıların ya da ilgililerin başvurusu üzerine mahkeme tarafından iptal edilebilir.

c) Şekil Şartıyla Sözlü Vasiyetnamenin İptali Sözlü vasiyet sadece olağanüstü hallerde; resmi ve el yazısıyla vasiyetnamenin hazırlanma imkanının olmadığı hallerde ayırt etme gücüne sahip, on beş yaşını doldurmuş olmak şartıyla, akrabası olmayan iki tanığın önünde son arzularını anlattığı ve tanıkların son arzuları yazdığı veya en kısa sürede sulh veya asliye hukuk hakimine anlattığı şekil şartıyla hazırlanabilmektedir.

Bu yöntemle hazırlanan sözlü vasiyetname miras bırakanın bir ay içinde vefat etmesi halinde geçerli olur. Vasiyetnameyi düzenleyen, kanunun koyduğu şekil şartlarına uyulmaz ise, mirasçıların ya da ilgililerin başvurusu üzerine mahkeme tarafından iptal edilebilir.