Yargıtay'dan işçinin maaşını düşüren patrona emsal karar

İşçi Maaşının Düşürülmesi Davası - Yargıtay'dan işçinin maaşını düşüren patrona emsal karar.

İşçinin maaşının azaltılması konusunda açılan davada Yargıtay, maaşın azalması dolayısıyla istifa eden işçiye tazminat ödenmesi yönünde karar verdi. Verilen kararda maaşın, işçinin rızası dışında düşürülmesi sebebiyle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı alması gerektiğine vurgu yapılırken, iş akdine uygun bir davranış olmaması nedeniyle rıza dışındaki maaş kesintisi karşılığında dava açılabilmesinin mümkün olduğu beyan edildi.

İşçinin Maaşını Düşüren Patron Tazminat Ödeyecek

Asgari ücretin yanında performans ücreti de almakta olan işçi, bu ücretin işveren tarafından kesilmesi ve kesinti yapıldıktan sonra haber verilmesi gerekçesi ile işten ayrılmak istedi. İstifa nedeniyle kendisine kıdem tazminatını vermeyi reddeden patronu karşısında İş Mahkemesi’ne başvuran işçi, işverene bulunduğu itirazlarının sonuç vermediğini beyan etti.

3. İş Mahkemesi’nde görülen davada ücretteki azalmanın kendisine haber verilmediğini, iş yükü aynı iken yapılan maaş indirimi için rızasının alınmadığını belirtti. İşverene yaptığı itirazların sonuç vermediğini belirten işçi, bu nedenle istifa ettiğini söyledi.

Hem Kıdem Tazminatı Hem Mesai Ücreti

Kıdem tazminatının ödenmesi gerektiğini, ücretin düşürülmesi haklı fesih nedeni olduğundan işten çıkarmayla aynı muameleyi görmesi gerektiğini savunan işçi için mahkeme, işçiyi haksız buldu. İddiaları reddeden işveren karşısında işçi, bu kez Yargıtay’a başvurdu.

İşçinin ücretinin düşürülmesi Yargıtay kararı ile haksız bulundu. 2009’dan beri işçiye ödenen performans ücretinin kesilmesi dolayısıyla işçinin işten ayrıldığına dikkat çeken Yargıtay, hem kıdem tazminatının hem de fazla mesai ücretlerinin ödenmesi kararını verdi.

İşçi ücretlerinin hiçbir koşulda rızasız ve nedensiz kesintiye uğrayamayacağını belirten Yargıtay, ancak çalışma sürelerinin de aşağı çekilmesi halinde maaşta kesintinin makul görülebileceğini beyan etti. Bu kapsamda maaş indirimi yasal mı, sorusunun yanıtı da yalnızca bazı koşulların sağlanması durumunda yasal olduğu yönünde cevaplandı.

İşçi Ücretlerinin Yasalar Çerçevesinde Değiştirilmesi

İşçinin işe başlarken imzalaması gereken İş Sözleşmesi kapsamında maaş bildirimi, miktarı, yıllık maaş arttırma zamanları ve maaş arttırmada öngörülen oranlar işçiye beyan edilmelidir. Bu sözleşme dahilinde işveren, işçinin performansına bağlı olarak ücrette artışa gidebilir.

Haklı sebep dahilinde düşüşe de gidilebilir. Ücret değişikliği, çalışma koşullarında esas değişiklikler arasında yer aldığından bu konuda yaşanan anlaşmazlıklarda dava açılması mümkündür.

Taraflar ücret veya çalışma saatleri hususundaki değişiklikleri ancak aralarında anlaşarak kararlaştırabilir. İki taraftan birinin memnun olmadığı sözleşmeler imzalanamaz.

Ücretin Düşürülmesini Haklı Çıkaran Nedenler

Ücretin düşürülmesi hususunda işverenin haklı olabileceği şartlar şunlardır:

• İş saatlerinin düzenlenmesi: İş saatlerinin azaltılması konusunda işçi bilgilendirilmeli, maaş azaltılması işçinin saatlik kazandığı ücret hesaplanarak yapılmalıdır. Tüm ücretin saatlik ücrete oranlanması ile bulunan değer, iş yükünün azaltılması ile maaşta yapılacak değişikliği belirler. Maaş azaltılması, iş yükünün azaltılması ile doğru orantılı olmalıdır.
• İzinlerin Maaştan Düşülmesi: Yalnız izin alınan ayı kapsayan bu uygulamada işverenin haksız maaş kesintisi yapmaması için yıllık izinde düşme hakkı devreye girebilir. Ay içinde alınan izin yıllık izinden düşülüp, artan günler için maaş kesintisi, işçinin günlük ücreti üzerinden hesaplanır.
• İşverene veya iş yerine verilen zarar: İşçinin, iş yerinin elde edeceği kazanca zarar verecek davranışta bulunması, iş yerinde bulunan araçlara zarar vermesi gibi nedenlerle maaşta azaltma yapılabilmektedir. Verilen zararın tutarı aylara bölünerek maaşta kesinti yapılabilir.
• Pozisyon Değişikliği: İş yerinde pozisyon düşürme nedeniyle maaşta indirim yapma hakkı işverene aittir. İşçinin belli nedenlerle pozisyonunun düşürülmesi, işçinin iş dışında zamana ihtiyaç duyması, çalışma koşullarının hafifletilmesi veya işçinin çalışma performansının düşmesi nedeniyle yapılabilir. Bu durumda işçi bilgilendirilir. Rıza alınır.

İşçinin Maaş Düşürme Teklifi Karşısındaki Hakları

İş Kanunu kapsamında maaş düşürmenin gerçekleştirilmesi için işveren, işçinin yazılı onayını almalıdır. Bu onay, işçiye teklif sunulduktan sonraki 6 iş günü içerisinde imzalı bir belge halinde işverene ulaşmalıdır. İşçinin yazılı onayı olmadan mesai azaltma gibi iş konusundaki değişiklikler de yapılamaz. Yapılan teklif karşısında işçinin kabul etme, reddetme ya da zımni kabul hakları mevcuttur.

İşçi, eğer ücret değişikliğini reddedecekse, 6 gün sessiz kalarak ya da reddinin sebeplerini yazılı dilekçe ile işverene sunarak reddini gerçekleştirebilir. Eski İş Kanunu’nda belirtilen koşullarda 6 günlük sessizlik işçinin, işverenin teklifini kabul ettiği yönünde yorumlanmaktaydı. Ancak son kanun çerçevesinde işçi, sessiz kalarak teklifi reddetmiş varsayılmaktadır.

Son seçenek olarak işçi,maaş azatlımı oranına itiraz edebilmektedir. Örneğin 200 TL’lik maaş azaltımını fazla bulan işçi, 100 TL azaltımı kabul ettiğine yönelik yazılı beyanda bulunabilir.