İş hukuku kanunda yapılan düzenleme sonucu iş mahkemesine başvuru yapılmadan arabulucuya başvuru yapılması zorunlu olup dava açma şartı olarak kabul edilmiştir.

İşçi Arabulucu Başvuru Dilekçesi nasıl hazırlanır?

İşçi ve işveren arasındaki sorunların giderilmesi, son düzenlemeler ile arabulucuyu şart koşmuştur. Arabulucuya başvurularda işçi ve işveren arasındaki sorunlar; işe iade, maaş, yıllık izin, fazla mesai gibi konular ele alınır ve iş mahkemelerine gitmeden kısa sürede çözümü amaçlanır. Bu türden sebepler söz konusu ise işçi arabulucu başvuru dilekçesi vermektedir.

Arabulucu Nedir Nasıl Başvurulur?

Arabuluculuk çoğu dünya ülkesinde ve son yıllarda Türkiye’de de faaliyet gösteren, iş konularındaki anlaşmazlıkları çözmeyi hedefleyen yöntemdir. Arabulucu başvuruları ile tarafların arasındaki çözemedikleri iş konuları karara bağlanmaya çalışılır. Böylece hem mahkemelerin iş yoğunluğu azaltılır hem de taraflar kısa sürede çözüme kavuşurlar.

Adalet Bakanlığı’na bağlı olan arabulucular, alım satım sözleşmeleri, tüketici uyuşmazlıkları, eser sözleşmeleri, kira uyuşmazlıkları, işçi alacakları, deniz ticareti gibi konulardan marka patent anlaşmazlıklarına kadar iş hukuku kapsamında değerlendirilen pek çok konuda yardımcı olurlar.

Bu konularda herhangi bir sorunu olan kişiler mahkemeye başvurmadan önce arabulucuya gitmek zorundadır. Ancak arabulucu vasıtası ile taraflar arasında yapılacak görüşmeden sonuç çıkmaması halinde mahkemeye başvuru yapılabilmektedir.

Arabulucu Dilekçesi Nasıl Verilir?

• Ücret, fazla mesai, yıllık izni kullanamama gibi işçi hakları,
• İhbar tazminatı, kıdem tazminatı gibi tazminat alacakları,
• İşe iade talepleri

İşçilerin arabulucuya en çok gittikleri konulardır. Bu konularda çözüm almak için arabulucuya başvuru yapılır. arabulucu başvurusunda bulunan kişi işvereni ya da işverenin birden fazla olması durumunda bunlardan birinin bulunduğu yerleşim yerindeki adliyeye dilekçe vererek başvurusunu yapar.

Örnek arabulucu dilekçesi doldurularak adliyeye başvurunun yapılmasının ardından, işlem yürürlüğe girerek ve taraflara arabulucu tarafından belirlenen tarih bildirilip masaya oturmaları sağlanır. Eğer çağrılan taraf buluşmaya gelmez ya da buluşmadan herhangi bir sonuç çıkmaz ise arabulucu tarafından son tutanak adı altında bir tutanak hazırlanır. Bu tutanak ile kişi isterse mahkemeye başvuru yapabilmektedir.

Arabulucuya Başvurularda Ücret ve Tarih Aralığı Nedir?

Arabulucu dilekçesi hazırlanıp verildiği anda herhangi bir ücret ödenmemektedir. Arabulucunun süreci tamamlama süresine bağlı olarak ücreti kimin ödeyeceği de belirlenmektedir. Örneğin maaşını alamayan ya da işe iade isteyen bir işçinin talepleri kabul edildiğinde arabulucu ücreti karşı tarafa ya da yarı yarıya olmak üzere ödenebilmektedir.

Arabulucuya başvuru için belirli bir tarih olmamasına rağmen işe iade taleplerinde fesih bildirimine müteakip yani işten çıkarılmasını takip eden bir ay içerisinde arabulucuya başvuru yapılması gerekmektedir. Maaşın alınamaması durumlarında ise iş sözleşmesinin bitiş tarihini takip eden 5 yıl içerisinde; ücret, fazla mesai, yıllık izin alacağı, kıdem ve ihbar tazminatları alacakları için başvuru yapılabilmektedir.

Arabulucudan Sonuç Alınamaması Halinde Dava Açma Süresi ve Süreci

Arabuluculuk Sonrası İş Mahkemesine Dava Nasıl Açılır?

Maaşın alınamaması durumlarında ise iş sözleşmesinin bitiş tarihini takip eden 5 yıl içerisinde; ücret, fazla mesai, yıllık izin alacağı, kıdem ve ihbar tazminatları alacakları için başvuru yapılabilmektedir.

Hukuki anlaşmazlıkları çözmenin kısa yolu olan arabuluculuk, çabuk çözüm sağlamak, mahkemeden daha ekonomik olması, insanlar arasındaki ilişkileri koruması ve sürece tarafların da müdahil olması gibi sebeplerce yarar sağlamaktadır.

İşe İade Arabuluculuk sonrası İş mahkemesine Dava nasıl açılır?

Arabulucuya başvuru için belirli bir tarih olmamasına rağmen işe iade taleplerinde fesih bildirimine müteakip yani işten çıkarılmasını takip eden bir ay içerisinde arabulucuya başvuru yapılması gerekmektedir.

Arabuluculuk başvuru sonucu görüşmelerde anlaşma olmaması halinde son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılır.

İşten, kendi rızası dışında çıkarılan ve haksız bir şekilde olduğunu bilip tekrar işe dönmesini talep eden işçinin belirli yasal gerekçelerle koruma altına alınmıştır. Ancak şunun da bilinmesinde fayda vardır ki iş hukuku, işverene çalışmak istemediği kişi ile zorla çalışma kararı verememektedir.

İşe İade Davası Nedir?

İşveren tarafından iş sözleşmesi feshedilen fakat bunun haksız ya da geçersiz olduğunu düşünen işçi tarafından, iş güvencelerinden faydalanarak işin iadesini talep ettiği davalara işe iade davası denilir. İşe iade davası sadece işten çıkarılan işçi tarafından, işverene karşı açılabilmektedir.

İşe İade için Gereken Şartlar

İş güvencesi kapsamında bir işverene işe iade davası açmak için şu şartların sağlanması gerekmektedir;

• İşyerinde en az 30 işçinin çalışması gerekmektedir. Sayının belirlenmesinde sadece işçinin çalıştığı yer temel alınmaz. Aynı işverene ait başka şubeler ya da iş kolları da hesaba katılır. İşe iade davasında bu sayı önemlidir aksi halde dava geçersiz sayılacağı için eğer 30 veya üstü çalışan varsa mutlaka deliller ile ispat edilmelidir. Sayıyı belirlerken stajyer ya da çıraklar hesap dışında tutulurlar.
• İşçinin, çıkarıldığı işinde en az 6 aydır çalışıyor olması gerekir.
• İşçi ile işveren arasında yapılmış sözleşmenin belirsiz süreli olması gerekir. Haliyle belirli süreli sözleşme yapıldıysa ve süre dahi belirtilmemişse yine de dava açma hakkı olmamaktadır.
• İşe iade davasını açacak tarafın, işyeriyle ilgili işten çıkarma, işe alma gibi bir konumunun bulunmaması gerekmektedir. Eğer böyle bir konumu varsa dava açamamaktadır.
• İş sözleşmesinin iptali eğer haklı bir sebebe dayanmıyor yani keyfiyetten kaynaklanıyorsa işe iade davası söz konusudur. Haklı sebep kanunun veya işyerinin kurallarını içermektedir. Örneğin işçi işini yapamamaktan veya işyeri kurallarına uymamaktan ötürü işten çıkarıldıysa işe iade talebinde bulunamaz.

İşe İade Davası Nasıl Açılır?

İşçi tarafından mağdur olduğu durumlar içeriyorsa İş Kanunu’nun 20. Maddesini temel alarak işe iade davası açabilmektedir. İlgili maddeye göre işçi sebep gösterilmeden, haksız bir şekilde işinden edilmişse arabulucuya başvurarak iade talebinde bulunabilmektedir.

İşe İade Davasında Arabulucu Rolü

İşe iade için önceden iş mahkemesine dilekçe verilmesi gerekirken son düzenlemeler ile öncelikli olarak arabulucuya başvuru yapmak gerekmektedir. İşçi arabulucu ile işe iade dava açma süresi bir ay olarak belirlendiğinden bu süre içinde başvuru yapmalıdır.

Arabulucuya başvuru neticesinde taraflar bir araya getirilerek aralarındaki sorunun çözümü için oturum düzenlenir. Bu toplantı sonucunda karar olumlu ise işçi kısa sürede işine başlayabilir ancak olumsuz olma durumunda işçi arabulucu raporu ile birlikte iş mahkemesine başvuruda bulunabilir ve bunun sonucundaki dava sürecini bekleyebilir.

Arabulucu başvurularında 3 hafta içerisinde sonuç alınmaktadır. Eğer işçi hakkındaki karar olumlu ise işten ayrı geçirdiği süre zarfındaki mağduriyeti için hak talebinde bulunabilir.