Aşırı Borçlanma İşten atılma sebebimidir? Aşırı borçlanma kavramı Türk Silahlı Kuvvetler personelinin ödeyebileceğinden fazla borcun altına girmesi, bu borçları ödeyememesi, ödememeyi alışkanlık haline getirmesi ve borçlarını ödeme konusunda ahlaki zayıflık göstermesi olarak ifade edilebilirken, aşırı borçlanmanın Türk Silahlık Kuvvetleri’nden atılma nedenlerinden biri olduğu da ifade edilmelidir.

Aşırı Borçlanma Nedeniyle Türk Silahlık Kuvvetleri İtibarının Zedelenmesi

Türk Silahlık Kuvvetleri personelinin (subay ve astsubaylar) ödeyemediği borçları yüzünden kendisine atfedilen aşırı borçlanma suçu personelin ödeyemediği borçlar yüzünden genellikle birden fazla şekilde icralık olması, gelen bu icralar dolayısıyla Türk Silahlık Kuvvetleri’nden aldığı maaşın bir bölümüne haciz koyulması ve buradan hareketle durumunun sicil amirliğine bildirilerek disiplin cezası aldıktan sonra orduyla ilişkisinin kesilmesidir.

Aşırı Borçlanma Dışında Tutulan Zorunlu Haller

Astsubay ve subayların “borçlanmaya düşkün olması ya da borçlarını ödemede gösterdikleri ahlaki zafiyet kişilerin Türk Silahlık Kuvvetleri’nden emekliye sevk edilmelerine neden olurken, son yapılan düzenlemeyle bazı zorunlu haller aşırı borçlanma dışında tutuldu. Aşırı borçlanma kanunu gereğince kanunda ifade edilen bu zorunlu haller;

• Personelin öngöremeyeceği şekilde ülke genelinde ortaya çıkan olağanüstü ekonomik dalgalanmalar
• Nafaka
• Kefillik
• Sağlık ve tedavi giderleri
• Trafik kazası
• Her türlü doğal afet olarak belirlendi.

Bahsedilen bu durumlar zorunlu hal kapsamına alınıp aşırı borçlanma tanımı içerisinden çıkarılırken aynı zamanda ahlaki zayıflık kapsamı dışında değerlendirildi.

Aşırı Borçlanma Hangi Hususları Kapsıyor

Türk Silahlık Kuvvetleri personelinin aşırı borçlanmayla ilgili orduyla ilişiğinin kesilmesi ya da borcunu ödememeyi alışkanlık haline getirerek borçlarını ödemede gösterdiği ahlaki zayıflık bir disiplinsizlik olarak görülmekle birlikte, borçlarının kanunen değerlendirilebilmesi için icra takibine uğramış olması şarttır.

Bu nedenle özellikle resmi kurum ve kuruluşlara olmayan ya da yazılı olarak ispatlanamayan herhangi bir borç nedeniyle aşırı borçlanma olgusu oluşmamakla birlikte buradaki temel husus borcun icralık olup olmadığıdır.

TSK aşırı borçlanma cezası ve borçlanıp ödememeyi alışkanlık haline getirmek Danıştay kararlarında da görüleceği üzere buradaki ödememe kıstası borcun icralık olmasıyla birlikte gerçekleşen bir durumdur. Ayrıca TSK’dan atılmak için herhangi bir borç alt limitinden bahsedilmesi de mümkün değildir.

Aşırı Borçlanma Kararları ve itiraz

Kredi kartı borcu yüzünden TSK’dan atılan personel hakkında emsal karar… 16 Mayıs 2006 08:30 Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM), Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) itibarını zedeleyecek şekilde borçlandığı gerekçesiyle emekli edilen astsubayın açtığı davayı kabul etti.

AYİM, astsubayın borçlarının ekonomik krizini yaşandığı 1999 – 2001 yıllarına denk geldiğini belirterek, emeklilik işleminin iptaline karar verdi. Malatya 7’nci Ana Jet Üs Komutanlığı’nda görev yapan havacı astsubay, 1999 – 2001 yılları arasında, büyük bölümü banka kredileri olmak üzere 5 milyar lira borçlandı.

Yükselen faizlerle birlikte borcunu ödeyemeyen astsubay hakkında 14 ayrı icra işlemi başlatıldı ve maaşının dörte birine haciz kondu. Durumu sicil amirliğine bildirilen astsubaya disiplin cezaları verildi.

Ancak borcunu ödeyemeyen astsubayın, TSK’nın itibarını zedeleyecek şekilde borçlandığı ve borçlarını ödememeyi alışkanlık haline getirdiği gerekçesiyle, TSK ile ilişkisi kesilerek resen emekliye sevk edildi. Havacı astsubay, AYİM’e başvurarak emeklilik işleminin iptali talebiyle dava açtı. AYİM 1’inci Dairesi, astsubayın emeklilik işlemini oyçokluğu ile iptal etti.

Emeklilik Kararına İptal

AYİM’in benzer davalara emsal teşkil edecek olan karar gerekçesi özetle şöyle: ‘…Davacının kredi borçları, Türkiye’nin arka arkaya ekonomik krize girdiği 1999 ve 2001 yıllarında başlamıştır. Ekonomik krizin bütün toplumu sarstığı ve mali portreleri bozarak şirketlerin batmasına, kişilerin de ekonomik sıkıntıya düşmesine neden olduğu inkar edilemez bir gerçektir.

TSK mensuplarının müflis bir tüccar gibi icra takiplerine maruz kalması kabul edilebilecek bir husus değildir. Ancak bu borçlanmaların özellikle bankalara olması ve bankaların o dönemlerde uyguladığı anormal faiz oranları ile devalüasyonlar dikkate alındığında, bu sonucun kaçınılmaz olduğu ve ücretiyle geçimini sağlayarak bir takım borçlanmalara girmiş kişilerin borçlarının ödeme gücünü aşar biçimde katlandığı da fiili bir durumdur.

Davacı borçlarını kapatma çabası içinde görülmekte. Bu nedenle, işlem hukuka uygun bulunmamıştır.