Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davası Nasıl Açılır? Beraat kararı verilmesinin ardından tazminat davası açmak, tutuklama, gözaltı, yakalama ve elkoyma gibi tedbirlerin haksız olarak yapılması sonucu mağdur kişiye Türk hukuku tarafından tanınan bir haktır. Söz konusu “koruma tedbirleri” olarak adlandırılan bu olayların 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’na aykırı bulunması halinde “haksız tutuklama”, “haksız gözaltı” ve benzeri durumlar ortaya çıkar.

Beraat kararı sonrası tazminat davası, hukuki literatürde “koruma tedbiri nedeniyle tazminat davası” olarak geçmektedir. Bu davada mağdur durumda olan kişi Ceza Muhakemesi Kanunu’nda açıkça belirtilen maddelere dayanarak bazı özlük haklarının ihlal edildiğini öne sürebilir. Bunun akabinde de davalı taraftan maddi ve manevi tazminat talep etme hakkına sahiptir.

Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davası Açma Şartları

Özlük haklarının koruma tedbirleri neticesinde ihlal edildiğini savunan ve beraat kararıyla suçsuz bulunan kişiler şu şartlar altında tazminat davası açmak için hak sahibi konumunda olurlar:

• Kanunda belirtilen şekilde olmadan koruma tedbiri uygulanan kişiler
• Kanunda belirtilen gözaltı süresinin dolmasına rağmen hâkim önüne çıkarılmayan kişiler
• Kanuni hakları hatırlatılmayan ya da kanunlar tarafından tanınan haklarını kullanmak isteyen kişilerin bu isteklerinin yerine getirilmemesi halinde
• Kanuna uygun olarak koruma tedbiri altına giren fakat yargılama sonucunda haklarında kovuşturmaya yer bulunmadığı kararının ya da beraat kararının verilmesi durumunda
• Yakalanma veya tutuklanma gibi koruma tedbirleri uygulanan kişinin yakınlarına ve ailesine haber verilmemesi durumunda
• Herhangi bir eşyasına veya malvarlığı değerine haksız olarak el konulan veya zarar verilen kişilerle birlikte söz konusu eşyalarının geri verilmemesi durumlarında mağdur olan şahıs tazminat talebinde bulunabilir.

Beraat Kararı Sonrasında Tazminat Davası Hangi Mahkemeye Açılır?

Koruma tedbiri nedeniyle tazminat davalarında görevli ve yetkili olan mahkeme, tazminat talebinde bulunan kişinin ikametgâhının bulunduğu “Ağır Ceza Mahkemesi” olarak kabul edilmektedir.

Öte yandan tazminat talebinde bulunan kişinin ikametinin yurt dışında olması durumunda da Milletlerarası Hukuk Usulü göz önünde bulundurulur.

Beraat Kararı Sonrası Tazminat Davası  Süresi

Kanunda söz konusu tazminat davası için belirtilen süre, beraat kararının verilmesinden itibaren 3 ay ve kararın kesinleşmesinin ardından da 1 yıl içerisinde tazminat davası açılabilir.

Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davası, 5271 sayılı Ceza Yargılama Yasasında bulunan tazminat istemi başlığı altındaki 141’inci maddeye göre

• Kanunlarda belirtilmiş olan koşullar dışında yakalanmış olan, tutuklanmış olan ve tutukluluğunun devamına karar verilmiş olan,
• Kanuni gözaltı süresi içerisinde mahkemeye çıkartılamayan,
• Kanuni olarak hakları hatırlatılmadan veya hatırlatılan haklarından yararlanma isteği yerine getirilmeden tutuklanmış olan,
• Kanuna uygun bir şekilde tutuklanmış olan ancak makul süre içerisinde mahkemelere yargılama için çıkartılmayan ve bu süre içerisinde hakkında hüküm verilmemiş olan,
• Kanuna uygun bir şekilde yakalandıktan ve tutuklandıktan sonra hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı ile beraatine karar verilmiş olan,
• Mahkum olduktan sonra gözaltı ve tutuklu bulunduğu süreleri, hükümlülük sürelerinden fazla olan veya işlediği suçun kanunda cezasının sadece para cezası olması halinde zorunlu şekilde bu ceza ile cezalandırılmış olan,
• Yakalama veya tutuklama nedenleri ve hakkında yapılan suçlamalar kendilerine yazı ile veya hemen bunu yapmanın olanaklı olmadığı durumda sözle yapılmamış olan,
• Yakalanmaları veya tutuklanmaları yakınlarına bildirilmemiş olan,*Haklarındaki arama kararları ölçüsüz bir şekilde gerçekleştirilmiş olan,
• Eşyaları veya malvarlıklarına koşulları oluşmadığı halde el konulan veya korunması için gerekli tedbirlerin alınmadığı veya eşyası ile mal varlıklarının amacı dışında kullanılan ve zamanında geri verilmemiş olan,Kişiler devletten maddi ve manevi oluşan tüm zararlarının tazminini isteyebilmektedir.

Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davası Açma Süresi

Bu konuda 5271 sayılı Ceza Yargılama Kanunun tazminat isteminin koşulları başlığı altında bulunan 142’nci maddesinin birinci fıkrasında düzenleme yapılmıştır.

Maddede karar ve hükümlerinde kesinleşmesinin ilgisine tebliğinden itibaren üç ay içerisinde ve her halde veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen bir yıl içerisinde tazminat isteminde bulunabileceği belirtilmektedir.

Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Bu konuda 5271 sayılı Ceza Yargılama Kanunun 142’nci maddesinin ikinci fıkrasında düzenleme yapılmıştır.

Bu maddedeki ilgili fıkrada dava, ağır ceza mahkemesinin bu konuda karar vereceği belirtilmektedir.

Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davası Nasıl Görülür?

Bu konuda 5271 sayılı Ceza Yargılama Kanunun 142’nci maddesinin ikinci ile yedinci fıkralarında düzenleme yapılmıştır.

Buna göre; dava dilekçesi hazırlanırken beraat kararına neden olay tarih saat ve kısa özeti yazılır

• Mahkeme dava dosyasını inceledikten sonra yeterliliği konusunda bir karar vermesi ile dilekçe ve ekli belgelerin bir örneklerini Devlet Hazinesinin kendi yargı çevresindeki temsilcisine tebliğ etmektedir. Bu konuda varsa beyan ve itirazların on beş gün içerisinde yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir.
• Bu davalarda mahkeme kararını duruşmalı olarak vermektedir. İstemde bulunan kişi ile hazine temsilcisi açıklamaları çağrı kağıdı tebliğine rağmen duruşmaya gelmezler ise yokluklarında karar verilebilmektedir.

Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davasını Kimler Açamaz?

Bu konuda 5271 sayılı Ceza Yargılama Kanunun 144’üncü maddesinin birinci fıkrasında düzenleme yapılmıştır. Bu maddenin ilgili fıkrasında aşağıda belirtilen kişiler tazminat isteyemezler.

• Gözaltı ve tutukluluk süreleri başka bir hükümlülüğü nedeni ile indirilmiş olanlar.
• Tazminata hak kazandığı halde sonradan yürürlüğe giren ve lehte düzenlemeler getiren kanun gereği durumları tazminat istemeye uygun hale gelmiş olanlar.
• Genel af, özel af, şikayetten vazgeçme ve uzlaşma gibi nedenler ile hakkında kovuşturmaya yer olmadığına veya davanın düşmesine karar verilmiş olan veya kamu davası geçici olarak durdurulanlar ile kamu davası ertelenen veya düşürülmüş olanlar.
• Kusur yeteneğinin bulunmaması nedeni ile hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verilenler.

Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davasında Neler Talep Edilebilmektedir?

Haksız tutuklanan davacının isteyebileceği maddi tazminat kalemleri aşağıdaki gibidir.

• Tutuklu bulunduğu süre içerisinde çalışamamaktan ve iş yerinin kapalı olmasından dolayı ortaya çıkan kazanç kayıpları.
• Uzun süreli tutuklama nedeni ile işten çıkarılmışsa, işverenden alamadığı ücretler, ikramiye ve sosyal yardımlar ile yoksun kaldığı kıdem tazminatı.
• Haksız tutuklanan kişinin herhangi bir işi ve kazancının olmaması durumunda bile, tutulu kaldığı süreye göre asgari ücret üzerinden hesaplanacak olan tazminat.
• Ceza mahkemesinde avukat ile temsil edilmişse avukata ödediği vekalet ücreti.
• Tutuklu kaldığı süre içerisinde cezaevinde yaptığı masraflar.
• Bunların yanında tutuklanma nedeni ile meydana gelen her türlü maddi zararlar.

Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davasında İspat

Yukarıda belirtilen maddi tazminat taleplerinin hepsinin ispat edilmesi gerekmektedir.

Bu her kalemin kendine özgü ispat yöntemleri bulunmaktadır. Hukukumuzda mahkemeye sunulan her iddia ispatlanmak zorundadır.

Kazanç kayıplarının ispatlanması bu durumda zor olabilmektedir. Eğer bu konuda net bir rakam ispatlanamıyor ise asgari ücret üzerinden hesaplama yapılacaktır. Ancak davacı olan kişinin işi, mesleği, diploması, sertifikası ve uzmanlık alanı ile ustalığı belgeli ise ilgili olan meslek kuruluşlarından emsal ücret bilgileri alınabilmektedir.

Bu şekilde mahkeme emsal ücret üzerinden hesaplama yaparak kazanç kaybını net olarak belirleyebilmektedir.

Yargıtay Kararı – Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davası

TAZMİNAT İSTEMİ – KESİNLEŞEN BERAAT KARARININ DAVACIYA TEBLİĞ EDİLDİĞİNE DAİR BİR BİLGİ VE BELGENİN BULUNMAMASI.

DAVACININ DAVAYI 10 YILLIK VE 3 AYLIK SÜRE İÇİNDE AÇTIĞI ANLAŞILDIĞINDAN DAVANIN KABULÜ YERİNE REDDİNE KARAR VERİLMESİNİN İSABETSİZLİĞİ.

ÖZET: Kesinleşen beraat kararının davacıya tebliğ edildiğine dair bir bilgi ve belgenin bulunmaması ve kararın kesinleşmesinden haberdar olmasından itibaren 3 aylık sürenin dolup dolmadığının tam olarak tespit edilememesi karşısında, davacının davayı 10 yıllık ve 3 aylık süre içinde açtığı anlaşıldığından, davanın kabulü yerine, yazılı gerekçeyle reddine karar verilmesi kanuna aykırıdır.

 ÖZET: Davacının tehdit ve yasak silah taşıma suçlarından tutuklanıp, 62 gün tutuklu kaldıktan sonra tahliye olduğu, açılan kamu davasında atılı suçlardan beraat ettiği anlaşılmakla, davacı yararına uğradığı zararla ilgili olarak hak ve nesafet ilkelerine uygun ve usulünce belirlenecek maddi ve manevi tazminata karar verilmesi gerekir.

Davacının tazminat talepleri reddolunduğu halde 466 sayılı Yasa’nın 7. maddesi uyarınca davalı Hazine lehine vekalet ücreti verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi.

Makalemizde Beraat Kararı Nedeniyle Tazminat Davası konusu yer almıştır. Diğer bilgilendirici makaleler için Ankara Avukat ve Tazminat Avukatı sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.