Vefat Halinde Hukuki İşlemler Nelerdir? Ölümün Ardından Yapılması Gereken Hukuki İşlemler. Ölüm, herkesin er ya da geç olarak karşılaşacağı bir sonuçtur.

Bilindiği gibi, canlılar yaşadıkları, doğdukları gibi, ölümü de tatmaktadırlar. Bu sebeple, öncelikle bu yazıyı okuyan kişilerin bir kaybı varsa, kendilerine sabırlar diliyoruz.

Yazımızda, bir kimsenin ölümünün ardından, o kişinin yakınlarının gerçekleştirmekle yükümlü olduğu hukuki prosedürleri, bu prosedürlerin nasıl yaşama geçirileceğini, ölümün hukuki sonuçlarını ve tüm bu prosedürlerin detaylı olarak usulünü anlatacağız.

Ölümün Hukuki Niteliği Nedir?

Türk Medeni Kanunu’nun 28. Maddesine göre, hukuki anlamda “kişiliğin” başlaması için, kişinin anne karnından tam ve sağ olarak doğmuş olması gerekir. Ancak bundan sonradır ki, “kişi” olmasından ileri gelen hakları edinebilsin. Kişiliğin kazanıldığı ilk andan itibaren, hukukta “hak ehliyeti” olarak ifade ettiğimiz ehliyet de kişiye bahşedilir.

Şöyle ki, “hak ehliyeti” demek, hukuki anlamda haklara sahip olabilme yetkisi demektir.  Hak ehliyetine sahip olanlar, hukuki anlamda pek çok hakka sahip olabilirler. Örneğin, yeri geldiğinde bir “cenin” bile mirastan pay alma hakkına sahip olabilmektedir.

Peki, kişilik ve kişiliğin varlığından ileri gelen “hak ehliyeti” ne zaman yitirilir? Bu sorunun akla gelen ilk anlamı, “kişiliğin sona erişi”, yani “ölüm”dür.

Eğer ölüm meydana gelirse, ölen kişi hukuki varlığını ve hak ehliyetini yitirdiği gibi, “kişi” olmasından ileri gelen haklarını da kaybeder.  Bu yazının da konusu, ölen kişinin hukuki varlığının nasıl sona erdirileceği ve hangi kurumlarla nasıl bir ilişki içerisine girileceğidir.

Ölüm Gerçekleştiğinde İlk Olarak Ne Yapılmalıdır?

Ölüm, bazı durumlarda çok ani olarak meydana gelebileceği gibi, beklenen ve muhtemel bir sonuç da olabilmektedir.

Ölüm nasıl ve ne şekilde gerçekleşirse gerçekleşsin, yapılacak olan ilk şey, eğer ölünün bedeni üzerinde otopsi yapılma kararı bulunmuyorsa, DEFİN İŞLEMLERİNİN gerçekleştirilmesi olmalıdır.

Zira, ölünün bedeni fiziki olarak bekletilmek için uygun bir durumda değildir. Bu nedenle, ilk iş olarak kişinin usulüne uygun olarak gömülmesidir.

Gömülmeyle ilgili işlemlerde, kişinin bağlı bulunduğu il/ilçesinin belediyesi yardımcı olmaktadır. Ölünün yakınları, defin işlemleri ile ilgili olarak “188” kodlu numarayı arayarak, belediyenin kendilerine bir yol göstermelerini talep etmelidirler.

Definin Sonrasında Ne Yapılmalıdır?

Ölünün bedeninin, usulüne uygun olarak gömülmesinin akabinde, yapılacak ilk iş, merhumun bağlı bulunduğu aile sağlık ocağından bir VEFAT RAPORU temin edilmesidir.

Bu rapor, merhumun nüfus müdürlüğü ve diğer tüm kurumlarca  gerçekleştirilecek olan hukuki işlemlerinde talep edilen bir rapordur. Bu nedenle, çıkarılmasına özen gösterilmelidir.

Vefat Raporu Alındıktan Sonra Nereye Başvurulur?

Vefat raporu, alınması gereken ilk resmi belgedir. Daha sonra ise, merhumun bağlı bulunduğu ilin “İl Halk Sağlığı Müdürlüğü”ne başvurulması gerekmektedir.

İl Halk Sağlığı Müdürlüğüne yapılacak olan başvuruda, sağlık ocağından alınmış olan “vefat raporu” gösterilerek, merhum hakkında “ölüm belgesi” talep edilmelidir. Belirtelim ki, bu yazının konusunu oluşturan hukuki sürecin en önemli aşaması, İl Halk Sağlığı Müdürlüğünden alınacak olan bu ölüm belgesinin alınmasıdır.

Zira, resmi hukuki işlemler, ölüm belgesi alındıktan sonra başlar. Ölüm belgesinin alınması için, merhumun mutlaka nüfus  cüzdanının ya da kimliğini tespit edici bir belgenin bulundurulması gerekir.

Ölüm belgesi alındıktan sonra, merhumun sağlığında bağlı bulunduğu ilçenin nüfus müdürlüğüne başvurulmalıdır. Müdürlüğün yetkilileri, ölüm belgesini gördükten sonra, merhumun nüfus kaydını silerler. Böylece, ölen kişinin “hak ehliyeti” de, yani hukuki kişiliği sona erer.