Yargıtay kararları, haksız tutuklama durumlarında maddi ve manevi tazminat taleplerinin değerlendirilmesine yönelik önemli ilkeler ortaya koymaktadır. Bu kararlar, tazminat miktarlarının belirlenmesinde dikkate alınması gereken çeşitli faktörleri içermekte ve haksız tutukluluğun mağdurlarının haklarının nasıl korunacağına dair yol göstermektedir. Aşağıda, bu ilkeler detaylı bir şekilde ele alınmaktadır:

Maddi Tazminatın Tayini ve İş Gelirleri: Davacının çalışma durumuna göre maddi tazminatın belirlenmesi gerekmektedir. Örneğin, bir seyahat acentesinde çalıştığını iddia eden bir davacı için, ikamet ettiği yerdeki seyahat acentelerinden ve ticaret odasından günlük kazancının sorulması ve buna göre maddi tazminatın tayin edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu, davacının gerçek gelir durumunun doğru bir şekilde değerlendirilmesini sağlamak için önemlidir.

İş Akdinin Feshi Durumunda Tazminat: Haksız tutuklama nedeniyle iş akdinin feshedilmesi durumunda, davacının ücret alacağının çalıştığı günlerdeki ücret üzerinden hesaplanması, ayrıca fesih tarihine kadar olan kıdem tazminatı ile sosyal yardım ve ikramiye taleplerinin de karşılanması gerektiği belirtilmiştir. Bu, davacının çalışma hayatındaki kayıplarının telafi edilmesine yöneliktir.

Asgari Ücret Esasının Kullanılması: Herhangi bir işte çalışmayan veya düzenli geliri olmayan şahısların maddi tazminat hesabında asgari ücretin esas alınması gerektiği ifade edilmiştir. Bu, maddi kaybın objektif bir kriter üzerinden değerlendirilmesini sağlar.

Tarım İşçileri ve Zirai Gelir: Tarım işçisi olan ve önceki yıllara ait gerçek zirai geliri hakkında belge ibraz edemeyen davacılar için, maddi tazminatın tarım işçileri asgari ücret tespit komisyonunun belirlediği ücrete göre hesaplanması gerektiği belirtilmiştir. Bu, tarım işçilerinin özel durumunu göz önünde bulundurur.

Meslek Gelirlerinin Değerlendirilmesi: Meslek sahibi olan ve haksız tutuklama nedeniyle mesleğini icra edemeyen davacılar için, maddi tazminatın belirlenmesinde davacının defterleri ve vergi kayıtlarının uzman bir bilirkişi aracılığıyla incelenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Bu, davacının gerçek maddi kaybının doğru bir şekilde hesaplanmasını sağlamak amacı taşır.

Manevi Tazminat ve Objektif Kriterler: Manevi tazminat taleplerinde, davacının sosyal ve ekonomik durumu, hal ve mevki, tutuklu kaldığı süre gibi faktörlerin gözetilerek, zenginleşme sonucu doğurmayacak şekilde, hak ve mesafet kurallarına uygun bir miktarın belirlenmesi gerektiği ifade edilmiştir. Bu, manevi zararın adil bir şekilde tazmin edilmesini amaçlar.

Öğrenci Durumunun Dikkate Alınması: Tutuklu kaldığı süre zarfında öğrenci olan ve okuluna devam edemeyen davacılar için, hak ve nasafet kurallarına uygun bir miktarda manevi tazminata hükmedilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu, öğrencilerin eğitimlerinde yaşadıkları aksamaların manevi zararını tazmin etmeyi hedefler.

Haksız Tutuklama Sebebiyle Tazminat

Haksız tutuklama sebebiyle kişilerin tazminat alabilme hakkı, koruma tedbirlerinin 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’na aykırılığı sebebiyle haksız tutuklama gerçekleşmesi neticesiyle oluşur. Koruma tedbirlerinin aykırılığı dahilinde oluşan diğer durumlar;

• Haksız gözaltı,
• Haksız yakalama,
• Haksız el koyma

Olacaktır. Koruma tedbirleri uygulandıktan sonra, ilgili şahıs hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılır ve bunun neticesinde, ilgili mahkeme, şahısın suçsuz olduğu kanaatine varır ve şahısın beraatine karar verirse, koruma taleplerinin haksız yere uygulandığı da tespit edilmiş olur. Bu durumda şahısın maddi ve manevi tazminat isteme hakkı doğar.

Haksız Tutuklama Sebebiyle Tazminat Davası Nedir?

Bu dava türü, 5271 Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 141. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, kovuşturma ve soruşturma esnasında, gıyabında koruma tedbirleri oluşturulması talep edilen kişinin, mahkeme sonuçlandıktan sonra, kişinin suçsuz bulunması neticesiyle, haksız yere tutuklanan kişi, Maliye Hazinesi aleyhine yani devlete karşı, haksız tutuklama sebebiyle tazminat davası açma hakkına sahiptir.

Haksız Tutuklama Sebebiyle Tazminat Davası Açma Koşulları Nelerdir?

Kişilerin hakları, Ceza Muhakemeleri Kanununca güvenceye alınmıştır. Herhangi bir durum nedeniyle, bu hakların ihlal edildiğini düşünenler, tazminat davası açabileceklerdir. Tazminat davası açılması için kişilere haksız koruma tedbirleri uygulanmış olması gerekir. Bunun dışında kişiler şu koşullarda dava açma hakkına sahiptirler;

• Kişilerin yakalanması, tutuklanması durumları kanun dışı şekillerde yapılmışsa,
• Kişiler gözaltında tutuldukları süre zarfında, hakim önüne çıkarılmamışlarsa,
• Tutuklanan kişiler, kanuni hakları ile alakalı bilgilendirmemişlerse ya da kişilerin bu haklardan yararlanmasına izin verilmemişse,
• Kişiler, kanuna uygun şekilde yakalanmış olsalar dahi, tutuklanmaları sonrası haklarında beraat kararı oluşmuşsa,
• Tutuklanan kişiye, neden tutuklandığına dair hiçbir bilgi verilmemişse ya da kişinin gıyabında olan suçlamalar açıklanmamışsa,
• Yakalanan kişinin bu durumu, yakınlarına bildirilmemişse,
• Arama kararı, kanun dışı şekillerde uygulanmışsa

Kişiler haksız tutuklama nedeniyle tazminat davası açabileceklerdir.

Haksız Tutuklama Sebebiyle Tazminat Davası Açma Süresi Nedir?

Haksız tutuklama nedeniyle tazminat süresi 1 yıldır. Mahkemeler, kişiye, hakkında oluşan kararın öğrenilmesinden 3 ay sonra dava açma tanırlar. Bu süreç her halükarda 1 yıl olarak belirlenmiştir. 1 yılı aşan sürelerde durum zaman aşımına uğrar. 1 yıl geçtiği anda, dava mahkeme tarafından reddedilir. Bu nedenle, kişiler tazminat davasını, beraat kararı açıklandıktan sonra, 1 yıl geçmeden açmalıdırlar.

Haksız Tutuklama Sebebiyle Tazminat

Haksız tutuklama nedeniyle tazminat konusunda,Tutuklama sebebiyle Manevi tazminat hesaplanırken, tarafsız bir ölçü bulunmamakla beraber, karar verilecek tazminat miktarının davacının sosyal ve maddi durumu, üzerine atılı suçun özelliği, Gözaltına bulunmasının yada tutuklu kalmasına sebep olayın oluş tarzı, gözaltında yada tutuklama nedeniyle kaldığı süre, tutuklama tarihinden başlayarak faize karar verilmemesi sebebiyle, açılan tazminat davasının kesinleştiği tarihe kadar davacının parasal miktar olarak elde edeceği miktar ve benzeri konular da gözetilmek suretiyle, adalet ölçüsünü aşmayacak, hak ve nesafet prensibine uygun akıllı bir miktar olarak tayin ve tespiti gerekir.

Makalede Haksız Tutuklama Sebebiyle Tazminat konusuna yer verilmiştir. Diğer bilgilendirici makaleler için Ankara Avukat ve Tazminat Avukatı ve danışma konularında sayfaları ziyaret edebilirsiniz.

TAZMİNAT DAVASI – HAKSIZ TUTUKLAMA – BERAAT VE ORTADAN KALDIRMA HÜKÜMLERİNİN KESİNLEŞTİĞİ TARİH. DAVANIN SÜRESİNDE OLUP OLMADIĞININ KESİN OLARAK SAPTANARAK İLGİLİ BÜTÜN EVRAKIN DENETİME ELVERECEK ŞEKİLDE DOSYA İÇERİSİNE ALINMASI GEREĞİ.

ÖZET: Davacı hakkında cinsel saldırı suçundan verilen beraat ve reşit olmayan mağdureyi rızası ile alıkoyma suçundan verilen ortadan kaldırma hükümlerinin ne zaman kesinleştiğinin kuşkuya yer bırakmayacak şekilde açıklığa kavuşturularak, davanın süresinde açılıp açılmadığının belirlenmesi, Diğer yandan, davacı ile ilgili tutuklama ve tahliyeye ilişkin tüm müzekkere ve belgelerin Yargıtay denetimine olanak verecek şekilde aslı ya da onaylı örnekleri de dosya içine alınarak, davacının hangi suç veya suçlardan tutuklandığı ve tutuklama müzekkeresinin infaz edilip edilmediği, tereddüde mahal vermeyecek şekilde belirlenmesi sonrası bir karar verilmesi gerekir.

Haksız Tutuklama Sebebiyle Tazminat | Sıkça Sorulan Sorular

TAZMİNAT DAVASI – HAKSIZ TUTUKLAMA – BERAAT VE ORTADAN KALDIRMA HÜKÜMLERİNİN KESİNLEŞTİĞİ TARİH. DAVANIN SÜRESİNDE OLUP OLMADIĞININ KESİN OLARAK SAPTANARAK İLGİLİ BÜTÜN EVRAKIN DENETİME ELVERECEK ŞEKİLDE DOSYA İÇERİSİNE ALINMASI GEREĞİ.

ÖZET: Davacı hakkında cinsel saldırı suçundan verilen beraat ve reşit olmayan mağdureyi rızası ile alıkoyma suçundan verilen ortadan kaldırma hükümlerinin ne zaman kesinleştiğinin kuşkuya yer bırakmayacak şekilde açıklığa kavuşturularak, davanın süresinde açılıp açılmadığının belirlenmesi, diğer yandan, Davacı ile ilgili tutuklama ve tahliyeye ilişkin tüm müzekkere ve belgelerin Yargıtay denetimine olanak verecek şekilde aslı ya da onaylı örnekleri de dosya içine alınarak, davacının hangi suç veya suçlardan tutuklandığı ve tutuklama müzekkeresinin infaz edilip edilmediği, tereddüde mahal vermeyecek şekilde belirlenmesi sonrası bir karar verilmesi gerekir.