Sosyal güvenlik sistemimizde, bireylerin vefat eden ebeveynlerinden veya eşlerinden maaş alma imkânları bulunmaktadır. Bu durumlar ve 2024 yılında dul ve yetim maaşlarının ne kadar olacağına dair detaylar şu şekildedir:

Hem Anneden Hem Babadan Yetim Maaşı Alınır mı?

Evet, çalışmayan bekâr kız çocukları, ölen anne ve babalarından iki maaş alma imkânına sahiptir. 1 Ekim 2008’den itibaren bu hakkı kazanan kız çocukları, yüksek olan maaşın tamamını, diğerinin ise yarısını alabilir. Ancak, kız çocuğu evlendiği zaman bu maaşlar kesilir.

Aynı Anda Hem Anneden Hem Babadan Ölüm Aylığı Alabilir mi?

Sosyal güvenlik mevzuatına göre, eşi, anne ve/veya babası vefat eden kişiler, onların emekli maaşlarını alabilirler. Kriterlere uygun olan kişiler, üç maaş bile alabilir. Bu, pek çok kişinin bilmediği ve dolayısıyla faydalanamadığı bir avantajdır.

Aynı Kurumdan İki Maaş Alınır mı?

Ülkemizde, emekliler ve eşi vefat etmiş olanlar için SGK tarafından bir maaş daha alma hakkı bulunmaktadır. Bu avantaj, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamında emekli olan herkesi kapsar.

Boşanan Kadın Hem Anneden Hem Babadan Maaş Alabilir mi?

Evet, SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı sigortası olan kişiler, vefat etmiş eşlerinden dul maaşı alabilirler. SGK, eşi ve babası vefat etmiş çalışmayan kadınların, vefat eden eşi ve babasından aynı anda iki ayrı maaş alabileceklerini belirtmiştir.

İki Ölüm Aylığı Alabilir mi?

Evet, 1 Ekim 2008’den itibaren, yetim kız çocukları ölen anne ve babalarından iki maaş alma imkânına sahiptir. Yüksek olan maaşın tamamı, diğerinin yarısı alınabilir. Eşi ve babası vefat etmiş çalışmayan kadınlar da çift maaş alma imkânına sahiptir.

2024 Dul ve Yetim Maaşı Ne Kadar?

2024 yılı için dul ve yetim maaşları, hisse oranlarına göre şu şekilde belirlenmiştir:

Yüzde 25 hissesi olan bir vatandaş 2.500 TL,

Yüzde 50 oranında hissesi olan bir kişi 5.000 TL,

Yüzde 75 oranında dul ve yetim aylığı alan bir kişi 7.500 TL maaş alacaktır.

Yargıtay’dan Yetim Aylığı Alacak Olanları Sevindirecek Karar!

Yargıtay’dan, yetim aylığı alacak olan kişileri sevindirecek kararın çıkması; İzmir’de yaşayan, 62 yaşında olan F.Y sayesinde olmuştur. F.Y annesinden yetim aylığı alan biridir ve annesinin aylığı da Bağ-Kur statüsündedir. Fakat F.Y’nin bilgisi dahilinde olmadan; annesinden aldığı yetim aylığı birdenbire SGK tarafından kesilmiştir.

F.Y aynı zamanda babasından da yetim aylığı almaktadır ve annesinden aldığı aylık kesildikten sonra bu aylık için geriye dönük bir ödeme çıkmıştır.

Bu ödeme yine F.Y’nin bilgisi dahilinde olmadan, babasından aldığı maaştan otomatik olarak kesilmektedir. Bunun üzerine F.Y bu olayı mahkemeye taşımaya karar verir. F.Y hakkı olanı alamadığını ve kendisine yapılanın yasalara aykırı olduğunu belirterek 8 Eylül 2016 tarihinde İzmir 9. İş Mahkemesi’nde dava açar. F.Y’nin isteği; kesilen annesinin aylığının kendisine tekrar bağlanması, kendisine çıkartılan geri ödemenin iptal edilmesi ve babasının aylığını da kesintisiz alması yönündedir.

Ayrıca bu zamana kadar maaş kesintisi dolayısı ile alamadığı paranın da kendisine yasal faizi ile beraber ödenmesini talep etmektedir.

Yargıtay Hem Anneden Hem De Babadan Maaş Alabilme Kararını Onadı

F.Y’nin hem anneden hem de babadan yetim maaşı alabilmek için açtığı davanın dosyasını inceleyen İzmir 9. İş Mahkemesi hakimi, 30 Ocak 2017 tarihinde; F.Y’nin lehine karar vermiştir. Yani F.Y yine eksiksiz bir şekilde annesinin maaşını alabilmeye devam edebilecektir ve ayrıca babasının maaşını da aynı anda alabilecektir.

Üstelik bu zamana kadar maaş kesintisi yapılarak kendisine ödenmeyen miktarı da faizi ile beraber alabilecektir. Yargıtay’ın bu kararı üzerine SGK itiraz hakkını kullanmıştır. Fakat bu itirazın üzerine 23 Ekim 2018 tarihinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi itirazı kabul etmemiş ve kararı yerinde bulmuştur.

Fakat SGK bu konuda itirazlarını sürdürerek istinaf mahkemesinin verdiği kararda da temyize gitmiştir. Bu yüzden bu karar Yargıtay’a kadar gitmiştir. Yargıtay’ın 21. Hukuk Dairesi ise bu kararı nisan ayında onamıştır.

Yargıtay’dan Emsal Teşkil Eden Bir Karar

Yargıtay’ın şahısların hem annesinden hem de babasından yetim aylığı alabilmesine izin verdiğini temsil eden bu karar emsal teşkil eden bir karardır. Kişilerin her ikisinden de aylık alabilmesi için sadece anne ve babasının vefat tarihleri ve sigortalı oldukları kurumun türü önemlidir.

Yargıtay F.Y’nin bu talebinden doğan kararı onadığı için artık benzer durumlar yaşayan kişilerin bu durumu emsal olarak gösterebilmesi mümkündür. Dolayısı ile hem annesinden hem de babasından yetim aylığı almak isteyen mağdurların mağduriyetlerini giderebilmeleri daha da kolaylaşmıştır.

Avukat yaptığı savunmaya göre F.Y; oğlu ile beraber yaşayan ve asgari ücretle çalışan oğlunun geliri hariç bir gelir girmeyen evde yaşayan biridir. Dolayısı ile yetim aylığı kendisi için önemli bir güvencedir.

Hem Anne Hem De Babadan Yetim Aylığı Alınmasının Şartları

Hem anne hem de babadan yetim aylığının alınabilmesi için gerekli olan şartlar şunlardır:

• Bekar, dul, boşanmış olan kadınların aynı zamanda çalışmıyor olmaları durumunda ve kendi sigortalılıkları dolayısı ile kendilerine bağlanmış bir maaş yok ise yetim maaşı alabilirler.
• 5434 sayılı kanuna göre eğer anne ve babası ölmüş olan kişinin ebeveynlerinden biri emekli sandığına bağlı ise, kızları her iki maaşı da tam alabilir.
• 30.09.2008 tarihinden sonra ölmüş olan anne ve babalardan her ikisi de SSKlı ise kız çocuğu; yüksek olan aylığın tamamını almaya hak kazanır ve düşük olan aylığın da yarısını alır. Yine aynı dönemde her ikisi de Bağ-Kurlu olan ebeveynleri var ise aynı şekilde yüksek olanın tamamını ve düşük olanın yarısını alır. Bu durum emekli sandığı için de geçerlidir.
• Her iki ebeveyn de 1.10.2008 tarihinden önce ölmüş ise; emekli sandığı tercih edilen aylığı, Bağ-Kur yüksek olan atlığı ve SSK da yüksek olan aylığın tamamı ile birlikte düşük olan aylığın yarısını vermektedir.

Hem Anne Hem De Babadan Yetim Aylığı Alınması Hangi Kanun İle Güvence Altına Alınmıştır?

Kız çocuğunun hem anneden hem de babadan yetim aylığı alabilmesi 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu tarafından güvence altına alınmıştır.

Aynı zamanda ebeveynlerin ikisinin de emekli sandığına bağlı olması durumu da 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu kapsamında güvence altına alınmıştır.