İş kazaları, hem işçi hem de işveren açısından ciddi hukuki sonuçlar doğuran ve yıpratıcı süreçler içeren olaylardır. İş kazasının meydana gelmesi durumunda, hem işçinin hem de işverenin belirli yerine getirmesi gereken yükümlülükleri vardır.

Bu zorunlu hallerin yerine getirilmemesi, tarafların hukuki ve cezai sorumluluklarına yol açar. İş kazası sonucu açılan maddi ve manevi tazminat davaları ile işçinin ve yakınlarının uğradıkları zararların giderilmesini amaçlar. Peki, İş kazası sonucunda açılacak davalar, izlenmesi gereken hukuki yolları ve süreci hızlandırmak için dikkat edilmesi gereken unsurlar nelerdir?

İş Kazası Halinde Yapılması Gerekenler Nelerdir?

İş kazası meydana geldiğinde, izlenecek yol doğru şekilde yapılması, açılacak davaların seyrini büyük ölçüde etkileyebilir. Hem işverenin hem de işçinin bu süreçte yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekir. Peki, İş kazası durumunda yapılacak işlemler nelerdir?

Sağlık Müdahalesi: İş kazası geçiren işçiye acilen tıbbi müdahale ve hastanede gerekli tedavileri aksatılmadan yapılmalıdır.

İşyeri Kaza Raporu Düzenlenmesi: İşveren 3 gün içerisinde Kaza raporu düzenleyerek, kaza ve meydana gelen olayı ayrıntılı şekilde tutanak altına alır. Tutanak için İki şahit belirlenir ve imzaları alınır.

Kolluk Birimine Bildirim: İş Kazası, polis veya jandarmaya bildirilir ve olay kayda geçirilir.

Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) Bildirim: İş kazası, SGK’ya yasal süre içinde bildirilmelidir.

Yukarda anlatılan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde hem işçi hem işveren açısından cezai ve hukuki sorumluluklar oluşmaktadır. İşverenin sorumluluklarını ihmal etmesi, ileride açılacak davalarda kusur oranını artabileceği gibi belli yaptırımlarla da karşılaşabilir.

İş Kazası Sonrasında Açılacak Davaları Nelerdir?

İş kazası sonucu işçi veya mirasçıları tarafından hem ceza hem de hukuk davaları açılabilir. Hukuk davaların da İşçi veya mirasçıları tazminat talep edebilirken, SGK da rücu davası açabilir. İş kazası sonucu ölüm halinde açılacak davanın niteliği sonucunda üç temel dava açılabilmektedir.

Ceza Soruşturması ve Ceza Davası Nedir?

İş kazası ölümle sonuçlanmışsa veya ciddi yaralanmalar meydana gelmişse, savcılık tarafından sorumlular hakkında taksirle ölüm ya da yaralama maddesince ceza soruşturması başlatılır.

Ceza davasında Kusurlu bulunan işveren veya sorumlular hakkında TCK (Türk Ceza Kanunu) kapsamında ceza davası açılabilir.

Maddi ve Manevi Tazminat Davası Nedir?

İşçi veya mirasçıları, iş kazası sonucu yaşadıkları elem, keder ve zararlar için maddi ve manevi tazminat davası açma hakları bulunmaktadır. Bu davalar ve çıkan tazminat miktarları açısında hayli yüksek tutan miktarlardır.

SGK Tarafından Açılan Rücu Davası Nedir?

SGK, işçiye yaptığı maaş ve diğer ödemeler için işverenden veya üçüncü kişilerden rücu etmekte ve bu konuda dava açabilmektedir. İşverenin kusuru oranında bu ödemeler talep edilerek alınır.

Maddi ve Manevi Tazminat Davaları Nelerdir?

Maddi Tazminat Davası Nedir?

Maddi tazminat, iş kazası nedeniyle işçinin uğradığı ekonomik kayıpların telafi edilmesini amaçlar. Tedavi masrafları, kazanç kayıpları, çalışma gücü kaybı gibi kalemler bu davada talep edilebilir. Ayrıca, işçinin ölüm halinde cenaze masrafları ve desteğinden yoksun kalan mirasçıların zararları da maddi tazminat kapsamında talep edilebilir.

Tedavi Giderleri: İş Kazası sonrası oluşan sağlık sorunlarında harcanan tedavi, estetik veya Protez masraflarının karşılanması mümkündür.

Kazanç Kaybı: İşçinin çalışamadığı dönemde yoksun kaldığı gelirler ve kazançlar karşılanması.

Çalışma Gücü Kaybı: İşçinin mesleki yeterliliğini kısmen veya tamamen kaybetmesi halinde talep edilecek tazminat türüdür.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: İşçinin ölümü halinde mirasçı olan ve bakmakla sorumlu olduğu yakınları bu kayıplarını telafi etmek amacıyla dava açabilmektedirler.

Maddi tazminat davalarında, SGK müfettişlerinin hazırladığı iş kazası tespit raporları önemli delil niteliğindedir. Bu raporlar, kusur oranlarının belirlenmesi ve hastaneden alınan iş gücü kaybı oranları kritik rol oynar.

Manevi Tazminat Davası Nedir?

Manevi tazminat, iş kazası nedeniyle işçi veya mirasçıların yaşadığı psikolojik zararları gidermeyi amaçlar. İş kazasında ağır yaralanan işçinin veya ölen işçinin yakınlarının bu tazminat talep etme hakkı vardır.

Manevi tazminat şartları nelerdir, nasıl talep edilir?

Olayın hukuka aykırı olması,

Zarar ile fiil arasında illiyet bağının bulunması,

İşçinin cismani zarara uğraması gibi şartlar aranır.

Yargıtay içtihatlarına göre, ağır bedensel zarar gören işçinin yakınları da psikolojik travma yaşamışsa manevi tazminat talep edebilirler.

SGK Tarafından Açılan Rücu Davaları Nelerdir?

SGK, işçiye yaptığı ödemeler için işveren veya üçüncü kişilerden kusur oranına göre rücu edebilir. Örneğin, işverenin iş güvenliği önlemlerini almaması veya sigortasız işçi çalıştırması durumunda SGK, ödediği iş göremezlik ödeneğini işverenden talep edebilir.

Tazminat Davalarında Faiz ve Zamanaşımı Nedir?

Faiz Başlangıcı Nedir?

İş kazası nedeniyle açılan tazminat davalarında, faiz başlangıcı olay tarihinden itibaren işlemeye başlar. Yargıtay içtihatlarına göre, bu durum davacının talebi doğrultusunda belirlenir.

Zamanaşımı Süresi Nedir?

İş kazası nedeniyle açılacak tazminat davalarında zamanaşımı süresi, olay tarihinden itibaren 2 yıl ve her durumda 10 yıldır. Ancak işçinin maluliyet raporunu öğrendiği tarihten itibaren de 10 yıllık zamanaşımı süresi işlemeye başlayabilir.

Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?

İş kazası nedeniyle açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında iş mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme ise kazanın meydana geldiği yer mahkemesi veya davalının ikametgahının bulunduğu İş mahkemedir.

İş Kazalarında Avukat ve Danışma

İş kazası davaları, uzun karmaşık ve sancılı süreçler içermektedir. SGK, işveren ve mahkemeler arasındaki dava sürecinin işlemesi, belge ve raporların eksiksiz hazırlanması ve doğru stratejilerle dava sürecinin yürütülmesi, raporlara ve tazminat miktarını etkiliyen kusurlara hemen itiraz edilmesi büyük önem taşır. Bu nedenle iş kazası iş hukuku avukatı ile çalışmak, hem süreç yönetimini kolaylaştırır hem de hak kayıplarını büyük ölçüde önler.