İşçi Tazminatı Nasıl Hesaplanır? Ödeme Süresi Nedir? İşçi tazminatı hesaplama yapılabilmesi için göz önüne alınması gereken bazı unsurlar mevcuttur. Bir işçinin işten çıkarılması durumunda verilebilecek iki tazminat mevcuttur. Bunlardan bir tanesi kıdem bir diğeri ise ihbar tazminatıdır.

İhbar tazminatı bir işçiye haber vermeksizin işten çıkarılması durumunda yapılan ödemedir. Kıdem tazminatı ise bir işçinin vermiş olduğu emeklerden dolayı işten ayrılırken ödenmesi şart olan tazminattır. Bu İşçi Tazminatı Nasıl Hesaplanır? Ödeme Süresi nedir sorularına cevapları için de çalışma sürelerine bakılmalıdır.

Kimler İhbar Tazminatı Alabilir?

Bir işçinin kıdem ihbar tazminatını alabilmesi için bazı koşulların oluşmuş olması şarttır. Örneğin yapılan iş sözleşmesinin belirsiz olması gereklidir. Bunların yanı sıra işçinin çalışma süresine göre işten çıkarılacağının bildirilmesi gereken süre değişmektedir. Bu süreler:

• 6 aydan az çalışmış işçi için 2 hafta,
• 1 buçuk yıla kadar çalışmış işçi için 4 hafta,
• 1 buçuk yıldan 3 yıla kadar çalışmış işçi için 6 hafta,
• 3 yıldan fazla çalışmış işçi için 8 haftadır.

Kıdem Tazminatı Hakkı Kazanma

Kıdem tazminatının alınabilmesi için en temel koşul işçinin en az 1 yıl boyunca bağlı olduğu şirkette çalışmış olması gerekliliğidir. Kıdem tazminatı ödeme süresi içerisinde işçinin deneme süreleri de dahil edilmelidir. Ayrıca 6 haftayı aşmayan istirahat süreleri de kıdem tazminatlarının ödeme sürelerine eklenmelidir.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

4857 sayılı İş Kanunu gereğince sigortalı çalışan bir kişinin işten çıkarılması halinde kıdem tazminatı ödemesi yapılması şarttır. Kıdem tazminatını işveren ödemezse bu durumda çalışan dava açarak tazminatını talep edebilmektedir. Bu tazminat işyerinde ne kadar süre ile çalışıldığına göre hesaplanır. Ayrıca kıdem tazminatı hesaplanırken çalışanın brüt ücreti dikkate alınır. Çalışanın maaşına yol, yemek gibi yan ödemeler varsa bunlar da dahil edilir. Kıdem tazminatı için ilk olarak son aylık brüt maaş 30’a bölünerek günlük ücret hesaplanır. Daha sonrasında tam yılda karşılığı olmayan küsuratlı sürenin gün bazında karşılığı bulunur ve günlük brüt ücret ile çarpılır. Bu iki değer toplanarak da kıdem tazminatı hesaplaması yapılır.

İşçi Tazminatı Nasıl Hesaplanır? Ödeme Süresi

Kıdem tazminatı, çalışan hakları bakımından en önemli kanuni haklardan birisidir. Özellikle özel sektördeki çalışanların çok büyük bir bölümü,  iş hayatı boyunca bir ya da daha fazla kez kıdem tazminatı alma hakkını elde edebilirler.

Tüm çalışanları ilgilendirdiği için de iş mahkemelerinde ve arabuluculuk görüşmelerinde en sık rastlanan uyuşmazlık konusu olarak dava konularından biridir.

Çalışanların haklı fesih gerekçesiyle kıdem tazminatına hak kazandığı durumlar

Kıdem tazminatı, birkaç özel durum dışında işverenin çalışanın iş akdini feshetmesi ile doğan bir haktır.

Erkek çalışanlar askerlik nedeniyle, kadınlarda ise evlilik tarihinden itibaren bir yıl içerisinde kıdem tazminatlarını alarak iş sözleşmelerini feshetme hakları vardır. Emeklilik de kıdem tazminatının alınması için bir diğer gerekçedir.

Bu üç durum dışında çalışanların iş sözleşmesini feshettiğinde kıdem tazminatını alma hakları var mıdır? 4857 sayılı İş Kanununun 24. maddesinde bu sorunun yanıtı mevcuttur.

24. Madde çalışanların kıdem tazminatını alarak ve ihbar süresi belirtmeden iş sözleşmelerini tek taraflı olarak feshedebileceği şartları açıklar. Bu şartlar işçinin haklı fesih hakları olarak tanımlanır.

İş Sözleşmede Fesih Sebepleri

24. maddede işçinin haklı fesih gerekçeleri: Sağlık sebepleri, Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri, Zorlayıcı sebepler olmak üzere 3 ana başlıkta açıklanmıştır.

Sağlık sebepleri, çalışanın sağlığının tehlikeye düştüğü, bulaşıcı hastalıklar gibi çalışanın hayatıyla ilgili risklerin bulunduğu durumlardır.

Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ise biraz daha kapsamlı olarak açıklanmıştır. İş sözleşmesindeki esaslı noktalarda yanlış bilgilendirme, işin nitelikleri ve şartları hakkında gerçek dışı bilgiler verildiyse, çalışanın şeref ve namusuna yönelik sözler ve davranışlarda bulunursa veya cinsel tacizde bulunursa çalışanın haklı fesih gerekçeleri olarak sayılabilir. Ahlaki gerekçeler arasındaki diğer hususları şöyle sıralayabiliriz:
– İşçiye veya ailesine yönelik sataşma ya da kanun dışı davranışlara teşvik eder, özendirici kışkırtıcı davranış ve hareketler sergilerse,

– İşverenin çalışanın karşı haysiyet kırıcı asılsız ithamlarda bulunursa,

– İş yerindeki taciz vb. olaylar kendisine bildirilmesine karşı gereken önlemleri almaz ve sorumluluklarını yerine getirmezse

– İşçinin ücreti kanuna ve iş sözleşmesine uygun hesaplanmaz ve ödemeler yapılmazsa

– Parça başı anlaşma sağlanan işlerde işveren işçiye yapabileceği kadar iş imkanı yaratmazsa ve bu nedenden dolayı doğan ücret farkını kapatmazsa…

Zorlayıcı nedenler: İş yerinde 1 haftadan fazla süre zarfında işin durmasını gerektirecek zorlayıcı nedenler oluşursa çalışan, sözleşmesini haklı fesih gerekçelerine dayandırarak kıdem tazminatı alma hakkını kazanarak sonlandırabilir (İşçi Tazminatı Nasıl Hesaplanır? Ödeme Süresi).

Arabuluculuk yasası gereği iş davalarında arabuluculuk zorunlu hale gelmiştir. Arabuluculuk hakkında geniş bilgi için ziyaret edebilirsiniz.