Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçunun Şikayet ve Cezası Nedir?1985 tarihli ve 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanuna yönelik olarak yapılan şikayetlerin artması ve bu konuda yaşanan hukuksal sorunların artması nedeni ile yeni bir çek yasasına ihtiyaç duyulmaktaydı.

Özellikle karşılıksız çekler konusunda 3167 sayılı kanunda öngörülen önlemlerin bir sonuç vermiyor olması, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununu ile 3167 sayılı çek kanunun çatışıyor olması ve Türk Ticaret Kanunun 711’inci maddesinin üçüncü fıkrasında bulunan hükümlerin kötüye kullanılması ile çekten caymanın kolaylaştırılmış olması çeke olan güvenin iyice azalmasına neden olmaktadır.

Bunun yanında karşılıksız olarak çek keşide edilmesi suçundan hapse giren kişilerin çoğalması ve mahkemelerin çek suçları konusunda önünün tıkalı olması durumları ile yeni bir kanun çıkartılması ve düzenlemeler yapılması kaçınılmaz olmuştur. | Karşılıksız Çek Düzenleme

Karşılıksız Çek Düzenleme – Çek Şikayet ve Cezası

Bu çerçevede 5941 sayılı Çek Kanunu 14.12.2009 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilerek 20.12.2009 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Yeni bir çek kanununa olan ihtiyacın 5941 sayılı kanun ile giderilip giderilmeyeceği ilerleyen süre içerisinde çok daha net bir şekilde anlaşılacaktır.

Bu yazıda yeni çek kanunu ile getirilen yenilikler ve bunların uygulamada etkileri konusu üzerine durulacaktır. Karşılıksız çekler ve çek yüzünden yaşanan hukuki sorunlarda avukat veya hukuk bürolarından destek alınarak hukuki sürecin yönetilmesi sonuca ulaşmak konusunda önemli bir gereklilik olmaktadır. | Karşılıksız Çek Düzenleme

Yeni Çek Kanunu İle Bankaların Yükümlülükleri Arttırıldı

Yapılan ve düzenlenen yeni yasa ile bankalar, çek hesabı açtırmak isteyen kişilerin yasaklı olup olmadığını araştırmak zorunda kalmıştır. Bunun yapılması için

• Çek hesabı açtırmak isteyen kişilerin yasaklılık durumuna ilişkin olan adli sicil kayıtlarını
• Açık kimlik bilgilerini belirlemek için fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport ile sürücü belge örneklerini
• Yerleşim yeri ile alakalı resmi belgeleri
• Vergi kimlik numaralarını
• Tacir olanlara ayrıca ticaret sicil kayıtlarını
• Esnaf ve sanatkar olanlardan ise sicil kayıtlarını almak zorundadırlar.

Çek hesabının kapatılması durumunda bunları 10 yıl süre ile de saklamak zorundadırlar. Çek defterleri eskiden olduğu gibi yine bankalar tarafından bastırılmaktadır. Ancak çek defterleri üç farklı şekilde olmaktadır. Bunlardan tacir olanlar ve olmayan kişilere verilecek çekler ile hamiline düzenlenecek çekler olarak ayrılmaktadır. Bu ayrım açıkça belli olacak şekilde yapılmalıdır. Hamiline düzenlenecek olan çeklerde, hamiline çek defteri kullanılacaktır.

Çek yapraklarının üzerinde hamiline ibaresi matbu olarak yer alacaktır. Hamiline çek hesabı olan kişilerin açık kimlik bilgileri, adresleri, vergi kimlik numaraları, bu hesaptan ödeme yapılan kişilere ait olan bu bilgiler ile yapılan ödemelerin tutarları ilgili bankalar tarafından gerekli olan dönemlerde Gelir İdaresi Başkanlığına elektronik ortamdan bildirilecektir.

Bankalar düzenlenen çekin karşılığının hesapta bulunmasına rağmen hamiline ödemeyi geciktirmeleri, kanuni olarak ödemekle yükümlü oldukları miktarı hamiline ödemeyi geciktirmeleri durumlarda çek hamiline her geçen gün için binde üç oranında bir gecikme cezası ödemek zorunda kalacaklardır. Karşılıksız olan çeklerde ve yeterli karşılığı olmayan çeklerde banka her çek yaprağı için 600 Türk Lirası bedeli ödemekle yükümlü olmaktadır. | Karşılıksız Çek Düzenleme

Karşılıksız Çıkan Çeklerde İzlenecek Yöntem

Çek Hamilinin Talepte bulunması durumunda karşılıksızdır işlemi, çekin arka kısmına tahsil için gidilen bankaya ibraz edilen tarih, hesap durumu, bankanın yükümlülüğü çerçevesinde ödediği miktar ve ibraz eden gerçek kişinin ası ile soyadı yazılmalıdır.

Bu kişinin tüzel kişi adına tahsili gerçekleştiren bir kişi olması durumunda bu konuyu belirtmek ve bu kişi ile bankadaki yetkili tarafından imzalamak sureti ile yapılabilmektedir. Banka tarafından ödenen miktarın düşülmesi ile karşılıksız tutar açık bir şekilde belirtilecektir. Halimin imzalamaktan kaçınması durumunda karşılıksızdır işleminin yapılması mümkün olmayacaktır.

Çek konusunda muhatap olan bankanın üçüncü fıkraya göre ödemekle yükümlü olduğu tutar dahil olarak kısmi ödeme yapılması durumunda, çekin in ile arka kısmının onaylı bir fotokopisinin ücretsiz olarak hamile verilmedi gerekmektedir. Çekin hamili bu fotokopi ile ciro silsilesindeki müracaat borçlularına veya kambiyo senetleri konusunda gerekli takip usullerine başvurabilmektedir.

Cumhuriyet Başsavcılığına konu hakkında şikayette bulunulurken dilekçesine bu fotokopiyi eklemesi ve bunu icra dairesi ile mahkemeye ispat aracı olarak sunması mümkün olabilmektedir.

Üzerinde yazılı olan düzenleme tarihinden önce ibraz edilen çekin karşılığının Türk Ticaret Kanunun 707’nci maddesinde belirtilen “Çek, görüldüğünde ödenir.

Buna aykırı her hangi bir kayıt yazılmamış hükmündedir. Keşide günü olarak gösterilen günden önce ödenmek için ibraz olunan bir çek ibraz günü ödenir.” İfadesi uyarında kısmen veya tamamen ödenmemiş olması durumunda bu çek ile alakalı olarak hukuki takip yapılması mümkün olmayacaktır. | Karşılıksız Çek Düzenleme

Karşılıksız Çıkan Çeklerde Ceza Sorumluluğu

Üzerinde yazılı olan düzenleme tarihine göre kanuni olarak ibraz edilen süre içerisinde yapılan ibrazında, çekle alakalı olarak karşılıksızdır işleminin yapılmasına neden olan kişi hakkında hamilin yapacağı şikayet üzerine her bir çek ile alakalı olarak bin beş yüz güne kadar adli para cezası verilmesi mümkündür.

Ancak verilecek adli para cezası için çek bedelinin karşılıksız kalan miktarından az olmayacak şekilde adli para cezası, çek bedelinin karşılıksız kalan miktarından az olmayacaktır.

Karşılıksız çek düzenleyen kişiye verilecek bin beş yüz gün adli para cezasının asgari hadden yani 20 Türk Lirası üzerinden uygulanması durumunda otuz bin Türk Lirası bir para cezası verileceği.

Azami hadden yani 100 Türk Lirası üzerinden uygulanması durumunda ise yüz elli bin Türk Lirası bir adli para cezasının uygulanması mümkündür. Ancak bu uygulamanın asgari ve azami miktarları arasında yapılacak uygulamalarında farklı miktarlarda para cezasının uygulanması mümkün olabilmektedir.

Çek karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmak ile yükümlü olan kişi çek hesabı sahibi olmaktadır. Çek hesabının sahibinin tüzel kişi olması durumunda bu tüzel kişinin mali işlerini yürütmekte olan yönetim organının üyesi,

Bu şekilde bir belirleme yapılmamış ise yönetim organını oluşturan gerçek kişi veya kişiler çek karşılığı konusunda ilgili banka hesabında yeterli miktarı bulundurmakla yükümlü olmaktadır. Yasal Konularda bahsi geçen kişiler çekin karşılıksız olması durumunda yükümlü olacaklardır. | Karşılıksız Çek Düzenleme

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu Cezası Nasıl Düşer?

Karşılıksız çek keşide etmek suçu şikayete bağlı bir suç olduğu için şikayetten vazgeçme durumunda karşılıksız çek keşide eden kişi hakkında verilecek olan ceza kararı kalkacaktır.

Karşılıksız olan çeklerin bedelinin üzerinde yazılı olduğu düzenleme tarihine göre kanuni ibraz tarihinden itibaren işleyecek olan 3095 sayılı kanuna göre ticari olarak yapılacak işlerde temerrüt faiz oranı üzerinden bir hesaplama yapılacak faizi ile birlikte tamamen ödeyen kişi hakkında

• Yapılan soruşturma hakkında Cumhuriyet Savcısı tarafından kovuşturmaya yer olmadığı kararına
• Kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından davanın düşürülmesine
• Mahkumiyet konusunda bir hükmün kesinleşmesinden sonra yine mahkeme tarafından hükmün bütün sonuçları ile ortadan kaldırılmasına karar verilecektir.

Karşılıksız Çek Düzenleme – Çek Şikayet ve Cezası | Sıkça Sorulan Sorular

KARŞILIKSIZ ÇEK DÜZENLEME SUÇU – KARŞILIKSIZ OLDUĞU TESPİT EDİLEN ÇEKLE İLGİLİ ŞİKAYETİN İCRA MAHKEMESİNE YAPILDIĞI – İCRA MAHKEMESİNİN DAVAYA BAKMAYA YETKİLİ VE GÖREVLİ OLDUĞUNUN GÖZETİLMEMESİNİN İSABETSİZ OLDUĞU ÖZET: Sanığın keşide ettiği çekin ibrazı tarihinde bankada karşılığının bulundurulmaması dolayısıyla karşılıksız çek keşide etme suçundan şikayet üzerine şikayetin reddine karar verilmiş ise de,

6728 sayılı kanunun ile değişik 5941 sayılı Kanunun “Ceza sorumluluğu, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı” başlıklı madde fıkrasında; karşılıksız çek keşide etmek suçundan dolayı açılan davaların icra mahkemesinde görüleceğinin ve İcra ve İflas Kanununun ilgili maddelerinde düzenlenen yargılama usulüne ilişkin hükümlerin uygulanacağının öngörülmesi karşısında,

Anılan madde hükmünün yayımlandığı tarihte yürürlüğe girdiği ve dolayısıyla karşılıksız olduğu tespit edilen çekle ilgili doğrudan icra mahkemesine yapılan şikayet üzerine, ..Ceza Dairesi’nin …gün ve …Esas, …Karar sayılı ilamında da açıklandığı gibi icra mahkemesinin davaya bakmaya yetkili ve görevli olduğu gözetilmemesinin isabetsiz olması nedeniyle hükmün bozulmasına, dosyanın yeniden incelenmek üzere mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.KARŞILIKSIZ ÇEK DÜZENLEME SUÇU – ÇEKTE CİRANTA OLARAK CİROSU BULUNAN MÜŞTEKİNİN YETKİLİ HAMİL SIFATIYLA ŞİKAYET HAKKININ BULUNDUĞU – TAKİP VE ŞİKAYET HAKKININ KULLANILMASI İÇİN AYRICA DÖNÜŞ CİROSUNUN VARLIĞINA GEREK BULUNMADIĞI – CİRONUN ÇİZİLMEMİŞ OLDUĞU HUSUSUNUN DİKKATE ALINMASI GEREKTİĞİ – DÜŞME KARARI VERİLMESİNİN İSABETSİZ OLDUĞU ÖZET: Dosya kapsamına göre, müştekinin suça konu çeki bankaya ibraz ederek karşılıksızdır işlemini yaptıran çek hamili sıfatını taşımadığından bahisle düşme hükmü kurulmuş ise de,

6102 sayılı Kanununun ilgili maddesine göre, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağı, dolayısıyla çekte ciranta olarak cirosu bulunan müştekinin yetkili hamil sıfatıyla şikayet hakkının bulunduğu,

Takip ve şikayet hakkını kullanması için ayrıca dönüş cirosunun varlığına gerek bulunmadığı ve cirosunun da çizilmemiş olduğu hususu dikkate alındığında, davanın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, düşme kararı verilmesi nedeni ile hükmün bozulmasına, dosyanın yeniden incelenmek üzere mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.