Türkiye’deki kiracı hakları, kiracıların haklarını koruyan çeşitli düzenlemeler içermektedir. Bu haklar, kiracıların konut ve iş yerleriyle ilgili durumlarında güvenli ve adil bir çerçevede işlem yapmalarını sağlar.

İşte kiracı haklarına dair önemli maddeler:

Kira Artışı Sınırlaması: 2024 Temmuz ayına kadar, konut kiralarında yıllık artış oranı %25 ile sınırlıdır. Bu dönem sonrası için uygulamanın devam edip etmeyeceği henüz belirsizdir.

Depozito İadesi: Kiracılar, konut veya iş yerlerine taşındıklarında verdikleri depozitoları, taşınma esnasında demirbaşlara zarar vermedikleri sürece sözleşme sonunda geri alma hakkına sahiptirler.

Demirbaş Onarım Yükümlülüğü: Konut içindeki demirbaşların tamiratı için yapılan masraflar, ev sahibi tarafından karşılanmalıdır. Kiracılar bu tip onarımlar için maliyet üstlenmek zorunda değildir.

Ortak Alan Masrafları: Apartman ve sitelerdeki ortak kullanım alanlarının bakım ve onarım giderleri ev sahibine aittir. Kiracılar sadece kullanım giderleri olan aydınlatma, su ve doğalgaz gibi faturaları öderler.

Kira Artışı ve Yeni Sözleşme Hakkı: Kiracı aynı konutta 5 yıl süreyle oturduktan sonra, kira artışı yeni bir değerlendirmeye tabi tutulabilir ve ev sahibi yeni bir kira kontratı teklif edebilir. Bu süre zarfında kira artışı, sözleşmede belirlenen oranlara göre yapılır.

Tahliye Hakları: Kiracı, aynı dairede 10 yıl oturduktan sonra, mal sahibi tahliye davası açma hakkına sahiptir. Bu süreçte mal sahibi, sözleşme bitiminden en az 3 ay önce kiracıya bildirimde bulunmalıdır.

Kira Kontratının Süresi ve Yenilenmesi: Kira sözleşmeleri genellikle bir yıl sürelidir. Sözleşme yenilenmezse, kiracıya otomatik olarak bir yıl daha oturma hakkı tanınır. Ev sahibinin bildirimde bulunmaması, sözleşmenin devam ettiği anlamına gelir.

Mülk Satışı Durumu: Kiralanan konut satılırsa, yeni mal sahibi, kiracıdan taşınmasını talep edebilir. Ancak, yeni mal sahibi, kiracıya taşınması için makul bir süre tanımalıdır.

Geç Teslim Durumlarında Tazminat: Kiracı, konutu geç teslim aldıysa, bu gecikmeden kaynaklanan zararları mal sahibinden talep edebilir.

Kullanım Zorlukları ve Destek Talebi: Kiracı, konut kullanımında zorluk yaşarsa, sorunun giderilmesi için mal sahibinden destek talep edebilir.

Konut Devri: Kiracı, mal sahibinin yazılı izniyle ve herhangi bir tahribat yapmadan, konutu yeni bir kiracıya devredebilir.

Erken Taşınma ve Kira Ödeme: Kiracı, sözleşme süresi dolmadan evden çıkabilir, ancak bu durumda, kiracı, konutun yeniden kiralanana kadar, ancak en fazla sözleşme bitim tarihine kadar kira ödemeyi sürdürmek zorundadır.

Sözleşmenin Feshedilmesi: Kiracı, mal sahibi yükümlülüklerini yerine getirmezse, kira sözleşmesini feshedebilir.

Yetkili Mahkeme: Anlaşmazlık durumunda, kiracının yaşadığı yer mahkemesi yetkilidir.

Yönetim Katılımı: Kiracılar, apartman yönetimine katılabilir ve yönetim bildirgesinde aksi belirtilmedikçe toplantılara vekalet alarak katılabilirler.

Demirbaş ve Mobilya Sorumluluğu: Kiracılar, konuttaki demirbaş ve mobilyaların zaman aşımından kaynaklanan kayıplarından sorumlu tutulamaz.

Tahliye Süreçleri ve İtiraz Hakkı: Kiracının ödemesinin gecikmesi veya tahliye taahhütnamesi gibi durumlarda, kiracı gelen tebligata 7 gün içinde itiraz edebilir.

Bu haklar, kiracıların korunmasına yönelik düzenlemeler olup, kiracıların haklarını bilmesi ve bu hakları gerektiğinde kullanabilmesi için önemlidir.

Kiracı Kira Hukuku Merak Edilen Soru ve Cevaplar

Türkiye’de kiralık evler ve ev sahibi-kiracı ilişkileri, hem ev sahipleri hem de kiracılar için önemli konuları içerir. Kiralık konutlarda yaşayan bireylerin haklarını anlaması ve bu haklara göre hareket etmesi, çeşitli sorunların önlenmesine yardımcı olabilir. Bu metinde, kiracıların ve ev sahiplerinin en çok merak ettiği bazı sorulara yanıt vermeye çalışacağız.

2025 yılında ev sahibi kiracıyı çıkarabilir mi?

Türkiye’de kiracıların korunması için belirli yasal düzenlemeler bulunmaktadır. Yeni bir ev sahibi, mevcut kiracıyı sadece yasal olarak tanınan haklı sebeplerle tahliye edebilir. Bu sebepler arasında kira ödemesinin yapılmaması, kiralanan mülkün zarar görmesi veya mülkün amacı dışında kullanılması sayılabilir. Eğer ev sahibi, kiracıyı tahliye etmek istiyorsa, kiracıya en az 30 gün önceden bu niyetini yazılı olarak bildirmek zorundadır. Bu süreç, taraflar arasında anlaşmazlık yaşanmaması için kanunlarla belirlenmiştir.

Ev sahibi 2024’te kira artışı yapabilir mi?

Kira artışları, Türkiye’de belirli kurallara tabidir. Ev sahibi, kira sözleşmesinin beşinci yılı sonunda kira bedelinde bir değişiklik yapmak istiyorsa, bunu yargı yoluyla kira tespit davası açarak gerçekleştirebilir. Ancak bu davayı açmadığı takdirde, kanun gereği beşinci yıl sonunda yapılacak kira artışı yalnızca kira bedelinin %25’ini geçemez. Bu düzenleme, 1 Temmuz 2024 tarihine kadar geçerlidir ve kiracıların ani ve yüksek oranda kira artışlarına maruz kalmalarının önüne geçmek amacıyla konmuştur.

Kiralar 2025’te ne olacak?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan verilere göre, 2024 Mart ayı itibarıyla Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık %57,50 artış göstermiştir. Ancak yeni yasal düzenlemelerle, 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2024 tarihleri arasında yapılacak kira artışları %25’i geçemeyecektir. Bu, kiracıları korumaya yönelik bir önlemdir ve piyasadaki olağanüstü enflasyon oranlarına rağmen kiracıların mali yükünün aşırı artmasını engeller.

Ev sahibi ne kadar önceden haber vermeli?

Ev sahibinin kiracıya sözleşmeyi sona erdireceğini bildirmesi gereken süre, kira sözleşmesinin türüne göre değişir. Belirsiz süreli kira sözleşmeleri için her altı aylık dönem sonunda, üç ay öncesinden fesih bildirimi yapılmalıdır. Belirli süreli kira sözleşmelerinde ise, sözleşmenin bitiminden en az bir ay önce kiracıya bildirimde bulunulmalıdır. Eğer kiracı bu bildirime rağmen taşınmazsa, ev sahibi tahliye davası açma hakkına sahiptir.

Kiracı bir evde en fazla kaç yıl oturabilir?

Türk Borçlar Kanunu’na göre, kiracı bir evde on yıl süreyle oturabilir. Bu sürenin sonunda, ev sahibi, kiracıyı herhangi bir sebep göstermeksizin tahliye edebilir. Bu düzenleme, uzun süreli kiracılık durumlarında ev sahiplerinin mülklerini yeniden kullanabilme esnekliğini sağlamak amacıyla konulmuştur.

1 yıllık kira sözleşmesi bitince ev sahibi kiracıyı çıkarabilir mi?

Evet, bir yıllık kira sözleşmesinin sona ermesi durumunda, ev sahibi, yasal olarak kiracıyı çıkarma hakkına sahiptir. Bu, özellikle ev sahibinin veya yakınlarının konut ihtiyacı gibi durumlar söz konusu olduğunda geçerlidir.

Yüksek kira isteyen ev sahibi nereye şikayet edilir?

Kiracılar, haksız yere yüksek kira talep eden veya sözleşme süresi dolmadan evden çıkmaları için baskı yapan ev sahiplerini, 189 numaralı hattı arayarak veya CİMER ya da e-Devlet üzerinden şikayet formu doldurarak şikayet edebilirler. Ayrıca, tehdit veya hakaret varsa, Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulabilir. Bu yollar, kiracıların haklarını korumak için önemli araçlardır.