Menfi Tespit Hakkında Merak Edilen Sorular – İcra Avukat ve Danışma

Menfi Tespit Hakkında Merak Edilen Sorular – İcra Avukat ve Danışma Soru ve Cevaplar

Soru: Menfi Tespit Davası Hangi Yargılama Usulü İle Yürütülür?

Menfi tespit davası yargılama usulü olarak basit yargılama usulüne tabidir. Menfi Tespit davası Asliye hukuk mahkemelerinde yürütülen, normal dava seyrinde işlemektedir. Menfi tespit dava dosyası, alacaklının talep ettiği borcun, borçlu tarafından ödenme zorunluluğunu ortadan kaldırmak amacıyla açılmaktadır.

M. 72/ VIII gereğince, menfi tespit davalarının açılması için yetkili olan mahkemeler; davacının ikamet ettiği bölgede yer alan normal mahkemeler ve icra davasının yürütüldüğü alanda yer alan mahkemelerdir. Menfi tespit davası başvurusunda bulunacak olan kişiler, menfi tespit dava dilekçesini genel hükümlere göre hazırlamak zorundadır. Eğer dava sırasında tazminat ve ihtiyati tedbir alınması da isteniyorsa, davacının bu konulara dilekçede yer vermesi gerekmektedir.

Takip Kararından Önce Menfi Tespit Davasının Açılması

Takip kararı çıkmadan önce açılan menfi tespit davası, icra takibinin başlatılmasına engel olamaz. İcra talebinden önce açılacak olan menfi tespit davası için borçlunun, borcu olmadığının ispatlanmasında bir çıkarı olması gerekmektedir.

Açılan menfi tespit davası, icra kararının çıkmasını engelleyemeyeceği gibi, başlamış olan takip kararının durmasını da sağlamaz. Borçlu kişi, alacak sayılan miktarın en az %15’i olmak kaydıyla bir teminat yatırdığı takdirde, icra takibinin durdurulması amacıyla mahkemeden bir ihtiyati tedbir isteme hakkına sahip olmaktadır.

Menfi Tespit Soru: Menfi Tespit Davası Neden Açılır?

Menfi tespit davasının açılış sebebi, borçlu olarak beyan edilen kişinin, kendisi hakkında başlatılmış ya da başlatılacak olan icra takibini ortadan kaldırarak, üzerinde bulunan borcun aslında olmadığını, mahkeme kararıyla kesinleştirmektir.

Menfi tespit dava dilekçesi davacı tarafından, normal dilekçe kurallarına göre hazırlanmalıdır. Eğer davacı olan kişi, hakkında başlatılan icra takibinin durdurulmasını ve alacaklı olan kişiden tazminat almayı talep ediyorsa, bu maddeleri de dilekçe de beyan etmek durumundadır. Menfi tespit davası sonucunda, haklı olan taraf davacı yani borçlu kişinin hakkında başlatılan icra takibi ortadan kaldırılır, ödemiş olduğu para ya da haczedilmiş malları kendisine geri iade edilir.

Menfi Tespit Davasında Önemli Hususlar

Menfi tespit davasındaki önemli noktalardan bazıları şu şekilde beyan edilmektedir;

• Menfi tespit davasının yürütüldüğü yer, icra takip müdürlükleri değil, kişinin ikamet ettiği yerde bulunan mahkemelerdir. Bu mahkemeler, borcun miktarına göre Asliye hukuk ve Sulh hukuk mahkemeleri olmaktadır.
• İcra takibi başlatılmadan önce dava açılabileceği gibi, icra takibi başladıktan sonra 1 yıl içerisinde de dava açma hakkı bulunmaktadır.
• Menfi tespit davası, açıldığı andan itibaren icra takibini durdurmaz ya da herhangi bir itiraz sebebi olamaz.
• Eğer borçlu kişi davayı kazanırsa, takip durdurulacak ve ortadan kaldırılacaktır.

Soru : Menfi Tespit Davasını Kimler Açabilir?

Menfi tespit davasını açma hakkı, kendisi adına bir icra takibi başlatılmış ya da icra takip talebi bulunan kişilerin, itham edildikleri borcun aslı olmadığını kanıtlamaları ve bu borcun yükümlülüğünden kurtulabilmeleri amacıyla, borçlu olarak nitelendirilen kişilere verilmektedir.

Menfi tespit davası açmak isteyen kişiler, icra takibinden önce bu davayı açacaklarsa kendi ikamet ettikleri bölgeden sorumlu olan genel mahkemelere, icra takibinden sonra açılacak olan davalarda ise, kendi ikamet ettikleri mahkemenin yanında, icra takibinin yürütüldüğü icra müdürlüğünün yer aldığı mahkemeye başvuruda bulunabilirler.

Hakkında beyan edilen borçla alakalı herhangi bir belge bulunmayan kişiler, menfi tespit davası açmak zorunda değillerdir. Kendileri hakkında herhangi bir kanıtlama ve suçlama olmayacağından, icra takibine itiraz edilmesinin ardından, icra takibi ortadan kalkacaktır.

Menfi Tespit Davasında Yetkili Mahkeme

Menfi tespit davalarına bakan mahkemeler, davacının ikamet adresinde ve icra takibinin yürütüldüğü icra müdürlüğünün bulunduğu bölgeden sorumlu olan mahkemelerdir. Menfi tespit davasının yürütülmesi sırasında, genel olarak asliye hukuk mahkemelerine devredilen bu davalar, iddia edilen borcun miktarına göre çeşitli mahkemelere yönlendirilebilmektedir.

Soru: Menfi Tespit Davası Nasıl Açılır?

Menfi tespit davası açılma şekli, iki kısma ayrılmaktadır. İcra takibinden önce ve icra takibinden sonra olmak üzere kategorilere ayrılmış olan menfi tespit davasının açılacağı yer, kategorisine göre belirlenmektedir. Menfi tespit davasının asıl amacı, davacı kişi hakkında beyan edilen borcun asılsız olduğunu kanıtlamak ve davacının haksız yere alınmış ya da alınmak üzere olan parasını korumaya almaktır.

Menfi tespit davası dilekçesini, normal kriterlerde hazırlayan kişi, eğer tazminat ve icra takibinin durdurulması gibi taleplerde bulunacaksa, bu taleplerine de dilekçede yer vermelidir. Menfi tespit davasının muhatabı olan mahkemeler, davanın konusu olan borcun miktarına ve durumuna göre belirlenecektir. Genel olarak, bu davanın muhatabı olan mahkemeler, asli hukuk mahkemeleridir.

Menfi Tespit Davası Dava Açma Şartları

Menfi tespit davasını açmanın koşulları şu şekilde sıralanmaktadır;

• Borçlu sayılan kişinin, gerçekte böyle bir borcu olmamalı.
• Başlatılan takip kararı, hiçbir nedene bağlı olmamalı.
• Borcun oluşmasına olanak sağlayacak herhangi bir sebep bulunmamalı.
• Borçlu olarak nitelendirilen kişinin aleyhine şahitlik edecek kişiler olmamalı.
• Davacı kişi, haklı olduğunu kanıtlayacak belgelere sahip olmalı.

Soru: Menfi Tespit Nasıl Kazanılır?

Menfi tespit davasının kazanılması için, borçlu olarak itham edilen davacının, hakkında çıkarılan veya çıkarılmak üzere olan icra takip kararını fes edecek belgeleri ve delilleri, mahkemeye sunması ve çıkarılmış icra kararının durdurulmasını sağlaması gerekmektedir. Menfi tespit davasının açılması için gerekli olan dilekçeyi kusursuz ve doğru şekilde hazır eden davacının, davayı açma şansı daha da artmaktadır.

Hakkında itham edilen borçların asılsızlığını kanıtlamak adına, gerekli evrakları, delilleri ve şahitleri mahkemeye sunacak olan davacının, davayı kazanarak, icra takibini kaldırtma ihtimali yükselmektedir. Menfi tespit davası açma hakkına sahip olmak için, alacaklı kişinin elinde icra takibini başlatabilecek evrakların bulunması gerekmektedir. Aksi takdirde, resmi olarak böyle bir borç yoktur ve davacı kişi için herhangi bir risk teşkil edilmemektedir.

İcra Takibinden Önce Açılan Menfi Tespit Davası

İcra takibi başlamadan önce açılan menfi tespit davaları, kişi hakkında başlatılacak olan icra takiplerini durdurma niteliğine sahip değildir. Eğer borçlu kişi, mevcut borcun %15’inden az olmamak şartıyla mahkemeye bir teminat gösterirse, mahkeme tarafından icra takibinin durdurulması adına bir tedbir kararı çıkarılabilir.

Soru: Menfi Tespit Davasında Tebligat Kime Yapılır?

Menfi tespit davası tebligatı, alacaklı olduğunu iddia eden ya da herhangi bir icra takip talebinde bulunan kişiye, borçlu olarak nitelendirilen kişi tarafından yapılmaktadır.

Menfi tespit davası tebligatının gönderildiği kişi, kendisini savunmak amacıyla, vermiş olduğu ve üzerinde hak iddia ettiği borcu kanıtlamak durumundadır. Kanıtlayamadığı takdirde, borçlu olarak nitelendirilen davalı haklı sayılmış olur ve kişi hakkında başlatılan ya da başlatılmak üzere olan icra takip kararı, mahkeme tarafından fes edilir. 

Borçlu olan kişinin icra takibine itiraz ederek, takibi durdurmasının ardından, alacaklı tarafından açılmış olan itiraz iptal davasıyla aynı süreç içerisinde açılan menfi tespit davası, alacaklı kişinin herhangi bir derdestlik talebi bulunmadığı takdirde, 2 dava aynı anda yürütülür.

Bu sebeple, itirazın iptali ya da borçtan kurtulma davalarıyla aynı süreç içerisinde açılabilen bir menfi tespit davasında, davanın seyrini olumlu yönde değiştirmek adına derdestlik itirazında bulunmak gerekmektedir. Aksi halde, alacaklı kişinin aleyhine çıkabilecek bir sonuç, diğer davayı da etkileyecek ve kişinin hakları ortadan kalkmış olacaktır.

Menfi Tespit Davası Nerede Açılır?

Menfi tespit davasının açıldığı yer, icra takibinin yürütüldüğü ya da davacının ikamet ettiği bölgelerde yer alan asli hukuk mahkemeleri ya da bölgedeki normal mahkemelerdir. Menfi tespit davasında görevli mahkeme, alınacak olan borcun yüksekliğine göre belirlenmektedir.

Soru: Menfi Tespit Davasında Teminat Nereye Yatırılır?

Menfi tespit davası teminatı, mahkeme veznelerine yatırılmalıdır. Mahkeme tutarlarının en az %15’ olmak şartıyla alt sınırı belirlenen bu teminatın üst sınırı, mahkemenin kararına bırakılmıştır.

Menfi tespit davası teminatının amacı, icra takibinden önce açılan davalarda, icra takibinin tedbir kararıyla geçici olarak engellenmesi, icra sonrası açılan davalarda ise, tedbir kararlıya icra takibinin durdurulmasını sağlamaktır. İcra takibinden sonra açılacak olan menfi tespit davasında, bu orana icra dosyalarının tamamını depolama masrafı da eklenmektedir.

Bu sebeple %115 gibi uçuk bir fiyat ortaya çıkmaktadır. Davacılar için sıkıntı doğuran bir miktar olmasına karşın, mevcut icranın tüm dosyalarını depolamak ve icra takibinin durdurmak amacıyla, bu ücretin davacı tarafından dosyalarla birlikte depolanması gerekmektedir.

Menfi Tespit Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Menfi tespit davasıyla ilgilenen mahkeme, davanın açılmasının ardından, borcun miktarına göre belirlenmektedir. Davacının ikamet ettiği bölgede yer alan mahkemeler ve icra takibini yürütüldüğü alanda bulunan mahkemeler, menfi tespit davasının başvuru yerleridir. Borcun oranına göre yönlendirileceği mahkemenin değiştiği menfi tespit davası için, ekseri Asliye hukuk ve Sulh hukuk mahkemeleri görevlendirilmektedir.

Soru: Menfi tespit Davası Harcı Nasıl Hesaplanır? 

Menfi tespit davası harç hesaplaması için, borcun miktarı göz önünde bulundurulur ve borç üzerinden hesaplama yapılır. Menfi tespit davası harcının hesaplanması için, mevcut borcun binde 68,31’i üzerinden oranlama yapılır ve davanın açılması için gerekli olan harç miktarı belirlenir.

Menfi tespit davası başvurusu için gerekli olan dilekçe, normal şartlardaki dilekçe modelinde hazırlanır. Eğer davacı kişinin talepleri içerisindeyse, icra takibinin durdurulması ve alacaklı kişiden alınmak istenen tazminatlar da, bu dilekçede beyan edilir. Dilekçe hazırlandıktan sonra mahkemeye başvurulur ve borç miktarının binde 68,31’i değerindeki harç, gerekli yere yatırılır. Sonrasında davanın işleyiş süreci başlamış olur.

Menfi Tespit Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Menfi tespit davasının yönlendirildiği mahkeme, söz konusu borcun miktarına ve türüne göre belirlenmektedir. Menfi tespit davası başvurusunda bulunmak isteyen borçlu kişi, kendi ikamet ettiği alanda yer alan mahkemeleri ya da icra takibinin sürdürüldüğü bölgede bulunan mahkemelerden bir tanesini tercih edebilir. Mevcut borcun miktarına göre, davanın yönlendirileceği mahkeme belirlenecektir. Bu davaların muhatabı olan mahkemeler, Asliye hukuk mahkemesi ve Sulh hukuk mahkemesidir.