Miras Hukukuna Göre Yasal Mirasçılar Kimlerdir? Miras hukuku kapsamında yasal olan mirasçılar miras bırakan kişinin terekesinin kendisine intikal ettiği, miras bırakmış olan kişinin terekesinde hak sahibi olan kişileri ifade eder.
Mirasçılık sıfatları bu noktada direkt olarak kanun hükmüne dayanarak kazanmış olan kişilere verilmektedir. Bunun yanı sıra miras bırakan kişinin iradesine dayanarak mirasçılık sıfatı kazanmış olan kişilere ise mansup mirasçı adı verilmektedir.
Tereke yönünden sadece yasal mirasçı ya da atanmış olan mirasçılar söz konusu olmaktadır. Miras bırakmış olan herhangi bir iradi mirasçı atamaması durumlarında terekeye sadece yasal mirasçılar sahip olmaktadır. Miras hukukuna göre yasal mirasçılar kimlerdir? Makalemizin devamında ifade edilmiştir.
Kanuni Mirasçılar Kimlerdir?
Saklı paylaı mirasçılar miras bırakmış olan kişinin birinci derece mirasçılarıdır. Birinci derece mirasçılar altsoy olarak geçer. Çocuklar, eşit olarak mirasçılar olmaktadır.
Miras bırakan kişi, daha önce ölmüş olan çocuklarının yerini halefiyet aracılığı ile kendi altsoylarına göre alabilir. Bunun yanı sıra Medeni Yasaya göre ölen kişilerin mirasları 3’e ayrılmaktadır. Bunlar ise:
- Miras bırakan kişinin alt soyu olan oğlu, kızı, torunu, torununun torunu gibi kişiler altsoy olarak birinci kısmı ifade eder. Birinci soylar mirasları eşit olarak paylaşmaktadır.
- İkinci kısım ise anne ve baba olarak bunların altsoyunu oluşturur. Mirasçılar eşit olarak pay almaktadır. Şayet bu akrabalardan biri ölmüş ise mirasın tamamı kardeşlere kalmaktadır. Bunun yanı sıra eş altsoy ile mirasçı olursa bu aşamada miras paylarının dörtte birini altsoyda geri kalan dörtte üçünü alacaktır.
Kardeş Mirasçı Olur mu?
Kardeşin yasal miras payı yasalara göre belirlenmiştir. Kardeş yasal mirasçılardan biridir.
- Anne ya da babadan biri ölmüş ise anne ya da baba mirasın yarısını almaya hak kazanmaktadır. Geri kalan mirasın yarısı ise altsoya geçmektedir. Şayet altsoy yoksa miras bırakmış olan kişinin anne ya da babasından sağ kalan mirasın tamamına sahip olması söz konusudur.
- İkinci grup anne, baba ve bunların altsoyunun eşleri ile beraber mirasçı olmaları durumlarında ise; Eş anne, baba ya da söz konusu kişilerin altsoyu ile beraber mirasçı olması durumlarında mirasın ikide biri, sağ kalan eşe dörtte biri ise anneye verilmekle beraber dörtte birlik kısmı da babaya kalır.
Miras Hukukuna Göre Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
Ölen kişinin yani murisin veya miras bırakanın haklarının ve taşınır ya da taşınmaz malvarlıklarının borçları ile birlikte kanunun öngördüğü kişilere hiçbir hukuki işlem gerektirmeden intikal etmesine miras denir.
Miras hukukunda temel 3 kavram bulunmaktadır. Bunlar muris yani mirası bırakan, ölen kişi, tereke murisin öldükten sonra kalan haklarının ve malvarlıklarının toplamına denir ve mirasçı. Miras Hukukuna Göre Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
Kanun koyucu kimin mirasçı olabileceğini kimlerin terekeden hak sahibi olabileceğini kanun ile belirleyerek kişiler arasında uyuşmazlıların çıkmasını engellemiştir. Türk Medeni Kanunun 4. Kitabı Miras Hukuku altında yasal mirasçıları ifade etmiştir. 495 ile 501. Maddeler arasında yasal mirasçılar hüküm altına alınmıştır. Bu maddeleri ayrı ayrı incelediğimizde şunları söyleyebiliriz:
Miras Hukukuna Göre Yasal Mirasçı Kan Hısımları
TMK madde 495: miras bırakanın birinci derece mirasçıları onun altsoyudur. Çocuklar eşit olarak mirasçıdırlar. Miras bırakandan önce ölmüş olan çocukların yerini, her derecede halifiyet yoluyla kendi alt soyları alır. TMK 495. Maddesinde asıl birinci derece yasal mirasçıların murisin altsoyu olduğu ifade edilmiştir.
Altsoy mirasçının çocukları demektir. Ayrıca kanun koyucu ölen çocukların haklarının da kendi çocuklarına halefi yet yoluyla geçeceğini bildirerek karmaşaya mahal vermemiştir. TMK madde 496: Altsoyu bulunmayan miras bırakanın mirasçıları, ana ve babasıdır. Bunlar eşit olarak mirasçıdırlar. Miras bırakandan önce ölmüş olan ana ve babanın yerlerini, her derecede halefi yet yoluyla kendi altsoyları alır.
Bir tarafta hiç mirasçı bulunmadığı takdirde, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır. Bu maddede de kanun koyucu altsoyu olmayan murisin terekesinin kalacağı kişileri yani 2. Derece mirasçılar olarak üst soy olan anne ve babayı ifade etmektedir. Anne ve babanın ölmüş olduğu durumunda da tereke payının ölen kişi olan anne veya baba kimse onun alt soyuna geçeceğini ifade etmektedir.
TMK madde 497: Altsoyu, ana ve babası ve onların altsoyu bulunmayan miras bırakanın mirasçıları, büyük ana ve büyük babalarıdır. Bunlar, eşit olarak mirasçıdırlar.
Miras bırakandan önce ölmüş olan büyük ana ve büyük babaların yerlerini, her derecede halefi yet yoluyla kendi altsoyları alır. Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babalardan biri altsoyu bulunmaksızın miras bırakandan önce ölmüşse, ona düşen pay aynı taraftaki mirasçılara kalır.
Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babaların ikisi de altsoyları bulunmaksızın miras bırakandan önce ölmüşlerse, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır.
Sağ kalan eş varsa, büyük ana ve büyük babalardan birinin miras bırakandan önce ölmüş olması halinde, payı kendi çocuğuna; çocuğu yoksa o taraftaki büyük ana ve büyük babaya; bir taraftaki büyük ana ve büyük babanın her ikisinin de ölmüş olmaları halinde onların payları diğer tarafa geçer. Bu madde de kanun koyucu 3. Derece yasal mirasçıları ele almaktadır.
İlk cümlede ifade ettiği üzere anne ve babası ölmüş olan anne ve babasının altsoyu olmayan murisin çocuğunun da olmadığı takdirde terekenin büyük anne ve büyük babaya geçtiğini ifade etmektedir. Eğer büyük anne ya da büyük baba veyahut her ikisi de öldüğü takdirde payları onların altsoyuna geçmektedir.
Yani hala, teyze, amca, dayı gibi 3. Dereceden akrabalar yasal mirasçı konumunda olabilmektedirler. Ayrıca sağ kalan eşin olması halinde de kanun koyucu ihtimalleri ayrı değerlendirerek miras konusunda karmaşıklığa engel olmak istemiştir. | Miras Hukukuna Göre Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
Miras Hukukuna Göre Evlilik Dışı Mirasçılar
TMK madde 498: Evlilik dışında doğmuş ve soy bağı, tanıma veya hakim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olurlar. Evlilik dışında dünyaya gelen çocuğun babası ile arasında bir soy bağının kurulması takdirinde evlilik dışı çocuğun evlilik içinde doğan çocuklar ile yani altsoylar ile aynı haklara sahip olduğunu ifade etmektedir.
2001 yılında yeniden düzenlenen Türk Medeni Kanun ile evlilik dışı çocuklar ile evlilik içi çocuklar arasındaki eşitsizlik ortadan kaldırılarak her 2 durumdaki çocuklara da aynı haklar verilmiş ve durumlar hukuka uygun hale getirilmiştir. Miras Hukukuna Göre Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
Miras Hukukuna Göre Sağ Kalan Eşin Mirastaki Durumu
TMK madde 499: Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre miras bırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur:
- miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri,
- miras bırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,
- miras bırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.
Kanun koyucu sağ kalan eşin de durumunu kanunda hüküm altına alarak eşin hak kaybına uğramasına engel olmuştur. 499. Maddeye göre sağ kala eş birtakım ihtimaller göz önüne alınarak mirastan alacağı paylar düzenlenmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken hususlardan biri boşanma davasıdır.
Boşanma davası ile hukuki birliktelikleri son bulan eşlerden biri boşanma davası sonrası ölmesi takdirinde eski eş ölen eşin mirasından herhangi bir hak talep edemeyecektir. Fakat boşanma sürecinde taraflardan biri ölürse bu durumda eşler hukuki olarak birlikteliklerini sonlandırmadıkları için bu durumda sağ kalan eş ölenin mirasından hak talep edebilecektir.
Fakat kanun koyucu da bu durumu ölen eşin yasal mirasçıları lehine düzenlemiştir. Bu durumda boşanma davası deva ederken taraflardan biri ölürse ölenin yasal mirasçıları davayı devam ettirerek sağ kalan eşin mirastan hak almalarını engelleyebilmektedir. Miras Hukukuna Göre Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
Miras Hukukuna Göre Evlatlığın Mirastaki Durumu
TMK madde 500: Evlâtlık ve altsoyu, evlât edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Evlâtlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Evlât edinen ve hısımları, evlâtlığa mirasçı olmazlar. Miras Hukukuna Göre Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
Miras Hukukuna Göre Devlet Mirasçılığı
TMK madde 501: Mirasçı bırakmaksızın ölen kimsenin mirası Devlete geçer Kanun koyucu hiçbir şekilde yasal mirasçısı olmayan bireyin mirasının Devlete kalacağını ifade etmektedir. Ayrıca mirasçıların her birinin reddi miras davası açarak mirası reddetmeleri halinde de Devlet mirasçı olarak kalacaktır. Hakları ve malları Devlet hazinesine geçerken borçlardan da sorumlu olacaktır.
Ayrıca bir husustan da bahsetmek gerekmektedir. Kendi malları ve hakları üzerinde tasarruf yeteneğine sahip olan muris ölmeden önce kanunun yasal mirasçılara tanıdığı saklı pay haklarına zarar vermesi durumunda yasal mirasçılar bu haklarını koruyabilecek yetkilere kanun hükmü ile yetkilidirler. Bu mirasçılara saklı paylı mirasçılar denmektedir.
Sonuç olarak Türk Medeni Kanunun belirli maddelerinde koruma altına alınan ve saklı payları ifade edilen yasal mirasçılar farklı ihtimallere göre değerlendirilmiştir.
Kanun koyucu her ihtimali düşünerek hak kaybının oluşmasına engel olmaya çalışmıştır. Ayrıca murisin terekesi üzerinde mirasçılara karşı vereceği zararlara engel olmak için de birtakım kurallar getirerek mirasçıların saklı paylarını koruma altına almıştır. Hak kaybına engel olmak için bu hususlara dikkat edilmelidir. Miras Hukukuna Göre Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
AVUKATA İLK SORUYU SİZ SORMAK İSTER MİSİNİZ?