Yargıtay’dan Cinsiyet Değişikliğine İzin Verilmesi Davası Kararı Nedir? Hukuk kurallarımıza göre cinsiyet değişikliği yapmak için de her işlemde olduğu gibi uyulması gereken birtakım usul ve esaslar bulunmaktadır.
Yasalara göre bu usul ve esaslara uyulmaması durumunda, cinsiyet değişikliği uygulamaları ya da ameliyatlarına girmek kanunsuz bir işlem olacaktır.
Zira bununla ilgili olarak ülkemizde yerel mahkemede görülen bazı davalar temyiz edilerek Yargıtay’a taşınmış, bu sayede kanunen tamamlayıcı emsal niteliğinde hükümlere imza atılmıştır. İşte bu yazımızda cinsiyet değişikliğine izin verilmesi davası hakkında öne çıkan Yargıtay kararlarına değindik.
Türk Medeni Kanunu’nda cinsiyet değişikliği ile ilgili olarak birtakım kurallar bulunmaktadır. Dolayısıyla yasal olarak cinsiyet değişikliğine onay verilebilmesi, Türkiye sınırları içinde faaliyette bulunan Sağlık Bakanlığı kapsamındaki bir sağlık kuruluşunda cinsiyet değiştirme ameliyatının yapılabilmesi ve cinsiyet değişikliğinden sonra ismin, kimlik kartının ve diğer nüfus bilgilerinin değiştirilmesi için bahsi geçen bu kurallar ile şartların nizami koşullar altında yerine getirilmesi önem teşkil etmektedir.
Nitekim cinsiyet değişikliği ile ilgili uyulması gereken kurallar Türk Medeni Kanunu’nda ilgili maddelerde yer alan hükümlere göre açık bir şekilde düzenlenmiş bulunmaktadır.
CinsiyetDeğiştirmenin Şartlarına Dikkat Edilmelidir
Yargıtay’a konu olan dava, Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülmüştür. Taraflar arasında görülen ve detayları açıklanan davada yapılan yargılama sonucunda yerel mahkeme tarafından davanın reddine karar verilmiştir. Davacının yerel mahkemenin bu kararını vekili aracılığıyla temyiz etmesi sabittir.
Bunun ardından davacının temyiz hakkını kullanarak Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’ne ulaşan dava dosyası incelenmiş ve değerlendirilmeye alındıktan sonra gereği düşünülmüştür.
Dava dilekçesinde, davacının Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak cinsiyet değişikliğine izinverilmesini istemektedir. Bununla birlikte yasal prosedürleri tamamladıktansonra nüfus kaydı da dahil olmak üzere birçok resmi yerde, söz konusu cinsiyetdeğişikliğine uygun olarak cinsiyet ve isim bilgilerinde düzeltilme yapılmasınıtalep etmektedir. Davacının bu talepleri, yerel mahkeme tarafından reddedilmesiüzerine, davacı vekili devreye girerek kararın temyiz edilmesini sağlamıştır.
Söz konusu dava, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 40.maddesi uyarınca cinsiyet değişikliği için izin verilmesi ve uygulama sonrasıgerçekleştirilen cinsiyet değişikliğininnüfusa tescili istemine ilişkindir.
Cinsiyet DeğişikliğiDavası Usul ve Esasları
Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’ne konu olan davada, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 40. maddesinde cinsiyet değiştirme ve cinsiyet değiştirme işlemleri için aranan yasal şartlar düzenlenmiş olduğuna dikkat çekilmiştir.
Bu hüküm gereğince, cinsiyetini değiştirmek isteyen herhangi bir vatandaş, bu talebini ilgili mahkemeye ileterek şahsen yapacağı başvurunun ardından cinsiyetinin değiştirilmesini talep edebilmektedir. Bununla birlikte yetkili mahkeme söz konusu talep ve istem karşısında cinsiyet değişikliğine izin verebilmek adına talepte bulunan kişinin 18 yaşını doldurmuş olması, evlenmemiş olması, transseksüel yapıda olup cinsiyet değişikliğinin kendi ruh sağlığı açıdan zorunluluğunu bir eğitim ve araştırma hastanesinden alınacak olan resmi sağlık kurulu raporuyla belgelemiş olması şartlarını aramaktadır.
Dolayısıyla söz konusu şartların yerine getirilmesininardından yetkili mahkeme tarafından cinsiyet değişikliği için gerekli izinkararı verilebilmektedir. Bu kararı almadan bir kimsenin yasal olarakTürkiye’de faaliyette bulunan herhangi bir resmi ya da özel fark etmeksizinsağlık kuruluşunda, cinsiyet değiştirme ameliyatı olması mümkün değildir. Mümkünolduğunda da kanunsuz bir uygulama olacağı için ilgililer hakkında yasal işlembaşlatılır.
Mahkemeden cinsiyet değişikliği için izin kararını alankişi, dilediği sağlık kuruluşunda cinsiyet değiştirme ameliyatı olma hakkınasahiptir. Cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirilmesinin ardından resmisağlık kurulu raporuyla bu ameliyatın doğrulanması halinde, nüfus işlemlerinegeçilebilir. Bu noktada resmi sağlık kuruluşundan cinsiyet değişikliğiningerçekleştiğine dair sağlık raporu alan kişi, yine yetkili mahkemeye şahsenbaşvuruda bulunarak kendine ait nüfus kaydının düzeltilmesi talebindebulunabilmektedir. Bu talebin mahkemece kabul edilmesinin arından da kişininyeni cinsiyet ve isim bilgileri, yeni nüfus siciline işlenebilmektedir.
Yargıtay 8. HukukDairesi Kararı
Yargıtay’a konu olan davada, davacının Almanya’da cinsiyet değişikliği ameliyatı olduğunun tercümeleriyle birlikte ilgili mahkemeye sunmuştur. Ancak resmi sağlık kuruluşunda davacının mahkemeye sunduğu belgelere göre farklı sonuçlara ulaşılmıştır.
Sağlık raporunda cinsel değişiklik ile ilgili cerrahi bir işlemin gerçekleşmediği kanıtlanmıştır. Buna göre cinsiyet değişikliği gibi bir durum söz konusu olmadığı gerekçesiyle nüfus tescil işlemlerinin yapılmasından önce kişiye “Resmi Sağlık Kurulu Raporu” sunması için imkan tanınmasına, bu raporun sonucuna göre karar verilmesi gerektiğine hükmedilmiştir.