Taşınmazın Uzun Süre Kamulaştırılmaması Mülkiyet Hakkının İhlalidir. Kamulaştırılması gerekenbir gayrimenkulün uzun bir süre kamulaştırılamaması nedeniyle meydana gelenzararın tazmin edilmemesi, Anayasa Mahkemesi tarafından “Mülkiyet hakkınınihlal edilmesi” olarak görüldü.
Bağlayıcı olan karada;“Anayasa Mahkemesi’nin İkinci bölümü 4 Nisan 2019 tarihinde görülen İbrahim S.ve diğerleri başvurusunda Anayasa’da 35. madde ile güvence altındatutulan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir.” denildi.
Anayasa Mahkemesi’ne Konu Olan Olay
Başvuruculara ait olangayrimenkul, yapılan uygulama imar planı neticesinde ilköğretim tesis alanıyapılmak üzere kamu hizmeti alanına dahil edilmiştir. Bunun üzerine hareketegeçen başvurucular, maliki oldukları taşınmazın kamulaştırılması istemiyle İlÖzel İdaresine başvurmuş ancak bu kurumdan olumlu bir sonuç alamamışlardır.
Bunun ardındanbaşvurucular, bu sefer de taşınmaza biçilen rayiç bedelinin ödenmesi talebiyleİdare aleyhine Asliye Hukuk Mahkemesinde tazminat davası başvurusundabulunmuşlardır. Mahkeme yapılan inceleme ve değerlendirmenin ardındanbaşvurucular lehine tazminata hükmetmiştir. Fakat idare vekilleri tarafındantemyiz edilen bu karar, Yargıtay’a ulaşmıştır. Yüksek Mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemesininvermiş olduğu kararı oy birliği ile bozmuştur. Bunun üzerine ilk derecemahkemesi de bozma ilamına uyum sağlayarak dava dilekçesinin görev yönündenreddine hükmetmiştir.
Öte yandan İdare, AsliyeHukuk Mahkemesinde söz konusu gayrimenkule yönelik kamulaştırma bedelinintespiti ve tescil davası açmıştır. Bu dava üzerine bilirkişi raporlarında sözkonusu taşınmazın kamulaştırma bedeli olarak tespit edilen bedelin,başvuruculara ödenmesi için İdareye gereken süre verilmiştir. Mahkemeninbelirtti süre içinde taşınmaza yönelik belirlenen kamulaştırma bedelinin,başvuruculara ödenmediğinin tespiti üzerine yerel mahkeme, İdare’nin açmışolduğu bu davayı reddetmiştir.
Bunun üzerine başvurucular,İdare Mahkemesinde İdare aleyhine maddi tazminat davası açmışlardır. İlkderece mahkemesinin davanın reddine karar vermesinin ardından başvurucular bukarara itiraz etmiş, söz konusu karar Bölge İdare Mahkemesi tarafından dareddedilmiştir.
Kamulaştırma Davasında Öne Sürülen İddialar
Başvurucular tarafından önesürülen iddialara bakıldığında; kamu hizmeti alanına ayrılmış olmasına rağmendavaya konu olan taşınmazların yaklaşık 30 yıldır kamulaştırılmadığını,uğradıkları zararların da tazmin edilmediğini belirterek mülkiyet haklarınınihlal edildiğini iddia etmiştir.
Kamulaştırma Davasında Mahkemenin Kararı
Somut olayda söz konusu taşınmazın 18986 yılında uygulama imar planıyla kamu hizmeti alanına ayırıldığı ve 33 yıldır taşınmaz üzerindeki kısıtlamanın devam ettiği tespit edilmiştir. İdare kamulaştırmadan vazgeçtiğini belirtmiş olsa da taşınmaz üzerindeki kısıtlamaların devam ettiği anlaşılmaktadır.
Başvurucuların taleplerine rağmen kamu kurumlarının imar planı değişikliğini yapmadığı görülmektedir. Taşınmazın üzerinde 33 yıl boyunca inşaat yasağı gibi kısıtlamalar sürmüştür. Davacılar şerhin uzun sürmesi sebebiyle maddi zarara uğradıklarını da açıkça dile getirmişlerdir.
Sonuç itibarıyla, kamukurumlarının somut olaya ilişkin herhangi bir tazminat ödememeleri,başvuruculara aşırı ve olağan dışı bir külfet yüklemiştir. Yukarıda açıklanangerekçelere göre Anayasa Mahkemesi Anayasa’nın 35. maddesi ile güvencealtına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmetmiştir.