Malulen Emeklilik İçin Heyet Raporu Nasıl Alınır?
Çeşitli sağlık sorunları nedeniyle erken emeklilik hakkı elde etmek için kanunlarda ve ilgili mevzuatlarda birçok farklı şart belirlenmiştir. Bunun için malulen ve engelliler için erken emeklilik şartları arasında farklı kriterler aranabilir.
Ülkemizde erken emekliliğe ilişkin özellikle son yıllarda birçok tartışma gündeme gelmiştir. Özellikle sağlık sorunları nedeniyle emeklilik hakkında yapılması gerekenler birçok kişinin ilgiyle takip ettiği meselelerden biridir.
Doğuştan engeli bulunan kişiler yaş şartı aranmadan belirli süreleri doldurmaları halinde erken emeklilik hakkı elde edebilmektedir. 2008 yılında yapılan düzenlemeye göre memurlarında Bağ – Kur sigortalılar gibi bu haktan yararlanmalarının önü açılmıştır.
Bu tarihten önce kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmaya başlayan ve en az %40 engelli raporu bulunan kişiler, 5400 gün yaklaşık olarak 15 yıl boyunca primlerinin ödenmiş olması kaydıyla emekli olabilmektedir. Engelli memurlara tanınan bu haktan günümüze kadar birçok kişi yararlanmıştır.
1 Ekim 2008 yılında uygulanmaya başlayan yeni düzenleme ilesöz konusu tarihten sonra göreve başlayan engelli memurlar için engellilikoranı %40 ve üstünde olan kişiler için erken emeklilik hakkı tanımlanmıştır.
Engelli SSK veMemurlar İçin Emeklilik Şartları
1 Ekim 2008 tarihinde uygulamaya başlanan düzenlemesayesinde %40 ve üzeri engelli raporuna sahip memurların 5400 gün primödemesini gerçekleştirilmiş olmaları şartıyla erken emekli olmalarının önüaçılmıştır. Buna göre engelli memurlar için erken emeklilik şartları:
Sigorta başlangıcı 01.10.2008 – 31.12.2008 tarihleriarasında olanlar:
- %60 ve üzeri engel için: 15 yıl – 3700 gün,
- %50 - %59 engel için: 16 yıl – 3700 gün,
- %40 - %49 engel için: 18 yıl – 4100 gün,
Olarak hesaplanmıştır. 2008 yılı öncesinde SSK’lılar içinemeklilik şartları daha farklı şekilde hesaplanmaktadır. Buna göre:
Sigorta başlangıcı 05.08.1994 – 05.08.1997 tarihleriarasında olanlar:
- %80 üzeri engel için: 15 yıl – 3600 gün,
- %60 - %79 engel için: 16 yıl 4 ay – 3760 gün,
- %40 - %59 engel için: 17 yıl – 3920 gün,
Şeklinde hesaplanmıştır. Söz konusu kanun kapsamında erkenemeklilik için kişilerin sigorta başlangıçları, engel oranları ve çalışmasüreleri dikkate alınmaktadır. Erken emeklilik için diğer sigortalılar içindebenzer hesaplamalar yapılmaktadır.
EngellilerSigortalılar İçin Erken Emeklilikte Yaş Şartı Kaldırıldı
Sosyal Güvenlik Kurumu ilgili mevzuatına göre çeşitli rahatsızlıkları veya engelleri olan vatandaşlar için erken emeklilik imkânı tanınmıştır. Malulen emeklilik, engelli emekliliği, sonradan ortaya çıkan hastalıklar için emeklilik olarak farklı başlıklar altında incelenmektedir.
Söz konusu yeni düzenleme ile iş kazası nedeniyle ortaya çıkan ve çalışma gücünün en az %60 oranında kaybolması da erken emeklilik için yeterli sayılmıştır. Engellilerde erken emeklilik için yaş şartı kaldırılmıştır. Ancak farklı bir takım şartların sağlanması gerekmektedir.
Engelli çalışanlarda ise erken emeklilik hakkının eldeedilmesi için doğuştan gelen bir engel veya hastalığın var olmasıgerekmektedir. Söz konusu bu haklardan yararlanmak için en az %40 oranında işgörmezlik raporunun alınması gerekmektedir. Erken emeklilik hakkından yararlanmakiçin:
- En az %40engelin bulunması,
- 2008 sonrası sigortalılık,
- Yasal süre içinde aktif olarak çalışmak (en az15 yıl),
Aranan başlıca şartlar arasında yer almaktadır. Erken emeklilikten yararlanmak için ilk olarak kişilerin engelli vergi indiriminden yararlanmaları gerekmektedir.
Vergi dairelerine gerekli belgelerle başvuru yapan kişiler, söz konusu vergi indiriminden yararlanmaları halinde erken emeklilik için başvuruda bulanabilirler.
Erken EmeklilikBaşvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Kanun ve ilgili mevzuatlardaki gerekli şartları taşıyankişiler erken emeklilik hakkından yararlanabilmektedir. Söz konusu bu şartlararasında en önemlisi, engelli durumunu gösteren sağlık raporuna sahip olmaktır.Bunun yanı sıra söz konusu şartları taşıyan kişilerin bu hatan yararlanmak içinbaşvuruları sıranda teslim etmesi gereken belgeler arasında:
- Nüfus cüzdanı,
- Başvuru dilekçesi,
- İlgili kurumdan sigortalı olduğuna dair belge,
- Hastaneden alınan engellilik derecesini gösterenrapor,
Yer almaktadır. Bu belgelere ek olarak farklı belgelerdetalep edilebilir. Son düzenlemelere göre %60 ve üzeri engeli bulunan kişiler 15yıl sigortalılık süresi ve 3 bin 960 gün ile emekli olmaya hakkazanabilmektedir. Engel oranlarına ve prim gün sayılarına göre bu oranlardadeğişiklik gösterebilir.
Engelliler için erken emeklilikle birlikte malulenemeklilikte kişilerin erken emekli olmasını sağlamaktadır. Malulen emeklilik veengel durumundan dolayı erken emeklilik şartları farklı kriterlere görebelirlenmiştir.
Malulen EmeklilikHangi Hastalıkları Kapsıyor?
Malulen emekli olmak isteyen sigortalarının ilgili yasal düzenlemelerde yer alan şartları taşımaları gerekmektedir. Bu şartlar arasında en önemlisi en az 5 yıllık prim ödemesinin yapılmış olmasıdır.
Malul aylığının bağlanabilmesi için, gerekli sağlık raporu olmak şartıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurduğu tarihte en az 1800 gün kesin ödenmiş primlerinin olması gerekmektedir. Bu durumda başvuruda bulunan kişilerin en az 5 yıl sigorta primi ödemesi yapmış olmaları gerekmektedir.
Malulen emeklilik hakkı için 5 yıl toplam 1800 gün primödemesinin yapılmaması halinde kişiler için malullük aylığının bağlanması sözkonusu değildir. Bunun yanı sıra, malulen emeklilik hakkının kazanılması içinkişilerin belirtilen hastalıklardan en az birine yeterli derecede sahipolmaları gerekmektedir. Malulen emeklilik şartları içinde sayılanhastalıklar arasında:
- Epilepsi,
- Parkinson sendromu,
- Şizofreni,
- Görme azlığı,
- MS,
- Serabral palsi,
- Zekâ geriliği,
- Kalp yetmezliği,
- Kalp kapak hastalıkları,
- Organ kaybı,
- Kanser vb.
Daha birçok farklı hastalık yer almaktadır. Söz konusuhastalıklar için tam teşekkülü hastanelerden alıncak heyet raporları ileengellilik ve malullük derecesinin kanıtlanması gerekmektedir. Kanunlardabelirlenen oranlarda engel durumuna sahip kişiler, prim ve sigortalılıkşartlarını taşımaları halinde başvurularını yapabilirler.