İşçi Maaşının Düşürülmesi Davası - Yargıtay'dan işçinin maaşını düşüren patrona emsal karar.
İşçininmaaşının azaltılmasıkonusunda açılan davada Yargıtay, maaşın azalması dolayısıyla istifa edenişçiye tazminat ödenmesi yönünde karar verdi. Verilen kararda maaşın, işçininrızası dışında düşürülmesi sebebiyle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatıalması gerektiğine vurgu yapılırken, iş akdine uygun bir davranış olmamasınedeniyle rıza dışındaki maaş kesintisi karşılığında dava açılabilmesininmümkün olduğu beyan edildi.
İşçinin Maaşını Düşüren Patron TazminatÖdeyecek
Asgari ücretin yanında performans ücreti de almakta olan işçi, bu ücretin işveren tarafından kesilmesi ve kesinti yapıldıktan sonra haber verilmesi gerekçesi ile işten ayrılmak istedi. İstifa nedeniyle kendisine kıdem tazminatını vermeyi reddeden patronu karşısında İş Mahkemesi’ne başvuran işçi, işverene bulunduğu itirazlarının sonuç vermediğini beyan etti.
3. İş Mahkemesi’nde görülen davada ücretteki azalmanın kendisine haber verilmediğini, iş yükü aynı iken yapılan maaş indirimi için rızasının alınmadığını belirtti. İşverene yaptığı itirazların sonuç vermediğini belirten işçi, bu nedenle istifa ettiğini söyledi.
Hem Kıdem Tazminatı Hem Mesai Ücreti
Kıdem tazminatının ödenmesi gerektiğini, ücretin düşürülmesi haklı fesih nedeni olduğundan işten çıkarmayla aynı muameleyi görmesi gerektiğini savunan işçi için mahkeme, işçiyi haksız buldu. İddiaları reddeden işveren karşısında işçi, bu kez Yargıtay’a başvurdu.
İşçinin ücretinin düşürülmesi Yargıtay kararı ile haksız bulundu. 2009’dan beri işçiye ödenen performans ücretinin kesilmesi dolayısıyla işçinin işten ayrıldığına dikkat çeken Yargıtay, hem kıdem tazminatının hem de fazla mesai ücretlerinin ödenmesi kararını verdi.
İşçi ücretlerinin hiçbir koşulda rızasız ve nedensiz kesintiye uğrayamayacağını belirten Yargıtay, ancak çalışma sürelerinin de aşağı çekilmesi halinde maaşta kesintinin makul görülebileceğini beyan etti. Bu kapsamda maaş indirimi yasal mı, sorusunun yanıtı da yalnızca bazı koşulların sağlanması durumunda yasal olduğu yönünde cevaplandı.
İşçi Ücretlerinin Yasalar ÇerçevesindeDeğiştirilmesi
İşçinin işe başlarken imzalaması gereken İş Sözleşmesi kapsamında maaş bildirimi, miktarı, yıllık maaş arttırma zamanları ve maaş arttırmada öngörülen oranlar işçiye beyan edilmelidir. Bu sözleşme dahilinde işveren, işçinin performansına bağlı olarak ücrette artışa gidebilir.
Haklı sebep dahilinde düşüşe de gidilebilir. Ücret değişikliği, çalışma koşullarında esas değişiklikler arasında yer aldığından bu konuda yaşanan anlaşmazlıklarda dava açılması mümkündür.
Taraflar ücretveya çalışma saatleri hususundaki değişiklikleri ancak aralarında anlaşarakkararlaştırabilir. İki taraftan birinin memnun olmadığı sözleşmelerimzalanamaz.
Ücretin Düşürülmesini Haklı ÇıkaranNedenler
Ücretindüşürülmesi hususunda işverenin haklı olabileceği şartlar şunlardır:
- İşsaatlerinin düzenlenmesi: İş saatlerinin azaltılması konusunda işçibilgilendirilmeli, maaş azaltılması işçinin saatlik kazandığı ücrethesaplanarak yapılmalıdır. Tüm ücretin saatlik ücrete oranlanması ile bulunandeğer, iş yükünün azaltılması ile maaşta yapılacak değişikliği belirler. Maaşazaltılması, iş yükünün azaltılması ile doğru orantılı olmalıdır.
- İzinlerinMaaştan Düşülmesi: Yalnız izin alınan ayı kapsayan bu uygulamada işvereninhaksız maaş kesintisi yapmaması için yıllık izinde düşme hakkı devreyegirebilir. Ay içinde alınan izin yıllık izinden düşülüp, artan günler için maaşkesintisi, işçinin günlük ücreti üzerinden hesaplanır.
- İşvereneveya iş yerine verilen zarar: İşçinin, iş yerinin elde edeceği kazanca zararverecek davranışta bulunması, iş yerinde bulunan araçlara zarar vermesi gibinedenlerle maaşta azaltma yapılabilmektedir. Verilen zararın tutarı aylarabölünerek maaşta kesinti yapılabilir.
- PozisyonDeğişikliği: İş yerinde pozisyon düşürmenedeniyle maaşta indirim yapma hakkı işverene aittir. İşçinin belli nedenlerlepozisyonunun düşürülmesi, işçinin iş dışında zamana ihtiyaç duyması, çalışmakoşullarının hafifletilmesi veya işçinin çalışma performansının düşmesinedeniyle yapılabilir. Bu durumda işçi bilgilendirilir. Rıza alınır.
İşçinin Maaş Düşürme TeklifiKarşısındaki Hakları
İş Kanunukapsamında maaş düşürmenin gerçekleştirilmesi için işveren, işçinin yazılıonayını almalıdır. Bu onay, işçiye teklif sunulduktan sonraki 6 iş günüiçerisinde imzalı bir belge halinde işverene ulaşmalıdır. İşçinin yazılı onayıolmadan mesai azaltma gibi iş konusundaki değişiklikler de yapılamaz. Yapılanteklif karşısında işçinin kabul etme, reddetme ya da zımni kabul haklarımevcuttur.
İşçi, eğerücret değişikliğini reddedecekse, 6 gün sessiz kalarak ya da reddininsebeplerini yazılı dilekçe ile işverene sunarak reddini gerçekleştirebilir.Eski İş Kanunu’nda belirtilen koşullarda 6 günlük sessizlik işçinin, işvereninteklifini kabul ettiği yönünde yorumlanmaktaydı. Ancak son kanun çerçevesindeişçi, sessiz kalarak teklifi reddetmiş varsayılmaktadır.
Son seçenekolarak işçi,maaş azatlımı oranına itiraz edebilmektedir. Örneğin 200 TL’likmaaş azaltımını fazla bulan işçi, 100 TL azaltımı kabul ettiğine yönelik yazılıbeyanda bulunabilir.