Kira Sözleşmesi Nedir?
Kira sözleşmesinin tanımı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 299.maddesinde yer alan hükümlere göre şu şekilde düzenlenmiştir: “Kirayaverenin bir şeyin kullanılmasını ya da kullanılma işlemiyle birlikte ondanistifade edilmesini kiracıya bırakmayı, kiracının da bu duruma karşılık olarakkararlaştıran kira bedelini, kiraya verenin tarafına ödemeyi üstlendiğisözleşmeye” kira sözleşmesi denilmektedir.
Her ne kadar kiraya verilenörneğin bir ev üzerinde kiracı ve kiralayan en başta mutabakata varmış gibigörülse de zaman içinde bu taraflar arasında birtakım hukuki uyuşmazlıkların ortayaçıkması ihtimaller dâhilindedir. Dolayısıyla kira sözleşmesinden kaynaklananuyuşmazlıkların mahkemelerde kesin olarak sonuçlandırılmasında sözleşmesayesinde net yaklaşımlar kurulmuş olmaktadır. Öte yandan kira sözleşmelerindetarafların dikkat etmesi gereken ve anlaşma öncesinde mutlaka değerlendirilmesimühim olan sözleşme koşulları bulunmaktadır. Buna göre;
Kira sözleşmesinin genelkoşulları
Kira sözleşmesinin özel koşulları
Türk Borçlar Kanunu nezdindebelirlenerek kira sözleşmesinin çerçevesini ifade eden birtakım şartlarıbarındırmaktadır.
Brüt Kira Ne Demektir?
Brüt kira; herhangi bir konut veya işyeri gibi gayrimenkulün ya dabüfe benzeri taşınır bir malın, belirlenmiş bir süre zarfından başka birininkullanıma verilmesine denilmektedir. Bunun yanında net kira olarak adlandırılanhusus da, mülk sahibi tarafından kiralanacak olan taşınmazın konut olarakbelirlenmesi halinde ödemelerin net kira bedeli üzerinden yapılmasıdır.
Kira Stopajı Ne Demektir?
Kiraya veren ve kiracı arasındakikira bedelinin bir unsuru olarak gündeme gelen kira stopaj vergisi; işyeri olarak kiraya verilen taşınmaz mallarındurumuyla ilgilidir. İşyeri amaçlı olarak kullanılan gayrimenkullerinkiralanmasında, brüt kira bedeli üzerinden stopaj vergi kesintisiuygulanmaktadır. Bu bağlamda kira stopaj vergisi, işyeri olarak kiraya verilenbir gayrimenkulün kiracı tarafından brüt kira bedeli üzerinden kesintiye tabitutularak görevli vergi dairesine ödenen vergiye denilmektedir. (9 Mart 2016)
Kira Stopaj Vergisi Ne Demektir?
Kira stopajı, kira bedeli üzerinden kesilen bir ücrettir. Bunedenle kira stopajının her ay düzenli olarak ödenmesi gerekmektedir. Kirastopaj vergisinin hangi kuruma ödeneceği de merak konusu halinegetirilmektedir. Dolayısıyla kiralık işyeri kullanan tüm vatandaşların, brütkira bedelinin yüzde 20’si olarak belirlenen kira stopaj vergisini, her aydüzenli olarak gayrimenkulün bağlı olduğu vergi dairesine ödemesigerekmektedir.
Bir işyeri kiralaması yapan tümkiracıların kira stopaj vergisini ödemekle yükümlü olduğu bilinmektedir.Bu noktada mal sahibinin kira stopaj vergisi için ödemek durumunda olduğuhiçbir sorumluluğu yoktur. Dolayısıyla net kira bedeli 1.000 TL olan birkiracının brüt kira bedeli 1.250 TL olarak hesaplanmaktadır. Dolayısıyla bututarın %20’si olan 250 TL ise kira stopaj vergisi olarak devlete ödenmelidir.
Kontrat Ne Demektir?
Hukuki terim olarak da sık sıkkarşımıza çıkabilen kontrat, genelanlamıyla iki veya daha fazla taraf arasında imzalanarak bir işi yapmak ya dageri durmak adına gündeme getirilmiş, taraflar için yasal yükümlülüklerbarındıran yazılı anlaşmadır. Kontratın hukuki geçerliliğe sahip olması içintarafların ıslak imzalarının olması ve kontratta belirtilen yani üzerindeanlaşmaya varılan hususların açık ve net bir şekilde belirtilmiş olması önemteşkil eden konular arasında yer almaktadır.
Kira ile İlgili Davalara Hangi Mahkeme Bakar?
Hukuk sistemimizde özel hukukalanı olarak gündeme gelen Kira veya Gayrimenkul Hukuku kapsamında kirasözleşmesini konu alan her türlü davalar ve bu davalarla birlikte açılmasımuhtemel tazminat, alacak davalarında görevli ve yetkili mahkeme Sulh HukukMahkemeleri olarak belirlenmiştir.
Öte yandan kira alacağı ya datazminat davaları kira davası kapsamında değil de tek başına açılmış ise budurumda tazminat hususunda talep edilen tutara göre görevli ve yetkili mahkemesonradan belirlenmektedir.
Konut Kira Stopajını Kim Ödemekle Yükümlüdür?
Konut kira stopajının kimtarafından ödeneceği zaman zaman kiraya veren ile kiracı arasında yaşananhukuki ihtilafların da gündeme gelmesine neden olmaktadır. Bu konuyla ilgiliolarak kira sözleşmesinde net kira bedeli veya brüt kira bedelinin açık bir şekilde yer alması önem teşkiletmektedir. Zira söz konusu bedeller hakkında sözleşmede herhangi bir ibarebelirtilmemesi durumunda bu tutarın brüt kira bedeli olduğu kabul edilmektedir.
Dolayısıyla kiracı her yaz kirastopaj oranı olarak belirlenen yüzde 20 stopaj bedelini bu kira tutarıüzerinden hesaplayarak ödemekle yükümlü olan taraftır. Öte yandan bu tutarın brütolarak kabul edilmesi durumunda yani kira sözleşmesinde net kira bedeliifadesinin yer almaması halinde kiracı ödemiş olduğu bu tutarı kira bedelindendüşerek ev sahibine net kira bedeli ödemesi yapmalıdır.
Brüt Ne Anlama Gelmektedir?
Özellikle sigortalı olarak çalışanlarınsıklıkla duyduğu brüt maaş, işçininmaaş bordrosunda görünen; sigorta, kesintiler ve vergileri kapsam içinealındığı, işverenin maaş olarak ödemiş olduğu toplam tutar anlamınagelmektedir. Dolayısıyla işçinin aylık çalışması sonucu hak ettiği ücret olarakeline geçen para esasında bu para değildir.
Öte yandan net maaş ise; çalışanınbrüt maaşı üzerinden yapılacak olan SGK primi, damga vergisi, gelir vergisi vebenzeri gibi tüm kesintilerin yapılması sonucu elde edilen, diğer bir deyişleaylık olarak çalışanın eline geçen tutardır.
Maaş hesabı yapılırken izinyaptığınız günleri de mutlaka hesaba katmanız gerekmektedir. Dolayısıyla toplammaaş miktarınızı izin günlerinizi çıkarmadan 30 gün üzerinden hesapetmelisiniz.
Kira Bedeli Depozito Ne Anlama Gelmektedir?
Kiracının kiralamış olduğu mülkehiçbir fiziksel zarar vermemiş ve mülkü aldığı gibi hasarsız bir şekilde iadeetmesi durumunda, mülk sahibi de almış olduğu depozito bedelini kiracıya geriiade etmekle yükümlüdür. Bu kapsamda kiracı ile kiraya veren arasında kirasözleşmesine tabi tutulan kira depozito bedeli; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 342. maddesinde yer alanhükümlere göre düzenlenmiştir. İlgili kanun gereğince kira depozito bedeli, 3aylık kira bedeli ile sınırlandırılmıştır. Dolayısıyla kira sözleşmesisırasında talep edilen bu depozito, 3 kira bedelinden fazla olamaz.
Tahliye Davası Ne Demektir?
Tahliye davası, kirayaverenin kiracıyı evden çıkarmak adına belli bir sebepleri öne sürerek açmışolduğu davaya denilmektedir. Söz konusu davada mahkeme kararı neticesi ile kirasözleşmesinin feshedilmesi ve dolayısıyla da kiracının evden çıkarılmasıhedeflenmektedir. Borçlar Kanunu kapsamına alınan tahliye davası esasındakiracının evden tahliyesi ile ilgilidir. İlgili kanunda çerçevesi çizilenkiracının evden tahliye yani çıkarılması;
Bildirim yoluyla
Tahliye davası yoluyla
söz konusu olabilmektedir. Kanunkoyucu tahliye davası yolu ile kira sözleşmesinin son erdirilmesi yolunukoşullar gerçekleştiği takdirde kiraya verene tanımaktadır. Bu bağlamdakiracının mahkeme kararı ile evden çıkarılmasını yani kira sözleşmesininmahkeme kararıyla feshedilmesini gündeme taşıyacak kiracı tahliye davasısebepleri şu şekilde belirlenmiştir:
Kiraya verenin eve ihtiyaçduyması nedeniyle
Yeni malikin konuta ihtiyaçduyması sebebiyle
İmar ya da inşa nedeni ile açılantahliye
Kiracının taahhüdüne dayanantahliye
Haklı sebeple kiracıya verilen 2ihtar nedeniyle
Kiracının kendine ait konutununbulunması sebebiyle