Yargıtay’dan Cinsiyet Değişikliğine İzin Verilmesi Davası Kararı Nedir? Hukuk kurallarımıza göre cinsiyet değişikliği yapmak için de her işlemde olduğu gibi uyulması gereken birtakım usul ve esaslar bulunmaktadır.

Yasalara göre bu usul ve esaslara uyulmaması durumunda, cinsiyet değişikliği uygulamaları ya da ameliyatlarına girmek kanunsuz bir işlem olacaktır.

Zira bununla ilgili olarak ülkemizde yerel mahkemede görülen bazı davalar temyiz edilerek Yargıtay’a taşınmış, bu sayede kanunen tamamlayıcı emsal niteliğinde hükümlere imza atılmıştır. İşte bu yazımızda cinsiyet değişikliğine izin verilmesi davası hakkında öne çıkan Yargıtay kararlarına değindik.

Türk Medeni Kanunu’nda cinsiyet değişikliği ile ilgili olarak birtakım kurallar bulunmaktadır. Dolayısıyla yasal olarak cinsiyet değişikliğine onay verilebilmesi, Türkiye sınırları içinde faaliyette bulunan Sağlık Bakanlığı kapsamındaki bir sağlık kuruluşunda cinsiyet değiştirme ameliyatının yapılabilmesi ve cinsiyet değişikliğinden sonra ismin, kimlik kartının ve diğer nüfus bilgilerinin değiştirilmesi için bahsi geçen bu kurallar ile şartların nizami koşullar altında yerine getirilmesi önem teşkil etmektedir.

Nitekim cinsiyet değişikliği ile ilgili uyulması gereken kurallar Türk Medeni Kanunu’nda ilgili maddelerde yer alan hükümlere göre açık bir şekilde düzenlenmiş bulunmaktadır.

Cinsiyet Değiştirmenin Şartlarına Dikkat Edilmelidir

Yargıtay’a konu olan dava, Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülmüştür. Taraflar arasında görülen ve detayları açıklanan davada yapılan yargılama sonucunda yerel mahkeme tarafından davanın reddine karar verilmiştir. Davacının yerel mahkemenin bu kararını vekili aracılığıyla temyiz etmesi sabittir.

Bunun ardından davacının temyiz hakkını kullanarak Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’ne ulaşan dava dosyası incelenmiş ve değerlendirilmeye alındıktan sonra gereği düşünülmüştür.

Dava dilekçesinde, davacının Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak cinsiyet değişikliğine izin verilmesini istemektedir. Bununla birlikte yasal prosedürleri tamamladıktan sonra nüfus kaydı da dahil olmak üzere birçok resmi yerde, söz konusu cinsiyet değişikliğine uygun olarak cinsiyet ve isim bilgilerinde düzeltilme yapılmasını talep etmektedir. Davacının bu talepleri, yerel mahkeme tarafından reddedilmesi üzerine, davacı vekili devreye girerek kararın temyiz edilmesini sağlamıştır.

Söz konusu dava, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 40. maddesi uyarınca cinsiyet değişikliği için izin verilmesi ve uygulama sonrası gerçekleştirilen cinsiyet değişikliğinin nüfusa tescili istemine ilişkindir.

Cinsiyet Değişikliği Davası Usul ve Esasları

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’ne konu olan davada, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 40. maddesinde cinsiyet değiştirme ve cinsiyet değiştirme işlemleri için aranan yasal şartlar düzenlenmiş olduğuna dikkat çekilmiştir.

Bu hüküm gereğince, cinsiyetini değiştirmek isteyen herhangi bir vatandaş, bu talebini ilgili mahkemeye ileterek şahsen yapacağı başvurunun ardından cinsiyetinin değiştirilmesini talep edebilmektedir. Bununla birlikte yetkili mahkeme söz konusu talep ve istem karşısında cinsiyet değişikliğine izin verebilmek adına talepte bulunan kişinin 18 yaşını doldurmuş olması, evlenmemiş olması, transseksüel yapıda olup cinsiyet değişikliğinin kendi ruh sağlığı açıdan zorunluluğunu bir eğitim ve araştırma hastanesinden alınacak olan resmi sağlık kurulu raporuyla belgelemiş olması şartlarını aramaktadır.

Dolayısıyla söz konusu şartların yerine getirilmesinin ardından yetkili mahkeme tarafından cinsiyet değişikliği için gerekli izin kararı verilebilmektedir. Bu kararı almadan bir kimsenin yasal olarak Türkiye’de faaliyette bulunan herhangi bir resmi ya da özel fark etmeksizin sağlık kuruluşunda, cinsiyet değiştirme ameliyatı olması mümkün değildir. Mümkün olduğunda da kanunsuz bir uygulama olacağı için ilgililer hakkında yasal işlem başlatılır.

Mahkemeden cinsiyet değişikliği için izin kararını alan kişi, dilediği sağlık kuruluşunda cinsiyet değiştirme ameliyatı olma hakkına sahiptir. Cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirilmesinin ardından resmi sağlık kurulu raporuyla bu ameliyatın doğrulanması halinde, nüfus işlemlerine geçilebilir. Bu noktada resmi sağlık kuruluşundan cinsiyet değişikliğinin gerçekleştiğine dair sağlık raporu alan kişi, yine yetkili mahkemeye şahsen başvuruda bulunarak kendine ait nüfus kaydının düzeltilmesi talebinde bulunabilmektedir. Bu talebin mahkemece kabul edilmesinin arından da kişinin yeni cinsiyet ve isim bilgileri, yeni nüfus siciline işlenebilmektedir.

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Kararı

Yargıtay’a konu olan davada, davacının Almanya’da cinsiyet değişikliği ameliyatı olduğunun tercümeleriyle birlikte ilgili mahkemeye sunmuştur. Ancak resmi sağlık kuruluşunda davacının mahkemeye sunduğu belgelere göre farklı sonuçlara ulaşılmıştır.

Sağlık raporunda cinsel değişiklik ile ilgili cerrahi bir işlemin gerçekleşmediği kanıtlanmıştır. Buna göre cinsiyet değişikliği gibi bir durum söz konusu olmadığı gerekçesiyle nüfus tescil işlemlerinin yapılmasından önce kişiye “Resmi Sağlık Kurulu Raporu” sunması için imkan tanınmasına, bu raporun sonucuna göre karar verilmesi gerektiğine hükmedilmiştir.