İhbar ve Kıdem Tazminatı Nedir Ne Zaman Hak Edilir? İhbar ve kıdem tazminatı almak işçi ve işverenlerin yaşayabilecekleri mağduriyetleri önlemek adına taraflarına sağlanan haklardır.

İşçilerin kıdem tazminatından yararlanmaya hakları bulunurken işçi ve işverenlere verilen tazminat hakkı ise ihbar tazminatı olmaktadır.

Kıdem Tazminatı Nedir, Şartları Nelerdir?

Çalışmakta oldukları işyerlerinden çeşitli nedenlerle ayrılmak zorunda kalan kişilere işverenini ödemekle yükümlü olduğu tazminata kıdem tazminatı denilmektedir.

İşveren tarafında ödenecek kıdem tazminatı almaya hak kazanmak için çalışan kişinin işten ayrılma nedeninin kıdem tazminatı şartlarına uyum sağlaması gerekir. Kıdem tazminatı almak için gerekli olan şartlar şu şekilde sıralanmaktadır;

• Kıdem tazminatı almanın en temel ve en önemli şartı çalışan kişinin işine son veren tarafın işveren olması gerekir. Kendi isteği ile çalıştığı iş yerinden ayrılan kişiler kıdem tazminatından faydalanamazlar.
• İşyerinden ayrılan kişilerin işi bırakırken aykırı hareketlerde bulunmaması ve iyi niyet göstererek ahlak kurallarına uyumlu davranışlar sergilemesi gerekir.
• Kıdem tazminatından yararlanabilmek için işten ayrılan kişilerin SGK kayıtlarının temiz olması gerekir. Kişinin SGK sicilinde kayıtlı bulunan ahlak dışı ya da hırsızlık gibi suçlara bulaşmamış olması gerekir.

Kıdem Tazminatı Davası Açmak

İşten ayrıldıkları halde tazminatlarını alamayan çalışanların kıdem tazminatı 2019 yılında dava açmayı hak kazandıkları durumlar şunlardır;

• İşçinin yaptığı iş nedeni ile sağlığının bozularak hastalanması sonucunda işten ayrılırsa dava açma hakkına sahiptir.
• İşçinin işi ile ilgili bir konuda yanıltılma durumu yaşamış olması iş akdini feshetme hakkını doğurur. Bu nedenle işten ayrılan bir işçinin dava açma hakkı bulunur.
• İşçi çalıştığı yerden maaşını alamıyor ise iş akdini fesih ederek işten ayrılabilir ve tazminat davası açma hakkına sahip olur.
• Çalıştığı yerde taciz ya da hakarete uğrayan işçinin yaşadığı olumsuz durumlar nedeni ile işten ayrılan işçinin dava açma hakkı bulunur.
• Askerlik nedeni ile işi bırakmak zorunda kalan işçilerin dava açma hakkı bulunur.
• İşçinin vefatı durumlarında yasal varislerinin tazminat açma hakkı bulunur.

İhbar Tazminatı Nedir, Şartları Nelerdir?

İhbar tazminatı nedir konusuna kısaca işçilerin ve işverenlerin almaya hakları olduğu tazminatlar denilebilir.

İşveren tarafından habersiz olarak işten çıkarılan kişiler ya da işçi kanununda belirtilen süre içerisinde işverene haber vermeden işten ayrılan kişiler ihbar tazminatı ödemekle yükümlü olurlar. İhbar ve kıdem tazminatı arasındaki farkı ise;

• İhbar tazminatından işçi ve işveren olmak üzere her iki taraf yararlanabilir,
• Kıdem tazminatını alma hakkı ise sadece çalışanların yararlandığı haklardan olmaktadır.

ÖZET: Davacının ….tarihleri arasında davalı iş yerinde çalıştığını, iş akdinin davalı işveren tarafından feshedildiğini, iş yerinde dış satış uzmanı olarak çalışan davacının agi dahil en son net 1…TL banka hesabından, ….Dolar elden ücret ile çalıştığını, yemek, servis ve ramazan ayında …TL çek sosyal haklarının bulunduğunu, davalı işveren tarafından işlerin azalması gerekçe gösterilerek iş akdinin feshedildiğini,

Müvekkiline kıdem ve ihbar tazminatı ödenmediğini, …günlük kullanmadığı yıllık izin alacağı bulunduğunu, hak kazanmış olduğu 1,5 aylık elden alması gerektiği …Dolar ücret alacağı bulunduğunu belirterek ….TL kıdem tazminatı, ….TL ihbar tazminatı, ….TL yıllık izin ücreti, ….TL ücret alacağı olmak üzere toplam ….TL alacağın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Mahkemece maddi ve hukuki olgular nazara alınarak davalının dava açılmasına neden olduğu ve davacının eldeki davayı açmakta haklı olduğu gözetilerek davacı tarafından yapılan yargılama gideri ile tarifeye göre belirlenecek avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar vermesi ve davalı taraf lehine ücreti vekalet ve yargılama gideri takdiri hatalı olup bu nedenle davalı vekilinin istinaf başvurusunun reddine mahkemenin kararının kaldırılarak yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.

İhbar ve Kıdem Tazminatı Hakkı Yargı Kararı

ÖZET: Davacının 15/09/1997-04/06/2013 tarihleri arasında davalı bankada çalıştığı, iş akdinin davalı tarafından kıdem ve ihbar tazminatları ödenmek suretiyle feshi üzerine fazla çalışma ücreti alacağının tahsili amacıyla dava açtığı, Bursa 7. İş Mahkemesinin 2014/110 E 2016/497 K. sayılı dosyasında alınan 10/05/2016 tarihli bilirkişi raporunda brüt 8.733,00 TL fazla çalışma ücreti alacağı bulunduğunun belirlendiği, mahkemece anılan rapora itibar edildiği, %20 hakkaniyet indirimi uygulanmak ve taleple bağlı kalınmak suretiyle 2.000,00 TL fazla çalışma ücretinin hüküm altına alındığı,

Kararın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesi’nin 2016/70-101 E.K. sayılı kararı ile istinaf talebinin esastan reddine karar verilmesi suretiyle kesinleştiği, davacının ilk davada hüküm altına alınmayan bakiye alacağının tahsili amacıyla eldeki davayı açtığı, mahkemece önceki davada hüküm altına alınmış miktar, zamanaşımı def’i, hakkaniyet indirimi gözetilerek davanın kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.

Davacının fazla çalışma ücretine hak kazandığı, bunun miktarı ve hakkaniyet oranı kesin hükme bağlanmıştır. Bu itibarla davalının alacağın esasına ve hakkaniyet indirim oranlarına yönelik istinaf nedenleri yerinde bulunmamaktadır. Mahkemece bakiye alacak miktarının hesaplanmasında ve hüküm altına alınmasında da herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden davalının yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

Makalede İhbar ve Kıdem Tazminatı konusuna yer verilmiştir. Diğer bilgilendirici makaleler için Ankara Avukat ve İş Hukuku Avukatı ve danışma konularında sayfaları ziyaret edebilirsiniz.