İntifa Hakkı Nedir?

İntifa Hakkının Kaldırılması Davası İntifa demek başka bir şekilde ifade edilecek olursa kullanma hakkı demektir. Başkasına ait olan bir mal veya hak için, belirli olan kimseye bu hak veya maldan fayda sağlama hakkı tanınmasıdır. İntifa hakkının verilmesiyle birlikte, malik sadece tasarruf hakkını elinde tutar. Bunun dışında söz konusu olan mal, eşya veya hak üzerinden dağlanacak fayda ve her türlü yarar intifa hakkına sahip olan kişiye geçmektedir. İntifa hakkı, devri söz konusu olmayan bir haktır. Tanımlandığı kişiye bağlı bir hak olup, belirli bir süre için geçerli olmaktadır.

Eğer bir süre belirtilmemişse, en fazla hak sahibin hayatı boyunca geçerli olur. Bu ifade, intifa hakkının mirasçılara geçmediğini ve başkasına devrinin olmadığını açıkça belirtmektedir. Burada önemli bir nokta vardır. İntifa sahibi kişi hakkı devredemese de, hakkın kullanımının devrini yapabilir. Bu devir işleminin olabilmesi için, sözleşmede aksi anlam taşıyan bir hüküm olmamalı ve faydayı sadece hak sahibinin kullanacağına dair bir ifade bulunmamalıdır. Ayrıca söz konusu olan devir işlemi, taraflar arasında sadece borç ilişkisi ortaya çıkarır.

Örnek olarak, bir dükkân intifa hakkı için kullanılıyor olsun. Burada intifa hakkına sahip olan kişi, bu dükkânı kiraya vererek, kira geliri elde eder. Burada hakkın kullanımı devredilmiş ve bu bir sözleşmeyle sağlanmıştır. İntifa hakkının sahibi hala kendisi olmaktadır. İntifa hakkına taşınırlar, taşınmazlar veya haklar konu olabilmektedir. Ayrıca bu hak sadece ekonomik fayda amaçlı olmaz. Estetik amacıyla veya manevi kazanım için de intifa hakkı kurulabilmektedir. İntifa Hakkının Kaldırılması Davası

İntifa Hakkı Nasıl Kurulur?

İntifa hakkından devren kazanım söz konusu olmaz. Çünkü bu hak devri olmayan bir haktır. Bu açıdan uygulamada en sık karşılaşılan kazanım, tesisen kazanım olmaktadır. Bununla birlikte aslen kazanma da söz konusu olabilmektedir.

Tesisen kazanmadan anlaşılması gereken, intifa hakkının bir kimseye tesis edilmesidir. İntifanın konusuna göre, tesisen kazanma gerçekleşirken değişiklik gösterebilen özel şartlar söz konusudur. Bir taşınmaz için intifa hakkı tesis ediliyorsa, burada hakkın tesisinin olması için mutlaka tapu siciline tescil yapılmalıdır.

Taşınmaz için paylı mülkiyet varsa, bu durumda da aynı husus geçerlilik taşır. Yani intifa hakkı yapılan pay için, tapu siciline tescil gereklidir. Taşınır üzerine intifa hakkı kurulduğunda, hak sahibi kişiye zilyetliğin devredilmesi yeterlidir. Zilyetlik devri için, hak sahibi kimseye mal teslimi yapılmalıdır.

Zilyetlik, malı elinde bulundurma ve kullanma durumu sağlar. Malın teslim edilmesiyle birlikte yapılan devrin intifa tesisi nedeniyle olduğu da anlaşılmalıdır. İntifa hakkı tesisi haklar için yapılıyorsa, intifa hakkı tesisinin yer aldığı devir sözleşmesi yapılmalıdır. Buradan anlaşılacağı üzere, yalnızca devri mümkün olan haklar için intifa hakkı tesisi yapılabilir. Yapılması gereken devir sözleşmesi, hakkın devrine göre olan şekle bağlı kalınarak düzenlenmelidir. Aslen kazanma şekilleri üç türdedir.  İntifa Hakkının Kaldırılması Davası

İntifa Hakkının Kanunen Kazanma

23.10.1990 evvelindeki miras geçişlerinde geçerlidir. Burada eş ve dördüncü zümre mirasçılar intifa hakkını seçebilir.

İntifa Hakkının Zamanaşımı İle Kazanma

Mülkiyete dair zamanaşımı hükümleri uygulandığında gerçekleşir. Türk Medeni Kanunu hükümleri uygulanmakta olup taşınırlar için ayrı taşınmazlar için ayrı maddeler düzenlenmiştir. 712. ve 713. maddeler taşınmazlar için, 777. madde de taşınırlar için uygulanır.

Bu maddelere göre olağan zamanaşımı taşınmazlarda 10 yıl iken, olağanüstü zamanaşımı 20 yıldır. Taşınırlar için düzenlenen zamanaşımı süresi de 5 yıldır. Bahsi geçen süreler hem aralıksız hem de davasız geçmelidir. İntifa Hakkının Kaldırılması Davası

 İntifa Hakkının Mahkeme Kararı İle Kazanma İntifa Hakkının Kaldırılması Davası Nasıl Açılır?

Taşınmaz üzerine tanımlanmış olan bir intifa hakkı varsa ve bu hak sözleşmede var olmasına karşın malik tarafından tesis edilmiyorsa, hak sahibi mahkemeye başvuruda bulunabilir. Yaptığı başvuruda, intifa hakkının kendi tarafına tesisini talep eder. Bu talep sonucunda gerçekleşen kazanma türü de, mahkeme kararı ile kazanma olmaktadır.

Burada intifa hakkı mahkeme tarafından kazandırılmış olacağından, tapu siciline işlenecek kayıt sadece açıklama amaçlıdır. İntifa hakkının taşınırlar için davaya dökülmesi durumunda, mahkeme kararıyla birlikte zilyetlik devri de gerekmektedir. İntifa Hakkının Kaldırılması Davası

İntifa Hakkı Nasıl Sona Erer?

İntifa hakkının son bulması da, tıpkı kurulması gibi değişiklikler göstermektedir. Bu değişiklikler, intifa hakkının konusuna göre ortaya çıkar. Taşınmazlar için tahsis edilen intifa hakkının sona erme nedenleri:

• Tamamen yok olan taşınmaz,
• Kamulaştırılan taşınmaz,
• Mahkemenin verdiği karar,
• Cebri icra,
• Ölüm veya süre,
• Kişiliğin ortadan kalkması,
• Terkin (hakkın silinmesi) şeklindedir.

Bu sebeplerden dolayı taşınmaz için yapılan intifa hakkı son bulmaktadır.

Taşınırlarda veya hakların intifasında sona erme iki türlü olmaktadır. İlk tür, taşınırın yok olması veya alacak hakkının son bulması şeklindedir. İkinci olasılık da, eğer hak süreye bağlıysa sürenin bitmesi veya hak sahibinin ölmesi şeklindedir. Aynı zamanda ikinci olasılık da kişiliğin ortadan kalkması da intifa hakkını sona erdiren neden olarak sayılmaktadır. İntifa hakkı son bulduğunda, hakka konu olan mal geri verilmelidir.

Burada intifa konusunun alındığı şekilde iadesi yapılmalıdır.  Herhangi bir azalma olursa, ortaya çıkan zarar hak sahibi tarafından tazmin edilir. Eğer hak sahibi mala ekleme yaptıysa, hak sahibi intifa konusu maldan bu eklemeyi çıkarabilir. Fakat çıkarma yapılırken, mala zarar gelmemelidir. Eğer ekleme çıkarıldığında mal zarar görecek veya yapılan ekleme mal ile özdeşleştiği için bu uyum bozulacaksa, yapılan ekleme malda kalabilir. Fakat bunun için malik, hak sahibinin yapmış olduğu eklemenin bedelini ödemelidir. İntifa Hakkının Kaldırılması Davası

Diğer makalelerimize Ankara avukat sayfamızdan göz atabilirsiniz.