İş kazaları sonucunda meydana gelen zararların tazminatı ve kusur oranlarının belirlenmesi, Türk hukuk sistemi içerisinde çeşitli kanunlar ve düzenlemeler aracılığıyla ele alınır. İşte iş kazalarıyla ilgili sıkça sorulan sorular ve bu soruların cevapları:

İş Kazalarında Kusur Oranları Hangi Kanun?

İş kazalarında kusur oranlarının belirlenmesi ve tazminatın hesaplanması süreci, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) kapsamında gerçekleşir. TBK’nın 51. maddesi, kusur oranlarının belirlenmesinde ve tazminat miktarının hakkaniyet ilkelerine uygun olarak tespit edilmesinde temel alınır.

İş Kazasında Tali Kusurlu Ne Demek?

Tali kusur, bir iş kazasında asli kusurun dışında kalan, kazanın meydana gelmesine daha az etki eden yan kusurlara denir. Asli kusura göre daha düşük bir oranda sorumluluk taşıyan tali kusur, genellikle sigorta şirketleri ve bilirkişiler tarafından yüzde olarak ifade edilir ve kusur oranının belirlenmesinde etkili olur.

İş Kazasında Neler Talep Edilir?

İş kazası sonucu yaralanan işçi tarafından talep edilebilecek tazminatlar şunlardır:

Maddi tazminat

Geçici iş göremezlik tazminatı

Daimi sakatlık veya sürekli iş göremezlik tazminatı

Manevi tazminat

Bu tazminatlar, işçinin kazadan kaynaklanan zararlarının karşılanması ve gelecekteki olası kayıpların önlenmesi amacıyla talep edilir.

İş Kazasında SGK Ne Kadar Ödeme Yapar?

Sigortalı işçinin yatarak veya ayakta tedavi olması durumuna göre, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından ödenen günlük ödeme miktarı değişir. Yatarak tedavi halinde günlük brüt ücretin yarısı, ayakta tedavi halinde ise günlük brüt ücretin üçte ikisi kadar ödeme yapılır. Ödeme miktarı, işçinin aldığı brüt ücrete ve tedavi şekline bağlı olarak hesaplanır.

İş Kazasında SGK Para Öder Mi?

Evet, SGK iş kazası sonucu geçici iş göremezlik durumunda olan sigortalıya, geçici iş göremezlik ödeneği olarak bilinen rapor parası öder. Bu ödeme, sigortalının iş kazası sonucu çalışamadığı dönem için geçici bir gelir desteği sağlar ve ödenen sigorta primlerinin bir karşılığı olarak değerlendirilir.

İş Kazalarında Kusur Oranı Nasıl Belirlenir?

İş kazalarında kusur tespitinin kim tarafından yapılacağı, 06.06.2011 tarihinde değiştirilerek, iş müfettişlerinden alınmıştır. İş kazalarında kusur oranı nasıl belirlenir? Sorusunun cevabı ise, şu şekilde verilir;

• İşverenin kazaya isteyerek sebep olup olmaması,
• Kazanın iş mevzuatına aykırı bir eylemden dolayı meydana gelip gelmemesi,
• Kaza olayında işçinin kusurlu olup olmaması,
• Kaza olayında üçüncü bir kişinin kusurlu olup olmaması

Değerlendirmeleri yapılır ve kaza oranı bu şekilde belirlenir. İş kazalarında, eğer kaza geçirmiş olan kişi, SGK tarafından sigortalı değilse ve bu durum SGK’ya bildirilmemişse, kazadan kaynaklanan masrafları işveren kendisi öder.

İş Kazası Kusur Oranları Kim Tarafından Belirlenir?

İş kazası tazminat kusur oranları, artık bakanlık müfettişlerine intikal ettirilmemektedir. Bu durumun müfettişler adına fazladan iş yükü olduğuna karar kılınmıştır. Bundan böyle, kusur oranları;

• Maluliyet, ölüm, meslek hastalığı, trafik kazaları durumlarında kusur oranları ilgili mahkeme tarafından tespit edilecektir.
• Diğer iş kazalarında kusur tespitleri kontrol memurları tarafından belirlenecektir.

İş Kazası Olan Durumlar Nelerdir?

Bir olayın iş kazası sayılması için öncelikli olarak;

• Kaza geçirilirken kişinin özgür olması,
• Kişinin sigortalı olması,
• Kazanın kişinin isteği doğrultusunda olmaması,
• İşyerinde ya da işveren tarafından verilen bir iş nedeniyle kaza geçirilmesi

Koşulları sağlanmalıdır.

İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasından Hangi Haklar Sağlanır?

İşçi kaza geçirdikten sonra, bir takım haklara sahip olur. Bu haklar şu şekilde izah edilir;

• Geçici iş göremezlik ödeneği,
• Sürekli iş göremezlik ödeneği,
• Ölen kişinin hak sahiplerine bağlanan gelir,
• Kız çocuklarına, eğer gelir bağlanmışsa evlenme ödeneği,
• Ölen kişinin cenaze ve tedavi masrafları ödeneği

İş kazası geçiren kişinin SGK’dan söz konusu bu ödenekleri alabilmesi için sigortalı olması gerekir ancak sigortalılık süresinin bir önemi yoktur.

İş Kazasının Tespiti Nasıl Yapılır?

İş kazası gerçekleştiğinde, olay işveren tarafından bir an önce SGK’ya bildirilir. Akabinde, SGK olay tespiti için alana müfettişleri yollar. SGK’nın olayı iş kazası olarak nitelendirmemesi durumunda, kişi iş kazasının tespiti davası açmalıdır. Davada davalı taraf hem SGK hem de işveren olacaktır.

İş Kazası veya meslek hastalığının oluşumunda işverenin sorumlu olması için kusurlu olduğunun belirlenmesi gerekir. Her ne kadar işverenin işçi veya hak sahiplerinin sigortaca karşılanmayan zararlarından hiçbir kusuru olmasa ve olay kaçınılmaz da bulunsa sorumlu olacağı görüşü Yargıtay’ca kabul edilmiş ise de bu durumda işvereni kusurlu olduğu durumlardaki gibi zararın tamamından sorumlu tutmanın hak ve nasafet kurallarına da aykırı olacağından BK. M. 43 e göre hakimin tazminatı indirebileceğini benimsemiştir.

Kaldı ki işverenin zararın doğumuna sebep olan tehlike ile hiçbir bağlantısının olmaması risk nazariyesinin de uygulanmasına imkan vermez.

İş Kazalarında Kusur Oranı Nasıl Belirlenir? Birden çok kimsenin birlikte neden oldukları zarardan sorumlulukları, BK. Nun 50. Maddesi ya da 51. Maddesi uyarınca ve aynı yasanın 142. Maddesi hükmüne dayanarak davacı zararının tümünü müteselsil sorumluların hepsi aleyhine açacağı tek bir dava ile de talep edilebilir.

Uygulamada, işçilerin girmeleri yasak olan yerde gerçekleşen iş kazasında ölen işçinin de “müterafik” kusurlu olduğu kabul edilmesi, işyerinde İşçi Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü hükümleri uyarınca olması gereken gürültüden daha fazlası olan işyerinde işçi işitme gücünün %18 oranında yitirilmesinde işverenin bütünüyle kusurlu olduğu iddiası karşısında, gürültüden korunmak için işçinin üzerine düşen görevi yapıp yapmadığının da incelenmesi gerekeceği kabul edilmektedir.

Ayrıca işverenin, işçilerine, olabildiğince rahat ve güvenli çalışma ortamı oluşturmakla yükümlü olduğundan objektif sorumluluğu en son teknoloji gereği koruyucusu olan makine ve tezgahları bulundurması yeterli sayılmaz. Bu nedenle işverenin tedbir alması yetmemekte; bu tedbirlere işçilerin uyduğunun da denetlemesi zorunludur. Bu hususu işveren ispatlamadıkça kusurlu sayılmaktadır.

İş Kazasında Kusur Oranın Tazminata Etkisi Nedir? İş Kazalarında Kusur Oranı Nasıl Belirlenir?

Borçlar Kanunun 47 ve gerekse yürürlükteki 6098 T.B.K’nun 56. M.’de iş kazasından dolayı bedensel zarardan dolayı manevi tazminata hükmedileceği belirtilmiştir. Manevi tazminat da para tutarı adalete uygun olmalıdır. Tazminat Belirlenirken ülkenin ekonomik koşulları tarafların sosyal ve ekonomik durumları paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu olayın ağırlığı davacının sürekli iş göremezlik oranı, işçinin yaşı, göz önüne alınarak manevi tazminat tespit edilir.

Tazminatın saptanmasında, zarar ve tazminata doğrudan etkili olan işçinin net geliri, PMF yaşam tablosuna göre bakiye ömrü, işgörebilirlik çağı. işgörmezlik oranı, tarafların kusuru, SGK maaşı tartışmaya mahal verilmeden belirlenir.

Başka bir anlatımla, işçinin günlük net geliri tesbit edilerek bilinen dönemdeki kazancı mevcut veriler nazara alınarak %10 iskontoya tabi tutulacağı, 60 yaşına kadar (aktif) dönemde, 60 yaşından sonrada bakiye ömrüne kadar (pasif) dönemde elde edeceği kazançlardır.