İş Kazası Sonucu Tazminat Davası Nasıl Açılır? İş kazaları sebebiyle tazminat talepleri işverenin iş yerinde çalışan iş ilişkileri sebebiyle yaralanma ya da ölme durumlarında, kendisine ya da yakınlarına sorumlu olan işveren tarafından tazminat ödenmesi talebiyle meydana gelen maddi ve manevi tazminat davasını ifade eder.
İş Kazası Sonucu Tazminat Davası özellikle işverene ve alt işverenlere karşı açılabilmektedir. Bir kazanın iş kazası olarak sayılabilmesi için bazı durumları karşılaması gerekmektedir. İş kazaları 5510 sayılı olan Sosyal Sigortalar kanunu kapsamında düzenlenmektedir.
İş Kazası Tazminat 2019
İŞ kazası 2019 senesi kapsamında işçinin işverene ait iş yerinde bulunduğu aşamada uğradığı bütün bedensel ya da ruhsal zararlar iş kazası sayılmaktadır. İşçinin yaralanma oranları bu noktada önemli değildir.
İş kazalarında maruz kalınan durumlar iş yerinde meydana gelmiş ise bu noktada iş kazası olarak kabul edilmektedir. Bundan dolayı da bunu kapsayan olaylarda tazminat davası açılabilir. Bunun yanı sıra:
- İşverene bağlı olarak çalışan işçilerin görevli olarak iş yeri dışında farklı bir yere gönderilmesi sebepleri ile asıl işlerinin yapılmaksızın geçen zamanlarda işçinin maruz kaldığı fiiller iş kazası olarak kabul edilmektedir.
- İş veren tarafından yürütülmüş olan işler sebebiyle işçi kendi adına ya da hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu işler sebebiyle meydana gelen olaylar iş kazası olarak kabul edilmektedir.
- Emziren annelerin süt vermek için ayrıldığı zamanlarda meydana gelen durumlar da iş kazası olarak sayılmaktadır.
İş Kazalarında Tazminat Hesaplama 2019
İş kazasında tazminat hesaplama için davalar İş Mahkemeleri görevlidir. İş kazalarında yetkili olan mahkeme, davalı gerçek ya da tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olarak kabul edilmektedir.
Şayet davalı bir veya daha fazla ise davalıların yerleşim yerlerinden biri yetkili mahkeme olarak seçilebilir. Bunun yanı sıra iş kazasının ya da zararların meydana geldiği yerlerin iş mahkemesi de iş kazaları sebebiyle oluşan maddi ve manevi tazminat davalarına bakmakla yükümlü olmaktadır.
İş kazaları sebebiyle meydana gelen maluliyete uğramış olan işçinin ya da ölüm meydana gelmiş ise ölmüş olan işçinin yakınları da dava açabilir.
İş Kazası Sonucu Tazminat Hakkı
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku günümüzde oldukça aktif bir hukuk dalıdır. Gelişen ve artan iş imkânları ve değişen iş şartları istihdamın artmasını sağlarken ilgili kanunlara ve yönetmeliklere uyulmadığı takdirde iş yerlerinde ve işe bağlı durumlarda kazalar meydana gelebilmektedir.
İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunun 3 ana kavramı bulunmaktadır genel manada baktığımızda bunlar; işveren, işçi ve iş kazasıdır. Bu kavramlar gerek İş Kanununda gerekse diğer ilgili kanunlarda tanımlanmış kavramlardır. Bizler de kanunlardaki tanımlar ışığında bu kavramları tanımladığımızda şunları ifade edebiliriz:
İşveren: İşçi çalıştıran gerçek ya da tüzel kişilere ya da tüzel kişiliği bulunmayan fakat işçi çalıştıran kurum ve kuruluşlara işveren denmektedir. 4857 sayılı İş Kanunun 2. Maddesine göre bu şekilde tanımlanmaktadır işveren.
İşçi: Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan kişiye denir. İş Kazası Sonucu Tazminat Davası
İş Kazası: Günümüzde oldukça önem arz eden iş kazası hem Ceza Hukuku alanında oldukça önem arz etmektedir. Çünkü yaralanmasına ya da ölmesine sebep olan işveren adam yaralama ya da adam öldürme suçlarından sorumlu tutularak yargılanmaktadır.
Hem de Tazminat Hukuku kapsamında oldukça önem arz etmektedir. İş kazası 5510 sayılı Kanunda ve 4857 sayılı İş Kanununda tanımlanmaktadır. Kanun koyucunun koyduğu şartlar altında kısaca ifade etmek gerekirse bir işverenin gözetimi altında iken işçinin başına gelen olaylar nedeni ile gerek ruhsal gerekse bedensel olarak zarar uğramasına ya da ölmesine iş kazası denmektedir.
İş kazasını daha genel kapsamda ifade eden 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 13. maddesinde şu şekilde tanımlanmıştır:
İş kazası;
- Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
- Çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
- Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
- Süt vermek için ayrılan zamanlarda,
- Meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.
Kanunda ifade edilen iş kazasının meydana gelebilmesi için iş kazasının bu koşullara bağlı olarak gerçekleşmesi gerekmez. Ayrıca kaza ile meydana gelen zarar arasında illiyet bağının yani nedensellik bağının var olması gerekir. Genel anlamda gerçekleşen iş kazalarına baktığımızda iş kazaları kısa sürede olup gerçekleşen kazalardır.
Uzun döneme yayılan ve önlem alınabilecek ola olaylar iş kazası olarak sayılmazlar.
İş kazası meydana geldiğinde işverenin bundan sorumlu olabilmesi için işveren ile arasında illiyet bağının ulunması gerekir. Yani işverenin kusurunun olmadığı olaylarda işveren sorumlu bulunmamaktadır. Açılan tazminat davalarında da tazminat işverene kusuru oranında yükümlü kılınmaktadır.
İş kazası sonucunda açılabilecek davalar şunlardır:
- Ceza Soruşturması ve Ceza Davası
- Maddi ve Manevi Tazminat Davası
- Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Açılacak Rücu Davaları
Biz bu makale iş kazası nedeniyle açılan maddi ve manevi tazminat davalarını inceleyeceğiz. İş Kazası Sonucu Tazminat Davası
Tazminat Davası Nedir?
Türk Borçlar Kanunun ilgili maddelerinde haksız fiil hükümleri altında değerlendirilen ve hüküm altına alınan tazminat davası genel mahiyette hukuka aykırı bir eylem nedeni ile maddi ve manevi olarak zarara uğrayan kişinin zarara sebep olan kişiden zararların tazminini talep etmek için açtığı davaya tazminat davası denir.
Tazminat Türk Medeni Kanununda, Türk Ceza Kanununda, Türk Ticaret Kanununda ve birçok kanunda yer almıştır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda iş kazasına uğrayan kişinin işverenden isteyebileceği haklar hüküm altına alınarak tazminat davası dolaylı olarak ifade edilmiştir.
Tazminat davası maddi ve manevi tazminat davası olmak üzere 2’ye ayrılmaktadır. Maddi tazminat davası kişinin para ile ölçülebilecek, değerlendirilebilecek durumdaki zararların tazmini için açılan davadır. Manevi tazminat davası da kişinin kişilik haklarına zarar geldiğinde açılan davalardandır.
Maddi ve manevi tazminat davalarını iş kazası sonucunda açıldığında ayrıca incelemek ve işçinin ya da işçi ölmüşse yakınlarının işveren, bağlı oldukları sigortadan talep edebilecekleri hakları ele almak gerekir. İş Kazası Sonucu Tazminat Davası
İş Kazası Sonucu Açılan Maddi Tazminat Davaları
İş kazası sonucu işçi bedensel ya da ruhsal olarak zarara uğrar. Bu zararlara uzvusunda kayıp, kırılma gibi yaralanmalar olabilir. Ya da işçi iş kazası nedeni ile ölmektedir.
İş kazası sonucu yaralanma ve ölmeyi ayrı ayrı ele almak gerekir. İş kazası sonucu işçi yaralanmışsa yaralanma sonucu malvarlığında meydana gelen zararın karşılanmasını sosyal sigortasından ve işverenden talep edebilmektedir. İş Kazası Sonucu Tazminat Davası
Bu malvarlığında meydana gelen azalmalar tedavi masrafları, yol masrafları gibi masraflar olmaktadır. İş kazası sonucu işçi ölmüşse bu durumda da işçinin yakınları ekonomik olarak zarara uğramaktadır.
Defin masrafları, tedavi masrafları ve destekten yoksun kalarak maddi olarak zarar uğramaktadırlar. Bu durumda da ölen işçinin yakınları sosyal sigortadan ve işverenine talepte bulunmaktadırlar. Bu durumları 5510 sayılı kanun hüküm altına şu şekilde almıştır:
MADDE 16 İş kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şunlardır:
- Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi.
- Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
- İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması.
- Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
- İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Bu hakların her birini ayrı ayrı incelememiz gerekir:
İş Kazası Yaralanma Sonucunda Açılan Maddi Tazminat Davalarında Talep Edilebilecekler Nelerdir?
Türk Borçlar Kanunun 54. maddesinde bedensel zarara uğrayan kişinin açacağı maddi tazminat davasında isteyebileceği kayıpları sıralamıştır. Keza 5510 sayılı kanunun 16. Maddesinde de iş kazasına uğrayan işçinin talep edebileceği haklar ifade edilmiştir. Genel hüküm mahiyetinde olan Türk Borçlar Kanunu ve 5510 sayılı Kanunu bir arada değerlendirdiğimizde şunları söyleyebiliriz:
Bedensel zarara uğrayan işçi iş kazası nedeni ile açtığı maddi tazminat davasında tedavi giderlerini, iş gücünden yoksun kaldığı sıralardaki kazanç kaybını, çalışma gücünün kaybolması nedeni ya da ciddi şekilde sarsılması nedeni ile bundan doğan kayıpları isteyebilmektedir.
Tedavi masraflarının içine neler girmektedir? İşçinin iyileşmesinin şart olmadığı tedavide işçinin ameliyat, fizik tedavi, hasta bakıcı, ilaç ve doktor masrafları gibi masraflar tedavi masrafları altında değerlendirilmektedir. Ayrıca sakatlığının ya da hastalığının daha da ilerlememesi için yapılan tedaviler de ve tıbbi uygulamalara da tedavi masrafları içerisinde değerlendirilmektedir.
İş gücünden yoksun kaldığı zamanlardaki kazanç kaybı da işçinin iyileşme, tedavi sürecinde çalışamadığı vakitlerde kazanacağı meblağı işvereninden talep etmesidir. İşverenin geçici iş göremez ödeneği denen bir ödenek ile bu kaybı tazmin etmektedir. İş Kazası Sonucu Tazminat Davası
Bazen de işçi geçici olarak değil iş kazasındaki hasarın büyük olması nedeni ile hayatı boyunca iş gücünü tamamı ile ya da yüksek oranda kaybedebilmektedir. Heyet raporu ile ortaya çıkan sürekli iş göremezlik durumu sonucu işçi çalışamayacak duruma gelebilir.
Örnek verecek olursak işçinin kolunu kaybetmesi, ayaklarını kaybetmesi ya da yatalak duruma düşmesi gibi durumlar briz olarak sürekli olarak iş göremez hale düştüğünü gösterir. Bu durumda işçi açacağı tazminat davası ile sürekli olarak iş göremezlik ödeneği talep etmedir. Sürekli iş göremezlik ödeneği teknik bir konu olup kurallar dahilinde hesaplanan bir ödenektir. Bu ödeneği kusuru oranında işveren ödemektedir. Genel sigorta ödediğinde rücu davası ile işverenden sigorta ödediği bedeli işverenden alır.
Bazı durumlarda daha kötü sonuç olan ölümler ortaya çıkmaktadır iş kazalarında. Bu durumda da dava hakkı işçinin yakınlarına geçer. İşçinin yakınları açacağı destekten yoksun kalma tazminat davası ile işverenden işçinin ölmesi nedeni ile ondan alacağı desteği talep edebilmektedirler. Destekten yoksun kalma tazminat davasını açabilecek olan kişiler karine olarak ölen işçinin annesi, babası, eşi ve çocuklarıdır.
Destekten yoksun kalma tazminatı açan kişi ölen işçiden yaşadığı zaman aldığı desteğin ölmesi nedeni ile bir daha destek alamaması neden ile bu zararın tazmin ettirilmesi için açılan davadır. İş Kazası Sonucu Tazminat Davası
İş Kazası Nedeni İle Yaralanma Sonucunda Açılan Manevi Tazminat Davalarında Talep Edilebilecekler Nelerdir?
Manevi tazminat davaları kişinin kişilik haklarına müdahale edildiği için açılan tazminat davalarındadır. Bu davayı işçi iş kazasına uğradığı için açarsa kaza nedeni ile vücut bütünlüğüne zarar gelmesinden dolayı çektiği acıya, hüzne dayanarak bu davayı açmaktadır. İş kazası nedeni ile eğer işçi ölmüşse bu durumda davayı yakınları açmaktadır. Yakınlarının açtığı manevi tazminat davasında sevdikleri ve destek aldıkları kişiyi kaybetmenin acısı ve hüznü neden olarak gösterilir.
Manevi tazminat davası kişiye sıkı sıkıya bağlı olan haklardan biridir. Bu nedene eğer işçi ölmeden önce manevi tazminat davası açmamışsa mirasçıları da işçi için bu davayı açamazlar fakat kendilerinin sevdiği biri kaybetmesi nedeni ile işverenin aleyhine bu davayı açabilirler. Fakat işçi tedavi sürecinde işverenin aleyhine bu davayı açmış ve tedavi olumlu sonuç vermeyerek işçi ölmüşse bu durumda işçinin açtığı manevi tazminat davasını mirasçıları takip edebilir ve devam ettirebilir.
Ayrıca bu sefer de iş kazası nedeni ile sevdikleri kişiyi kaybeden bu kişiler kendileri adına da manevi tazminat davasını açabilmektedirler. Fakat hakim burada daha az bir bedel tayin edecektir. Çünkü kanun koyucu denkleştirme, mahsup ve indirim gibi teorilerle manevi tazminat ve maddi tazminat belirleyecektir.
Özellikle maddi tazminat hesaplanmasında hiçbir şekilde davacı tarafın zenginleşmesine izin verilmeyerek sadece kaybedilen kazancın ya da uğranılan zararın tazmin edilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle daha çok bilirkişiler bu gibi davalarda etkin rol oynamaktadırlar. İş Kazası Sonucu Tazminat Davası
İş Kazası Sonucu Açılan Maddi Ve Manevi Tazminat Davalarının Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Türk Borçlar Kanununda zamanaşımı süresi haksız fiili ve haksız fiili gerçekleştiren kişiyi zarara uğrayan kişi öğrenmesinden itibaren 2 yıl ve herhalde haksız fiilin meydana geldiği olayın üzerinden 10 yıl geçmesinden itibaren zamanaşımı dolmaktadır demektedir. İş kazasında ise iş kazasının meydana gelmesinden itibaren bu süreç derhal ortaya çıktığından ve gerekli kolluk kuvvetlerine de bildirildiğinden zamanaşımı sadece 10 yıldır. İş Kazası Sonucu Tazminat Davası.
AVUKATA İLK SORUYU SİZ SORMAK İSTER MİSİNİZ?