Çalışma hayatında yaşanması istenmeyen ama iş hayatının olması muhtemel konularından birisi olan iş kazası, iş yerlerinin artması ve çalışan sayılarının çoğalması neticesinde gün geçtikçe önemli bir konu haline gelmektedir.
İş kazası kazanın başına geldiği işçi kadar işvereni de ilgilendirmektedir. İş kazası yaşandıktan sonra yapılacakların bilinmesi, bu durumların önüne geçmek ya da iş kazalarını azaltmak adına önem taşımaktadır.
İş kazaları ve sonuçları, işçi ve işverenler için önemli yasal sonuçlar doğurabilir. İşte iş kazaları ile ilgili sıkça sorulan soruların ayrıntılı cevapları:
İşveren İş Kazasını Bildirmezse Ne Olur?
İş kazası, meydana geldikten sonra en geç 1 ay içinde SGK’ya bildirilmelidir. İşverenin bu süre içinde bildirim yapmaması halinde, idari para cezasına çarptırılabilir ve yasal sorumlulukları artabilir.
Bir Kazanın İş Kazası Olup Olmadığına Hangi Kurum Karar Verir?
Bir kazanın iş kazası niteliğinde olup olmadığının tespiti, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılır. İşveren, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 3 iş günü içinde SGK’ya bildirimde bulunmalıdır.
Kazadan 1 Ay Sonra Tutanak Tutulur mu?
Kaza tespit tutanağı, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 5 iş günü içinde düzenlenmelidir. Bu süre içinde ilgili belgeler sigorta şirketlerine iletilebilir.
İş Kazası Şikayetçi Olmazsam Tazminat Alabilir miyim?
İş kazası sonucu işçinin yaralanması durumunda, kamu davasının açılması işçinin şikayetçi olup olmamasına bağlı değildir. İşçi, kamu davası açılmış olsa bile maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
İş Kazası Adli Vaka mı?
İş kazaları, meydana geldikleri andan itibaren genellikle adli bir vaka olarak değerlendirilir ve ilgili yasal süreçler işletilir.
İş Kazası Geçiren İşçiye İşveren Maaş Öder mi?
İş kazası geçiren işçi, “sürekli iş göremezlik ödeneği” adı altında SGK’dan ödeme alır. Bu ödeme, işçinin aylık gelirinin %70’inin iş göremezlik derecesiyle çarpılması sonucu hesaplanır.
İş Kazası Geçiren İşçinin Hakları Nelerdir?
İş kazası geçiren işçinin hakları arasında SGK’dan tedavi giderlerinin karşılanması, geçici ve sürekli iş göremezlik ödeneği, malullük aylığı ve işverenden maddi ve manevi tazminat talep etme hakkı bulunmaktadır.
İş Kazası Hiç Bildirilmezse Ne Olur?
İş kazasının 3 iş günü içinde SGK’ya bildirilmemesi durumunda, işveren üzerine 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca iş kazası bildirmeme cezası uygulanır.
İş Kazası Geçiren Kişi İçin İş Kazası Tutanağı
İş kazası geçiren çalışan için ilk olarak sağlık yardımları sağlanır, ardından işyeri kaza raporu düzenlenir ve şahit ifadeleri alınır. Kaza, ilgili sigorta müdürlüğüne en geç üç gün içinde bildirilmelidir.
İş Kazası İlk Kime Bildirilir?
İş kazası durumunda, öncelikle kolluk kuvvetlerine ve ardından SGK’ya bildirim yapılmalıdır. Bildirim yapma sorumluluğu işverene aittir.
İş Kazası Tanımı Taşıyan Durumlar
İş kazasını oluşturan durumlar ve bunların neleri kapsadığını bilmek, iş kazalarında ne yapılacağını bilmek kadar önem taşır. Bir kazanın iş kazası olarak nitelendirilmesi için;
- İşçinin iş yerinde görevi tanımı yaptığı iş sırasında,
- İşveren tarafından tayin edilmiş işi dışındaki iş yaparken,
- Çalışan kadının işyerinde çocuğunu emzirirken başına kazanın gelmesi,
- İşçinin herhangi bir sağlık sorunu ile yaşamını kaybetmesi,
- İşveren tarafından yaya ya da taşıt ile bir yere gönderildiğinde
uğradığı kazalar iş kazası olarak tanımlanmaktadır. Kısacası işçinin işyerinde her ne koşulda olursa olsun kasıt dışı başına gelen fiziksel ya psikolojik zarar görmesi iş kazası tanımı içerisindedir.
İş Kazasından Sonra Yapılacaklar
İş kazası gerçekleştikten sonra bu durumla ilgili ilk olarak kaza alanının boşaltılması ve diğer çalışanların güvenliğinin sağlanması gerekmektedir. Hemen sağlık kuruluşlarına haber verilmeli ve bunun neticesinde kazaya uğramış kişinin nakli gerçekleştirilmelidir.
İlk yapılacaklardan sonra Sosyal Sigortalar Kurumu’na iş kazasıyla ilgili bildirimde bulunulması gerekmektedir. SGK’ya yapılacak bu bildirim iş kazasının en önemli kısmıdır. Eğer iş kazası tutanağı tutulmazsa işyeri sahibine idari para cezası uygulanmaktadır. Bu aşamaya kadar olan kısım sıralanacak olursa;
- Kazaya uğramış kişiye tıbbi müdahalenin yapılması,
- İş kazasıyla ilgili tutanak hazırlanması ve varsa şahitlerin ifadelerinin bu rapora eklenmesi,
- Kaza ile ilgili üç gün içerisinde SGK’ya bildirimde bulunulması
gerekmektedir. Eğer iş kazası tutanağı tutulmaz ve bildirim yapılmaz yani olay ört bas edilmeye çalışılırsa kazaya uğrayan işçi veya yakınları tarafından iş kazası davası iş mahkemelerine açılmalıdır.
İş Kazası Davaları ( İş Kazası Tespit ve İş Kazası Tazminat Davaları)
İş mahkemelerine başvuruda bulunduktan sonra dava iki ana kol üzerinden yürümektedir. SGK da davaya müdahil olmakta ve tutanak tutulmadığı için işverene idari para cezası kesmektedir.
Diğer kısım ise kazaya uğramış işçinin maddi ve manevi tazminatlarının karşılanmasına yönelik olmaktadır. Eğer işveren tarafından bildirim yapılmamışsa, bu süreçte kazaya uğrayanın kendisinin mutlaka bildirim yapması gerekmektedir.
İş kazası bu bildirime göre değerlendirmeye alınmaktadır. Bildirimin olmadığı dönemdeki işçinin maddi zararı da SGK tarafından karşılanıp daha sonra işverenden tahsil edilmektedir.
İş Kazası Kimleri Kapsar?
İş kazası haklarının geçerli olduğu kimseler;
- 4/a kapsamında çalışan işçiler,
- 4/b kapsamındaki esnaflar,
- İŞKUR tarafından düzenlenen programlara katılan kursiyerler, yurtdışında çalıştırılan işçiler,
- Tarım veya orman işlerini belirsiz süreli olarak yapanlar,
- Ev hizmetlerinde çalıştırılanlar
iş kazası sonucunda haklara sahiptirler.
SORULAR
Merhabalar avukat bey ben geçen temmuz ayında iş kazası sonucu belimden ameliyat olmak zorunda kaldım fakat herhangi bir tutanak yada bildirim yapılmadı. Olay ört bas edildi. Şuan işten çıkarılma durumum var. Diyeceğim şu ki iş yerini mahkemeye verecek olsam tazminat alabilir miyim ?