İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan halleri iş akdinin haklı sebeplerle sonlandırılmasına yol açabilmektedir. Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı neticesinde işçinin işten çıkarılması mümkündür. Bu noktada iş sözleşmesinin 4857 sayılı olan İş Kanunu’nun ilgili maddelerince işveren işçinin kıdem ve ihbar tazminatını keserek, iş akdini feshedebilir. Bu duruma örnek davranışlar ise:

• İşçinin çalıştığı ortamda başka bir işçiye cinsel tacizde bulunması,
• İşçinin işverene hakaret etmesi ya da ailesine onur kırıcı sözler sarf etmesi,
• İşe alkol ya da farklı maddeler kullanarak gelmek,
• İşçinin görevini kötüye kullanması, hırsızlık yapması,
• İşçinin işverenin meslek sırlarını ortaya çıkarabilmesi,
• Doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlar sergilemesi olarak sayılabilir.

İşçi Tarafından İşverenin Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışı Nedeni İle Fesih

İşyeri kurallarına uymayan işçi işveren tarafından kıdem tazminatı ya da ihbar tazminatı verilmeden işten çıkarılabilir.

Haklı sebeplerle iş akdinin feshedilmesi, işçinin hak kayıplarına uğramasına yol açar. Ancak iş akdinin bu gibi sebeplerle sonlandırılmasının işveren tarafından belgelenebilir olması gerekmektedir. İş akdinin sonlandırılması neticesinde kusurlu olan personel için bu durumların kanıtlanabilir olması önem teşkil etmektedir.

İşverenler iş sözleşmesinin sebepleri dolayısı ile işçiye iş akdinin feshi hakkında bilgi veremlidir. Fesih, işverenin olumsuz davranışlar hakkında bilgi sahibi olmasından sonraki altı günlük süre içerisinde gerçekleşebilir.

Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri Tutanak

İş konunu 25/2 h yargıtay kararları bu durumlarda açıkça bilgilere sahiptir. Şayet işçi, gerekli disiplini ve ahlaklı davranışı sergilemiyor, işvereni ya da işverenin diğer çalışanlarını rahatsız ediyor, hakaret ediyor, hırsızlık ya da cinsel taciz suçlarında bulunuyorsa, işveren işçiyi altı gün içerisinde işten atabilir ve bu durumda kıdem tazminatı ya da ihbar tazminatı vermek durumunda değildir. Bu davranışlar ise:

• İşçinin bir ay içinde 3 iş günü sebepsiz yere işe gelmemesi,
• İşçinin görevlerini yerine getirmemesi ve bunda ısrarcı olması,
• İşçilerin toplu olarak grev yapması bu davranışlar arasında sayılmaktadır.

Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışı, İş hayatına yönelik süreçlerin yanı sıra işçi ve işverenler arasındaki ilişkinin, hakların, sorumlulukların ve borçların tanımladığı 4857 sayılı İş Kanun’unda, haklı sebeplerle iş akdinin feshedilmesi gerekçeleri de düzenlenmiştir.

İşçinin Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışı

Günlük yaşantımızın çok büyük bir bölümünü kapsayan iş hayatımızda, kendimiz ya da çevremizdekiler birçok farklı gelişmelere şahit oluyoruz. Ve bunlardan bazıları, işçi ve işverenler için bir takım haklar ve sorumlukları da beraberinde getirir. Bunlardan bir tanesi de iş akdinin feshedilmesidir.

Bazı durumlarda çalışan tarafından iş akdinin haklı gerekçe ile feshi söz konusu iken bazı durumlarda ise aynı hak işveren için doğabilir. Eğer çalışan haklı gerekçe ile iş akdinin feshederse kıdem tazminatı ve bazı durumlarda da ihbar tazminatını alma hakkı vardır.

Bu içeriğimiz de İş Kanun’unun 25. maddesinin ikinci fıkrasında açıklanmış olan ve işverenlerin çalışanların iş akdini tazminatsız olarak feshedebileceği ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları inceleyeceğiz.

İşe Girerken Gerçek Dışı Beyanlardan Uzak Durun!

İlgili kanun maddesinde en sık rastlanan ve dava konusu olmuş durumların başında işe girerken yapılan iş sözleşmesinde iş için gerekli vasıfları ve şartları taşımamasına rağmen yapılan gerçek dışı beyanlar geliyor. Yani Almanca bilmediği halde bildiğini beyan eden bir çalışan iseniz, Almanca bilmediğiniz anlaşıldığı takdirde bunu ispatlayan işveren sizi tazminatsız işten kovabilir.

Yine buna benzer şekilde işverenin size olan güvenini sarsarak, şirketinizin meslek sırlarını açıklama, doğruluk ve dürüstlüğe uymayan davranışlar, sözleşmede tanımlanan görevleri uyarılara rağmen yerine getirmeyenler, kendi zimmetindeki mallara, iş yerine ait kullandığı makine araç ve gereçlere kasıtlı bir şekilde zarar vermek ispatlanması halinde iş akdinizin tazminatsız feshine sebep olur.

Ayrıca izinsiz bir şekilde arka arkaya üç gün ya da bir ayda toplamda beş gün işe gitmemek, işe sarhoş ya da uyuşturucu kullanıp gitmek, özel hayatına ve sağlığına dikkat etmeyerek iş için elverişsiz hale gelmek de işten tüm haklarınızı bırakarak çıkarılmanıza yol açacaktır.

Öte yandan işverene, işverenin yakınlarına ya da diğer iş arkadaşlarına hakaret, saldırı ile cinsel tacizde bulunulması işten tazminatsız kovulmanızı neden olduğu gibi çok daha farklı davalarla da karşı karşıya kalabilirsiniz. Özel bir durum olarak 7 günden fazla süreli olarak hapis cezasına çarptırılan çalışanlar tazminatsız bir şekilde işten çıkarılacaktır.

Makalemizde Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışı konusu yer almıştır. Diğer bilgilendirici makaleler için Ankara Avukat ve İş Hukuku Avukatı sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.