İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı Nedir? İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshinin yapılması mümkün olup bu feshin hukuken haklı nedenlerle yapılması gerekmektedir.
Aksi takdirde İş Kanunu’nu kapsamında işçiye verilen haklar kapsamında işçi işverene karşı iş davası açabilmektedir. İşverenin haklı nedenle feshi 2019 yılında bildirimsiz şekilde yapılabilmekte ve sözleşme derhal iptal edilebilmektedir.
İşverenin İş Sözleşmesi Feshi İçin Sağlık Nedenleri
İş akdinin işveren tarafından feshi hukuken haklı nedenlere dayalı şekilde yapılmalıdır. Kanun kapsamında işverenin iş sözleşmesini feshinde haklı görüldüğü sağlık nedenleri şu şekilde sıralanabilmektedir;
- İşçinin kusurlu davranışları sonucunda hastalanması ya da sakatlanması durumunda işveren iş sözleşmesini haklı olarak feshedebilmektedir. Bu kapsamda işçi yaşam tarzından, kendi kastından dolayı ya da kötü alışkanlıklara olan düşkünlüğünden dolayı bir hastalığa ya da sakatlığa uğradığı için ardı ardına 3 iş günü ya da 1 ay içerisinde 5 iş gününden fazla devamsızlık yaparsa işveren bildirimsiz olarak iş sözleşmesini feshedebilmektedir.
- İşçinin tedavi edilemeyecek bir hastalığa yakalanması ve bu sebeple işyerinde çalışmasında sakınca görülmesi durumunda işveren bildirimsiz olarak iş sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir.
- İşçinin kusuru bulunmadan hastalık ya da kazaya uğraması, hamilelik ya da doğum nedeniyle devamsızlık yapması durumunda işveren bildirimsiz olarak sözleşmeyi feshedebilmektedir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken İş Kanunu’nun 17. maddesinde düzenlenen ve işçiye yasal olarak verilen izin haklarının haricinde yapılan devamsızlıkların dikkate alınması gerektiğidir.
İşverenin iş sözleşmesini feshi için Ahlak kurallarına uymayan durumlar
Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan bazı durumlar da iş sözleşmesinin haklı nedenlerle işverence feshi Yapılabilmektedir. Bu haklı nedenler şu şekilde sıralanabilmektedir;
- İşçinin işverene vasıfları ve sahip olduğu şartlarla ilgili yanıltması işverenin iş sözleşmesini bildirimsiz şekilde feshetmesi için hak tanımaktadır. İş sözleşmesinin yapıldığı sırada işçinin kendi adına belirttiği vasıf ve şartlar gerçekte kendisinde bulunmuyorsa işveren iş sözleşmesini feshedebilmektedir.
- İşçinin işverene ya da işverenin aile üyelerinden birine karşı şeref ve namusuna dokunacak, onurunu kıracak sözler sarf etmesi ya da davranışlarda bulunması işverenin haklı olarak iş sözleşmesini feshedebilmesini sağlamaktadır.
- İşçinin bir başka işçiye cinsel tacizde bulunması, işverenin bildirimsiz olarak iş sözleşmesini feshetme hakkını doğurmaktadır.
- İşçinin işyerinde 7 günden fazla olmak üzere hapis cezası alacağı bir suç işlemesi durumunda işveren bildirimsiz olarak iş sözleşmesini feshedebilmektedir.
- İşçinin haklı bir neden sunmadan ya da işverenden izin almadan ardı ardına 2 iş günü ya da 1 ay içerisinde 2 defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü ya da bir üç işgünü işine devam etmemesi durumunda işveren sözleşmeyi feshedebilmektedir.
- İşçinin iş güvenliğini tehlikeye düşürecek davranışlarda bulunması ve bu durumun işverene hem maddi hem de manevi zarar vermesi durumunda işveren sözleşmeyi iptal edebilmektedir.
İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı 4857 Sayılı İş Kanunu’nda işverenin sahip olduğu haklı nedenden dolayı derhal fesih hakkı, 25. madde de yer alır. İşveren bu hakkını kullanmak isterse, yapılan iş sözleşmesinin süresi önem taşımaz.
Yani sözleşmenin belirli ya da belirsiz süreli olup olmadığı mühim değildir. Öyle ki haklı nedenle fesih, olağanüstü veya derhal fesih olarak da adlandırılmaktadır.
İşverenin Haklı Nedenle Fesih Kavramı
Fesih, her iki süre kapsamındaki sözleşmelerde uygulanabilir. Bu fesih durumunun ortaya çıkması için, devam edilen iş ilişkisinin çekilmez duruma gelmiş olması gerekir. İşveren haklı nedenle fesih yapıyorsa, bu nedene fesih açıklamasına da yer vermelidir.
Öne sürülen bu sebebin, gerçeklik taşıyıp taşımadığının ispatı, işverenin sorumluluğundadır. Yani bu ispatı yapacak olan kişi, işverendir.
İşveren sunduğu sebebe karşı bağlı durumda olmaktadır. Çünkü sunulan haklı neden ilerleyen zamanlarda değiştirilemez. Haklı nedenle fesihte, sonuçlar karşı tarafa fesih açıklaması ulaştığı an açığa çıkmış olur. Karşı tarafa ulaşması demek, bildirimin işçinin öğreneceği alana ulaşması demektir.
İş Kanunu 25. maddede ‘’ve benzerleri’ kullanılmasının sebebi, sınırları keskin olarak çizmemektir. Bu ifadeye göre, madde açıklamasında olan ahlak ve iyi niyet hükümlerine uymayan durumlar, objektif olarak ve şartların özellikleri dikkate alınarak değerlendirilmelidir. İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı
İşverenin Haklı Nedenle Fesih Şartları
Haklı nedenle fesih için iki türlü şart bulunmaktadır. Bunlardan biri sürekli bir hizmet sözleşmesinin var olmasıdır. Bu konu İş Kanunu 10. maddede yer almaktadır.
Maddeye göre, iş 30 günden fazla sürüyorsa, bu sürekli iş kapsamındadır. İkinci şart ise haklı nedenlerin var olmasıdır. İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı İş Kanunu 25. maddede açıklanmıştır. Haklı nedenler üç ana başlıkta toplanmıştır. İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı
İşverenin Sağlık Sebepleri Nedeniyle İş sözleşmesinin Feshi
Sağlık sebeplerinin haklı neden olması için, işçi kusuruna dayalı olan hastalık veya sakatlık olmalıdır. Ayrıca tedavi edilemeyen hastalık veya çalışmasını engelleyen nedenler varsa, bunlar da haklı neden olan sağlık sebepleridir.
İşverenin Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzer Sebeplerden İş sözleşmesinin Feshi
İş sözleşmesine bağlı olarak işçinin en temel borcu, işini yerine getirmesi ve bu faaliyetinde dürüstlük ve doğruluk kurallarına uygun olarak hareket etmesidir. Eğer bahsi geçen güvene ve ilkelere aykırı hareket söz konusu olursa, işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle feshi açığa çıkabilir.
Bu noktada ‘’ve benzerleri’ ifadesi ve bendin yoruma açıklığı, birçok durum bu kapsamda değerlendirilebilmektedir. İşçinin başka bir iş arayışı nedeni ile iş yerini terk etmesi, bu konuya örnek teşkil eder. Bent altında düzenlenen pek çok durum söz konusudur. İşçinin işvereni yanıltan davranış veya söylemleri, şeref ve namusa zarar getirecek sözlerin işçi tarafından sarf edilmesi, başka bir işçiye yapılan cinsel taciz veya sataşma bu durumlardandır.
Ayrıca işçinin içki ve uyuşturucu yasağına karşıt harekette bulunması, doğruluk ve bağlılık içermeyen davranışlar, işveren güvenini kötüye kullanma, hırsızlık, meslek sırrını açıklamak, işçinin iş yerinde işlediği suç, devamsızlık, yapmakla mükellef olunan görevlerin yapılmaması, iş güvenliğini tehlikeye atmak, iş yerinde zarar meydan getirmek de bu bent altındaki açıklamalardır. İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı
İşverenin Zorlayıcı Sebeplere Dayanan Fesih Hakkı
İşçi, iş yerinde çalışma devam ederken kendi çevresi kaynaklı zorlayıcı sebeplerden ötürü 1 haftadan fazla süreyle işe gidemezse, işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı oluşur. İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı
Diğer makalelerimize Ankara avukat sayfamızdan göz atabilirsiniz.
AVUKATA İLK SORUYU SİZ SORMAK İSTER MİSİNİZ?