Miras Hukukuna Genel Bir Bakış

Mirasın Reddedilmesi Halinde Miras Kime Ait Olacak? | Miras, Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasası’nda, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına tanınmış en temel haklardan biridir. Anayasa’mızın 35.maddesine göre, “herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir.” Buna göre; bir kişi ölürse, bu kişinin yasal (kanunda hali hazırda zaten “mirasçı” sıfatıyla gösterilmiş olan kişiler, “yasal mirasçı” olarak adlandırılır.) ya da seçimlik (mirasbırakanın kendisinin iradi olarak seçmiş olduğu)  mirasçıları ortada kalan mal varlığı değerlerini yasal olarak, belirli bir usule bağlı olarak bölüşürler.

Belirtmeliyiz ki, hukuken oldukça karmaşık bir süreç olan bu süreçte, kişilerin mutlaka bu alanda uzmanlaşmış bir avukatın desteğini almaları büyük bir önem taşımaktadır. Zira, özellikle miras hukuku ve icra-iflas hukuku gibi hukuk dallarında “zamanaşımı süresi” gibi kavramlar oldukça sık rastlaştığımız kavramlar olduğu için, herhangi bir hak kaybının yaşanmaması, tabiri uygunsa “işin sağlama alınması” için, uzman bir avukatın yardımı şiddetle önerilir.

Miras hukuku ile ilgili olan bu yazımızda, okuyucuya kolaylık olması açısından miras hukukunda sıkça karşımıza çıkan kavramlardan kısaca bahsedelim: Miras hukukunda, ölen kişiye mirasbırakan (muris), bölüşülecek olan mal varlığı değerine tereke, ve mal varlığı değerinin bölüşümünün yapılacağı ardıl kişilere ise mirasçı veya varis denir.

Türk Medeni Kanunu’nun 599.maddesine göre, “mirasçıların tümü, murisin ölümüyle terekeyi bir bütün olarak kanun gereğince” edinirler. Keza; murisin tüm ayni haklarını, alacak haklarını, diğer mal varlığı haklarını, taşınır ve taşınmazları üzerindeki zilyetliklerini doğrudan doğruya kazanırlar. Elbette, MURİSİN BORÇLARINDAN DA SORUMLUDURLAR. | Mirasın Reddedilmesi Halinde Miras Kime Ait Olacak?

Mirasın Reddedilmesi Mümkün Müdür? | Mirasın Reddedilmesi Halinde Miras Kime Ait Olacak?

En son söyleyeceğimizi en başta söyleyelim: Evet, mirasın “redd-i miras” adını verdiğimiz hukuki yol ile reddedilmesi mümkündür. Ancak, bu durum karşımıza genellikle mirasçılar için “borç” teşkil etmekte olan terekelerin reddedilmesinde çıkmaktadır. Kısaca belirtmek gerekirse, redd-i miras adıyla andığımız mirasın kabul edilmemesi işlemi, yetkili sulh hukuk mahkemesine başvurulması yoluyla gerçekleştirilmektedir.

Redd-i miras talebinde, ilk olarak başvurulması gereken yer SULH HUKUK MAHKEMESİDİR. Redd-i mirasın gerçekleştirilmesi için, yetkili Sulh Hukuk Mahkemesine başvurulduğunda, mahkemenin yaptığı ilk iş şudur: Yargıç, mirasçıların mirası kabul etmediklerine yönelik “ret” beyanlarını bir resmi tutanak oluşturarak kayda bağlar. Önemle altını çizelim ki, redd-i miras talebinin gerçekleştirilmesi için, taraflara sınırlı bir zaman aralığı tanınmıştır.

Eğer hak düşürücü süre içerisinde bu talep yapılmazsa, artık mirasçıların mirası reddetmesine olanak kalmaz. Mirasçılara tanınan süre, 3 ay ile sınırlıdır. Belirtilen 3 aylık süre içerisinde ret beyanında bulunulduysa, bu beyan tüm hukuki gereklere uygunsa, söz konusu beyan, terekenin bağlı olduğu sulh hukuk mahkemesinin kendine özgü, özel kütüğüne işlenir ve geçerli olması için işleme koyulur.

İspat hukuku açısından kolaylık sağlaması adına, redd-i miras yapan kişi kendisine de mahkemenin bu kararının bir suretinin verilmesini talep edebilir. Yargıç uygun görürse, redd-i miras belgesi verilir. | Mirasın Reddedilmesi Halinde Miras Kime Ait Olacak?

Redd-i Miras Halinde Miras Kime Gider?

Eğer mirasçılardan sadece bir kısmı “redd-i miras” yapmışsa, redd-i miras yapan mirasçılar yokmuş gibi terekenin bölüşümü yapılır. Redd-i miras yapanın payı, aksine bir durum olmadıkça kural olarak şudur: Reddi miras yapan kişinin mirastaki payı, kendisine en yakın YASAL MİRASÇIYA pay edilecektir. Eğer alt soyların hepsi birden mirası reddederse bu pay sağ olan eşe geçecektir!

Redd-i miras yapan mirasçılar, kendi alt soylarına da “redd-i miras yapıp yapmayacaklarını” yargıca sordurtabilirler. Yargıç bir tebligatla sorar, bir ay mühletle alt soyların cevabı beklenir. Eğer cevap gelmezse, alt soylar da redd-i miras yapmış gibi kabul edilir.

Eğer TÜM MİRASÇILAR mirası reddederse, ölen kişinin tüm mal varlığı değerleri, icra iflas hukukuna göre iflas etmiş bir tacirin uğradığı durumla özdeş bir durumla karşılaşır. Yani, mal varlığı değerleri tasfiye edilir, alacaklılara özgülenir. Tasfiyeden sonra artık bir mal varlığı değeri oluşursa, bu değerden redd-i miras yapan hiçbir mirasçı yararlanamaz. | Mirasın Reddedilmesi Halinde Miras Kime Ait Olacak?