Muvazaalı İşlemin İptali Davası, Danışıklı hile nedeniyle iptal davası, üçüncü kişileri aldatmak amacıyla yapılan işlemlerin iptali için açılan davalardır. Muvazaalı işlemde, gerçekler gizlenerek, belli bir durumdan kaçmak maksadıyla bulunur. Bir işlemin muvazaalı işlem olması için;

• Muvazaa anlaşması,
• Anlaşmanın üçüncü kişileri aldatma maksadı ile yapılması,
• Gerçeklerin yapılan anlaşma ile çelişiyor olması

Koşulları bulunur. Örnekle, muvazaalı satış yapmak isteyen biri, eğer herhangi bir borçtan ötürü, sahip olduğu bir mülkü, kaybetme riski nedeniyle bir arkadaşına satmış gibi gösterir.

Muvazaa (Danışıklı Hile) Türleri Nelerdir? Muvazaalı İşlemin İptali Davası

Muvazaa anlaşmaları, yapılma şekline ve amaçlanan olaya göre iki farklı şekilde incelenir;

• Mutlak muvazaa,
• Nispi muvazaa

Mutlak muvazaa anlaşmalarında amaçlanan, bir kişi, belli bir borç ve neticesinde gelen icra takibi nedeniyle, malını kaybetme riskine sahipse, mutlak muvazaa anlaşması ile, söz konusu malı bir yakınına satmış gösterir. Böylece mal kendi üzerine olmayacağından, icradan kurtulur.

Nispi muvazaa biraz daha farklıdır. Burada işin içinde bir başka işlem daha yer alır. Örneğin bir miras sahibi kişi, mirasçılarının saklı paylarını kullanabilmek adına, aslında bağışlamış olduğu bir mülkü, satmış gibi gösterebilir.

Her iki durumda da, işlemin muvazaalı işlem olduğu anlaşıldığında, söz konusu yapılan sözleşmeler hükümsüz olacaktır.

Muvazaa Nedeniyle Tapu İptal Davası Nasıl Açılır?

Muvazaalı işlemin iptali davası, en çok mirasçılar tarafından açılmaktadır. Bu muvazaa türü, nispi muvazaa olarak adlandırılır. Bir muris, mirasçılarının saklı paylarını çiğnemek maksadıyla muvazaalı satış yapmışsa, mirasçılar, söz konusu satış işleminin şekil bakımından uygun olmaması gerekçesiyle tapu iptal davası açabilirler.

Muvazaalı işlem zaman aşımı süresi yoktur. Muvazaalı satış davalarında yetkili mahkeme, söz konusu mülkün yer aldığı bölgede bulunan mahkemedir. Muvazaalı satış davaları Asliye Hukuk Mahkemeleri’ne dilekçe verilmesi neticesi ile açılır.

Tasarrufun İptali Davası ve Muvazaalı Satış Davası Farkı

Her ne kadar mirasçılar tarafından açılıyor olsalar da, bu iki davanın hüküm ve sonuçları birbirinden oldukça farklıdır.

Muvazaalı satışlarda, söz konusu olan mal, her zaman borçlunun mal varlığıdır. Ancak, tasarrufun iptali davalarında, söz konusu mal satılır ve alacaklı bu şekilde alacağını karşılar.

Türk hukuk sistemindeki Borçlar Kanunu’ nun 18. Maddesi çerçevesinde muvazaa durumuna ilişkin gerekli düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. | Muvazaalı İşlemin İptali Davası

Bu doğrultuda da akdin biçim ya da koşullarının tefsir ve tayini noktasında tarafların, hem hatalı hem de kasıtlı gerçek hedeflerini ‘gizlemeyi’ temel alacak şekilde gerçekleştirdikleri işlemi muvazaalı işlem teşkil etmektedir.

Günümüz Türkiye’ sinde de görülebilen muvazaalı işlemler genel olarak mirastan mal kaçırma ya da alacaklılardan mal kaçırma hedefleri doğrultusunda gerçekleştirilmektedir.

Temelde gerçek bir satış işlemi söz konusu olmasa da bir taşınmazın ya da taşınırın gerçek değerinin çok altına satışının ya da herhangi bir ücret almadan satışının ‘kağıt üzerinde’ yapıldığı satış işlemleridir.

Yani satışa konu olan tarafların gerçekleştirdikleri sözleşmenin kendi aralarında esas olarak herhangi bir hüküm teşkil etmemesi veya başkalarına karşı görünen sözleşmeden başka bir sözleşme hükmü teşkil etmesi hususundaki anlaşmalar muvazaa kapsamında bulunur.

Taraflar arasında hüküm teşkil etmeyecek bu sözleşmeler, niceliklerine göre mutlak muvazaa, adi muvazaa, basit muvazaa ve vasıfsız muvazaa şeklinde değerlendirilmektedir.

Söz konusu mutlak muvazaa durumunda tarafların gerçekleştirdikleri sözleşme esas olarak kendilerini bağlamaz, sadece üçüncü şahıslara yönelik sözleşme gerçekleştirilmiş gibi görünmesi hedefi taşır.

Borçlu veya muris taşınmazına dair satış işlemi gerçekleştirmiş izlenimi oluşsa da taşınmaz borçlu/muris yetkisi altında bulunur. | Muvazaalı İşlemin İptali Davası

Muvazaa Satış İptali Davası Zamanaşımı

Bunun yanı sıra söz konusu ‘satış’ işlemi ile başlayarak, satış değerinin gerçek miktarı ortaya çıkartılır. Özellikle de söz konusu satış bedeli ile gerçek bedeli arasındaki farkın ne boyutta olduğu gözlemlenir.

Söz konusu sözleşmenin reelde satış ya da vefat edinceye dek bakmaya karşı atanmış mirasçı durumu söz konusu olup, olmadığı ve gerçekten bakımın gerçekleştirilip, gerçekleştirilmediği incelenir. Bu incelemeler sonucunda mahkeme tarafından muvazaa satış iptali davası hükmü alınır.

Makalemizde Muvazaalı İşlemin İptali Davası konusu yer almıştır. Diğer bilgilendirici makaleler için Ankara Avukat ve Gayrimenkul Hukuku Avukatı sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.

Muvazaalı İşlemin İptali Davası | Sıkça Sorulan Sorular

MUVAZAALI İŞLEMİN İPTALİ DAVASI – DAVALILAR ARASINDA YAPILAN SATIŞLARIN DAVACI ALACAĞININ TAHSİLİNE ENGEL OLMAYA YÖNELİK VE MUVAZAALI OLDUĞU.

MUVAZAANIN VARLIĞI KABUL EDİLMEK SURETİYLE DAVANIN KABULÜNE KARAR VERİLMESİ GEREĞİ.

Dava BK maddesine dayalı olarak açılmış iptal davasıdır. Davalılar arasında yapılan satışların, olayların gelişimi ile dosya kapsamı değerlendirildiğinde, davacı alacağının tahsiline engel olmaya yönelik ve muvazaalı olduğu anlaşılmaktadır.

Hal böyle olunca mahkemece, muvazaanın varlığı kabul edilmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken davanın reddi isabetli değildir. Dava BK 18. maddesine dayalı olarak açılmış iptal davasıdır.