Vasiyetnamenin İptali Nedir? Vasiyetname hangi hallerde bozulur?
Vasiyetnamenin İptali Nedir? Vasiyetnamenin İptali Nasıl Olur ve Nasıl Yapılır? Vasiyetnamenin iptali davası açmak tasarrufun iptal edilmesinde menfaati bulunan vasiyet alacaklısı ya da mirasçılar tarafından gerçekleştirilebilir. Açılacak davalar vasiyetnamenin bir kısmının ya da tamamının iptaline yönelik olabilmektedir.
Vasiyetnamenin iptali için dava açılmasında yetkili mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Davalar açılırken önemli olan miras bırakan kişinin yerleşim yeri olmaktadır. Miras mallarının olduğu yerler göz önünde bulundurulmadan açılacak olan dava mirası bırakan kişinin yerleşim yerlerindeki yetkili mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemesidir. Türk medeni kanununa göre vasiyetname şekilleri;
- Resmi vasiyetname
- El yazılı vasiyetname
- Sözlü vasiyetname olmak üzere üç şekilde belirlenmiştir.
Vasiyetnamenin İptaline Sebep Olacak Durumlar Nelerdir?
Vasiyetnamenin iptaline sebebiyet verecek durumlar şunlardır;
- Vasiyetname yapabilmek için kişinin ayırt etme gücüne sahip olması gerekir. Ehliyetsizlik kişilerin yaptıkları vasiyetnameler kendiliğinden batıl olmakta ve ehliyetsizlik nedeni ile vasiyetnamenin iptaline sebebiyet vermektedir.
- Zorlama etkisi altında yapılan irade sakatlığı tasarruflu vasiyetnamenin iptali
- Vasiyetnamenin içeriğinin ve bağlandığı koşulların hukuka ve ahlaka aykırı olası ölüme bağlı tasarrufun iptali için vasiyetnamenin iptali
- Kanuni şekillere uyulmadan yapılan vasiyetnamelerin iptali için dava açılabilir.
Vasiyetten Dönme Nasıl Olur?
Vasiyet eden kişi istediği zaman vasiyetinden dönme hakkına sahiptir. Miras bırakan kişi istediği zaman vasiyetinden döner ve kanuna uygun şekilde düzenlenen yeniş vasiyetname ile eski vasiyetname geçerliliğini yitirir.
Bu durum yeni vasiyetname ile eski vasiyetnameden dönme durumudur. Bu durumu gerçekleştirmek için yeni vasiyetnamenin kanuna uygun şekilde düzenlenmesi gerekir. Vasiyet eden kişi hayatta olduğu sürede istediği zaman vasiyetnamesini düzenleyerek geri alma hakkına sahiptir.
Miras bırakan kişi yok etme suretiyle vasiyetinden dönme hakkına sahiptir. Yakmak ve karalamak gibi eylemlerle yok edilen vasiyetnameler kaza sonucu olmuş ise kural olarak hükümsüz kalmaktadır. Ancak miras bırakan kişinin iradesi dışında yok olan vasiyetnameler içeriğinin belirlenmesi durumunda hüküm ifade ederler.
Miras bırakan kişi önceki vasiyetname dururken yeniden bir vasiyetname yaparsa kuşkuya yer bırakmayacak şekilde ilk vasiyetnamesini tamamlamalıdır. Aksi takdirde sonraki vasiyetname ilk vasiyetnamenin yerini almaktadır.
Vasiyetnamenin İptali Nedir? Dava Nasıl Açılır?
Miras bırakanın vasiyetnamesiyle mirasçılık payı zarara uğrayan mirasçılar ya da lehine vasiyet yapılanlar.
Vasiyetnamenin İptali için Dava açabilirler. Vasiyetin iptali nedenleri incelendiğinde en fazla dayanılan sebepler akıl hastalığı, diğer hastalık ya da yaşlılık gibi miras bırakanın temyiz kudretini ve ayırt edici, doğruluğu zedeleyecek bir nedenin olması durumlarıdır.
Açıklanan sebeplerle , ihtiyar ya da hasta olan miras bırakanın resmi olarak sakata uğramadan vasiyetname hazırlaması esnasında temyiz kudretinin yerinde olduğunu gösteren bir sıhhat raporu alınması yoluna gidilmekte ve uygulamada, vasiyetnameyi tertip eden noter müracaat halinde de bu sağlık raporunun alınması istenmektedir.
İstenmesi zorunlu olan bir hekim raporun bulunmadığı hallerde, Gerekçe gösterilerek miras bırakanın vasiyetnamenin hazırlanması esnasında tasarruf ehliyetinin bulunmadığı iddiasıyla vasiyetnamenin iptali davası açılabilir.
Şayet Sağlık raporu mevcut olması halinde sağlık raporunun geçersizliği, hastalığı ve tedavi ile bu raporun geçersizliği kuvvetli kanıtlar sunularak yine vasiyetnamenin iptali istenebilir. Aşağıdaki durumlarda dava açılarak vasiyetnamenin iptali yapılabilir.
Vasiyetname miras bırakanı tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir esnada yapılmışsa, Vasiyetname yanılma, aldatma, korkutma ya da zorlama neticesinde yapılmışsa, Vasiyetnamenin içeriği, bağlandığı koşullar ya da yüklemeler hukuka ya da ahlaka aykırı ise, Vasiyetname kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış ise dava açma şartları oluşmuş şeklinde değerlendirilir.
Vasiyetnamenin İptal Davası Açma Hakkı Ne Zaman Düşer?
Vasiyetnamenin İptal için dava açma en önemli şartlarından birisi de sürelerdir. İptal davası davacının mirası veya vasiyetnamenin iptal nedenini yada kendisinin mirasta pay sahibi olduğunu öğrendiği tarihte, 1 sene ve her durumda vasiyetnamelerde açılma tarihinin, başka tasarruflarda, mirasın geçmesi tarihinin üzerinden, iyi niyetli mirasçılara karşı 10 sene, iyi niyetli olmayan kötü niyetli mirasçılar için 20 sene geçmekle dava açma hakkı düşer.
Vasiyetnamenin İptali Davası Nerede Açılır?
Miras bırakanın son yerleştiği mernis kayıtlı adresinin olduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılır.
Vasiyetnamenin İptal Davasını kimler açar? Vasiyetnamenin iptal edilmesinde çıkarı olan mirasçı ya da vasiyet alacaklısı vasiyetin iptalini şartlar oluşması halinde kendisi belirtilen davayı açabilir.
Vasiyetnamenin İptal Davasında Husumet Kime Yöneltilir?
Vasiyetnamenin iptal davalarında husumet, Vasiyetten faydalanan mirasçılara yöneltilir. Davayı açan mirasçı ileri sürdüğü iptal gerekçelerini ispatlaması durumunda vasiyetname iptaline karar verilir.
Vasiyetnamenin iptal şartları, sebepleri ispat edilmemesi halinde mahkeme davanın reddine karar verebilir.
