Çek Menfi Tespit Davası. Çek menfi tespit davası, çek veya bono gibi bir belgeye dayalı olarak borçlu gösterilen tüzel veya özel bir kişinin, borcu ödemeden önce ödememek için açabildiği dava türüdür. Bu dava kişi hakkında çek veya bonoya göre borca dayalı olarak başlatılan icra takibi sırasında veya öncesinde de açılabilir.

Bununla birlikte alacaklının elinde, borçlu kişinin borçlu olduğuna dair bir belge olması durumunda ve bir icra takibi başlatabilme tehdidi bulunması durumunda dava açılabilir. Tersi bir durum davanın reddedilmesine sebep olabilir.

İcra İflas Hukuku’ nun 72. Maddesi kapsamında çek menfi tespit davası, söz konusu borca dayalı takip başlatıldığında veya öncesinde açılabilir.

Takip Öncesinde açılan Çek Menfi Tespit Davası

Borçlunun alacaklıya karşı bu davayı açabilmesi için ön şart, alacaklının elinde borçlunun borçlu olduğuna dair bir belge bulunmasıdır. Alacaklı ancak bu şekilde takip başlatabileceği için borçlunun elinde de borçlu olmadığına dair bir belge bulunması işleyişte gereklidir. Borçlunun elinde kendisinin borçlu olmadığına dair bir belge bulunmaması durumunda bu davayı açmaya gerek kalmaksızın yapılacak olan itiraz, takibi durdurmak için yeterlidir.

Çek menfi tespit davasının konusu hukuki ilişkidir. Borçlu kişinin davayı açtığında bir menfaati bulunması gereklidir ve alacaklı ile borçlu kişi arasındaki hukuki ilişki incelenerek, alacaklının ileri sürdüğü alacağın veya kişiler arasında ki hukuki ilişkinin yokluğu ispatlanır.

Çek menfi tespit davasının konusu hukuki ilişkidir. Borçlu kişinin davayı açtığında bir menfaati bulunması gereklidir ve alacaklı ile borçlu kişi arasındaki hukuki ilişki incelenerek, alacaklının ileri sürdüğü alacağın veya kişiler arasında ki hukuki ilişkinin yokluğu ispatlanır. Çek Menfi Tespit Davası

İcra Takibi Sırasında Açılan Çek Menfi Tespit Davası

Takip başladıktan sonra açılan davalarda, icra takibinin durdurulması Mahkemenin yetkisi içerisinde değildir. Buna neden olarak, borçlunun takibin sürüncemede bırakılmasını sağlamak için bu davayı açabilmesidir.

Bununla birlikte borçlu alacağın % 15′ inden aşağı olmamak kaydıyla ve yanı sıra alacaklının gecikmeden doğabilecek zararlarını karşılanması amacıyla ödeyeceği teminat karşılığında,durudurma talebinde bulunabilir.

Bu anlamda Mahkemenin söz konusu paranın İcra veznesine girmesine kadar, Mahkemenin İcra takibini durdurmaya işleminde bulunmaz. Çek menfi tespit davaları kabul edildiğinde borçlu lehine kesin hükme tabiidir.

Tarafların aynı konuyla ilgili başka bir dava açamayacakları gibi, dava borçlu lehine sonuçlandığında icra takibi de derhal durur. Borçlunun hiç borcu bulunmadığı saptanırsa tamamen, kısmen borçlu olduğu saptanırsa kısmen eski duruma iade söz konusudur.

Davanın reddedilmesi alacaklının icra takibine konu olan borç kesin hüküm kazanır. Dava takip öncesi başladıysa alacaklı elde ettiği ilamla, ilamlı icra takip yöntemine başvurmaya hak kazanır. Yanı sıra İhtiyati tedbir kararının kaldırılmasına da hak kazanır.

Alacaklı borçlunun teminatı üzerinden gecikmeden kaynaklı zararını karşılayabildiği gibi, alacaklının zararı aynı davada belirlenir.

Alacaklının kazanacağı tazminat, bahse konu alacağın %20′ sinden aşağı olamayacağı gibi, tazminata hüküm verilebilmesi için alacaklının talebi olması zorunlu görülmez. Bununla birlikte alacaklının zararı söz konusu alacağın %20′ si sınırını aşmışsa, alacaklının aynı davada bu durumu ispat etmesi beklenir.

Makale de Çek Menfi Tespit Davası konusu bilgi amaçlı yer almıştır. Çek Menfi Tespit Davası