İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat

İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat Nasıl Alınır? İş kazasından tazminat davası açılması iş veren ile işçi arasında olan ilişkiden kaynaklanmaktadır. Kanuna göre işçi olarak adlandırılan kişi, yine kanuna göre kaza hallerinden bir tanesi ile karşılaşmış ve zarara uğramış ise iş kazası nedeniyle maddi manevi tazminat talebinde bulunabilir. Uzuv kaybı gibi ciddi yaralanmalar ile sonuçlanan iş kazaları ile, ölümle biten iş kazalarında yalnızca işçi değil, işçinin yakınlarının da tazminat için talepte bulunmaya hakkı olur.

İş Kazası Sayılan ve Tazminata Konu Olabilecek Nitelikteki Durumlar Nelerdir?

iş kazası nedeniyle maddi manevi tazminat davası dilekçe örneğine uygun dilekçeler, diğer bir değişle davalı olan taraf her zaman asıl işveren olmak zorunda değildir. Taşeronlara karşı da maddi ve manevi tazminat davaları açılabilmektedir. Bu davalardan sonuç alabilmek için işçinin başına, iş kazası hallerinden birisinin gelmiş olması gerekir. Bu haller 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 13. Maddesine göre düzenlenmiştir. Bu maddelere göre;

• İşçinin, iş verene ait iş yerinde bulunduğu sırada başına gelen her türlü kaza iş kazası olarak nitelendirilmektedir. Bu kazalarda iş kazası sonucu maddi manevi tazminat talebinde bulunulabilir. Mahkemeler inceleme yaparken, kazanın nasıl olduğu ile ilgilenmezler. Kazanın olmuş olması yeterlidir.
• İşçi iş veren tarafından sağlanmış olan taşıt aracılığı ile bir yere gidiş geliş sırasında hasara uğrayabilir. Bu durum da kanun önünde iş kazası olarak nitelendirilmektedir. Bu tür kazaların özel adı trafik iş kazasıdır.
• Emziren kadın işçi, bebeğine süt vermek amacı ile işi bırakarak bebeğine süt verdiği yere gidebilir. Buraya giderken ve bebeği emzirirken başına gelen olaylar da iş kazası olarak nitelendirilmektedir.
• İşçinin kendi hesabına bağımsız olarak çalıştığı durumlarda da başına kaza gelmesi halinde iş kazası gerçekleşmiş olur.

Bütün bu durumlar, işçinin tazminat talebinde bulunması için yeterlidir.

İş Kazası Davalarında Zaman aşımı

Davadan davaya ve pek çok farklı unsur ile değişim göstermekle birlikte, Türkiye’de görülen tazminat davaları ortalama olarak 1 2 yıl sürmektedir.

İş Kazasından Sonra Açılan Davalardan Biri Maddi ve Manevi Tazminat Davaları

Gelişen dünyada hukuk sistemleri de insanı ve insanın gerek doğuştan sahip olduğu gerek sonradan kazandığı hakları koruma altına alarak düzeni sağlama çabası içerisindedir. Bundan mütevellit hukuk sistemi birçok konuya el atarak düzen içerisine almaya çalışmış, çıkan uyuşmazlıkları herhangi bir hak kaybına taraflar uğramadan kendi kurduğu kurallar çerçevesinde çözülmesini öngörmüştür. Her ülkenin iç hukuk düzeni kendisini ilgilendirmekle beraber ülkeler birbirlerinin hukuk sistemlerini incelemişler ve örnek dahi almışlardır. İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat Hukuk sistemleri de gelişen dünyaya ayak uydurmaya çalışmışlardır. İş ve sosyal Güvenlik Hukuku da gelişen iş dünyası ile birlikte yenilikler getirerek işçinin, işverenin haklarını koruma altına almış e daha güçsüz durumda gözüken işçiyi de işverene karşı korumayı ihmal etmemiştir. Günlük hayatımıza da baktığımızda birçok kaza meydana gelmektedir. Bu kazalardan çoğu işçinin çalıştığı sırada meydana gelen kazalardır. Kanun koyucu şartlar altında iş kazasını tanımlamıştır. İş kazasının sorumlularını yine aynı kanunda hüküm altına alarak işçinin iş kazası nedeni ile ortaya çıkan zararını tazmin etmek için yine hükümler çıkarmıştır. Kamu hukukuna kadar giden iş kazaları günümüz hukuk sistemimizin önemli davalarındadır. Çalışma ortamlarının iyileştirilmemesi ve işçinin can güvenliğinin kanun hükmüne göre sağlanmaması sonucu genelde ortaya çıkan iş kazaları ve iş kazaları nedeni ile açılan tazminat davalarını bu makalede inceleyeceğiz. İşte meydana gelen her kaza iş kazası mıdır? Kanun koyucu iş kazasını nasıl tanımlamıştır? İş kazası 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda kısaca ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda daha kapsamlı olacak şekilde tanımlanmıştır. Kanun koyucu 2 kanunda izah ettiği üzere bir iş kazasının meydana gelmesi için öncelikle bentler halinde belirtilen durumlar halinde işçinin, sigortalının başına bir şey gelmelidir. Ortaya çıkan olay sonrası kişi yaralanmalı, sakatlanmalı yani bedensel bütünlüğüne zarar gelmeli ya da ruhsal anlamda zarar görmelidir ya da kanun koyucunun ifadesine göre iş kazası için ölmelidir. Ayrıca bu ortaya çıkan durum ile işveren arasında illiyet bağının olması gerekir. Kanun koyucu Türk Borçlar kanunda haksız fiil hükümleri nedeni ile kusuru olan taraf tazminat davasının açılması için 5 koşulun sağlanması gerektiğini ifade etmiştir. Kanunları ortak şekilde değerlendirdiğimizde de iş kazası denilecek olan olay eğer işveren nedeni ile meydana gelmemiş ise örneğin 3. Kişini ağır kusur ya da işçinin ağır kusuru ya da mücbir bir sebep nedeni ile ortaya çıkmış ise illiyet bağı kesilecektir. Ve bu durumda da işçinin bedensel bütünlüğüne zarar veren ya da ölümüne sebep olan olay iş kazası sayılmayacaktır. İş kazası sonucu işverenin yapması gerekenler ve daha sonra gerek kamu hukukuna intikal ettiği için resen açılan davalar gerekse zarar gören işçinin kendisi ya da ölümü nedeni ile yakınlarının açtığı hukuk davaları – tazminat davaları- davalar görülmektedir. Sırası ile bunları incelemekte fayda var.

İş Kazası Halinde Yapılması Gerekenler

İşçinin başına gelen olayın ortaya çıkması nedeni ile sırası ile şunlar gerçekleştirilir:

• Duruma göre iş alanı boşaltılır,
• Gerekli tedbirler alının acil servis aranır ve sağlık müdahalesi gerçekleştirilir.
• Her olay iş kazası olarak ortaya çıkmaz. Ortaya çıkan durumunda iş kazasının olup olmadığı ancak SGK genel müdürlüğünün gönderdiği müfettişler tarafından tutulan raporla birlikte ortaya çıkar.
• İşyeri kaza raporu 2 şahit huzurunda tutulur ve imzalanır.

İş Kazası Halinde Açılacak Davalar Nelerdir?

• Ceza Soruşturması ve Ceza Davası
• Maddi ve Manevi Tazminat Davası
• Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Açılacak Rücu Davaları

İş Kazası Ceza Soruşturması ve Ceza Davası

İş kazaları yukarıda da bahsettiğimiz üzere kişinin yaralanmasına ya da ölümüne sebep olabilmektedir. Kişinin ölmesi ya da yaralanması kamu hukuku alanında var olan Ceza Hukukunu ilgilendiren bir durumdur. Türk Ceza Kanununda hüküm altına alınan taksirli, kasten öldürme ya da yaralama suçları ve gerekli diğer suçlar kapsamında iş kazası değerlendirilmek üzere Cumhuriyet Savcısı tarafından resen dava açılır. İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat

İş Kazası Maddi ve Manevi Tazminat Davası

Kanun koyucu işçinin iş kazası nedeni ile uğradığı zararları tazmin edebilmek için işverenin aleyhine dava açmasını hak olarak tanımıştır. Bu nedenle iş kazası sonucu tazminat davaları da açılabilmektedir. Aşağıda daha ayrıntılı olarak ele alınacaktır. İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat

İş Kazası Sonrası Sosyal Güvenlik Kurumunun Açtığı Rücu Davaları:

Ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu rücu davaları da açabilmektedir. Rücu Türk Borçlar Kanununda ifade edildiği üzere tazminat davasının davalı taraflarından biri kendisine düşen paydan fazlasını ödediği takdirde fazla ödediğini diğer davalı taraflardan isteyebilmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumunun açacağı rücu davaları da Sosyal Güvenlik Kurumu işçiye ödemiş olduğu bedelleri kusuru oranında diğer taraftan talep etmek için açtığı davalardır. İşverene, işçiye ya da 3. Kişinin gerçekleştirmiş olduğu kusurlu davranış oranında yani kazaya mahal verecek kusur oranında bu 3 kişiden fazla ödediğin geri almak için davayı açar. Burada özellikle işverene ya da kuruma karşı rücu davası açılmaktadır. Bu davanın açılması ise işverenin yapması gereken kanunda yer alan kuralları uymaması nedeni ile iş kazasının meydana gelmesidir. İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat

İş Kazası Nedeni İle Meydana Gelen Tazminat Davaları Hakkında Gerekli Bilgiler

Tazminat davaları kısaca ve genel bir tanımla ifade etmek gerekirse hukuka aykırı bir eylem nedeni ile zarara uğrayan kişinin zararının tazmin edilmesi için zararı kusuru ile meydana getiren kişiye karşı açılan davadır. Hukuka aykırı bir eylem olmalıdır, hukuka aykırı eylem meydana getiren kişinin kusurunun bulunması gerekir ve bu kusur ile zararın meydana gelmesine sebep olan olay arasında illiyet bağının bulunması gerekir tazminat davasının açılması için. Yani kısacası kişi bir haksız fiil nedeni ile karşılaşmalı ve zarara uğramalıdır tazminat davası açabilmesi için. İş kazası nedeni ile açılacak tazminat davasında kanun koyucu işçiye talep edebileceği birtakım haklar tanımıştır. Bu haklar işçinin yaralanmasına ve ölümüne bağlı olarak değişmektedir. Bu talep edebileceği sınırları kanun koyucu maddi tazminat davası için çizmiştir.  Türk Borçlar Kanunun ilgili maddelerinde bedensel zarar durumunda ya da ölümün olduğu durumlarda nelerin talep edileceği hüküm altına alınmıştır. Kanun hükmüne göre:

Türk Borçlar Kanunu:  Ölüm ve Bedensel Zarar

Ölüm MADDE 53- Ölüm halinde uğranılan zararlar özellikle şunlardır:

• Cenaze giderleri
• Diğer giderler
• Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar.
• Bedensel zarar MADDE 54- Bedensel zararlar özellikle şunlardır:
• Tedavi giderleri
• Kazanç kaybı.
• Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.
• Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.

Yukarıda bahsedilen kalemleri hak kaybına uğramadan işçinin işverenden isteyebilmesi için diğer haklarını gizli tutmaya özen göstermelidir. Kanun koyucu iş kazasına uğrayan işçinin ya da yakınlarının –işçinin ölümü halinde- manevi tazminat da açabileceklerini öngörmüştür. Manevi tazminatın açılabilmesi için haksız fiil hükümlerinin oluşması gerekir. Manevi tazminatta hakim somut olayın özelliklerine davalı tarafın kusuru oranında manevi tazminata hükmedecektir. Manevi tazminat ile maddi tazminat arasındaki en büyük farklardan biri maddi tazminat çoğu zaman belli olabilecek bir durumdur. Bilirkişi yardımı ile maddi tazminat zararı genel mahiyette ortaya çıkarılır ve gelebilecek zararlara karşı da davacı hakkını saklı tutabilmektedir. Manevi tazminatta ise hakim davacı tarafın olay nedeni ile duyduğu elem ve kederi göz önünde tutmalıdır. Bu nedenle somut olayın özellikleri oldukça önemlidir. İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat

İş Kazası Destekten Yoksun Kalma Tazminat Davası:

Türk Medeni Kanunun 53. maddesinin 3. bendinde de hüküm altına alınan ölenin desteğinden yoksun kalma tazminat davası iş kazasında işçinin ölmesi nedeni ile hayatını devam ettirmek için işçinin kazancından yararlanan kişiler tarafından açılabilmektedir. Bu dava ölenin annesi, babası, çocukları ve eşi tarafından açılmaktadır. Sayılan kişilerin ölen kişinin desteğinden faydalandıklarını ispat etmelerine gerek yoktur çünkü kanun koyucu bu kişileri karine olarak saymıştır. İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat Ölen kişiden bu kişilerin destek almadığını iddia eden taraf destek alınmadığını ispatlamakla mükelleftir. Ölen kişi sadece bu kişilere değil başka kişilere de maddi destekte bulunuyor olabilir yaşadığı süre zarfında. Bu kişilerin de destekten yoksun kalma tazminat davasını açabilmesi için destek aldıklarını ispat etmeleri gerekmektedir. Destekten yoksun alma tazminat davasının açılması için destek alınmasının yanında ayrıca ölen kişinin desteğine ihtiyaç duyulması da oldukça önem arz etmektedir. Bu 2 şart gerçekleşmediğinde dava açılamaz. Karineler hariçtir. Karinelerde de tazminat belirlenirken durumlar göz önüne alınır ve ona göre hakim bedele hükmeder. Destekten yoksun kalma tazminat davası kapsamlı bir davadır. Hakim bu davada tazminata hüküm ederken birçok konuyu ele almakta ve kapsamlı bir araştırma sonucu karar vermektedir. Hakim her bir davacı taraf için destekten yoksun kalma tazminatını ayrı değerlendirir. Örneğin çocukların yaşı, cinsiyetleri ve öğrenim durumları önemlidir. Eğer çocuklar okumuyorsa kızlar için 22, erkekler için 18 yaş sınır olarak alınır ve hakim destekten yoksun kalma tazminat davasını bu yaş sınırını göz önüne alarak verir. Eğer okuyor ise bu durumda da yaş sınırı genel anlamda 25 olarak kabul edilmektedir. Hakim ayrıca çocukların yaşının yanında evlenme şanslarını da tazminata karar verirken ona göre bir değerlendirme yapar gerektiğinde şansın yüksek olduğu durumlarda indirime dahi gidebilmektedir. Sağ kalan eş bakımından incelediğimizde hakim bu durumda da eşin yaşı, cinsiyeti ve evlenme şansı oldukça tazminatın miktarı için oldukça önem arz etmektedir. Hakim çocuk sayısını da göz önüne almaktadır. İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat

İş Kazası Tazminat Davalarında Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisidir?

Ölen işçinin son yerleşim yerindeki ya da kazanın meydana geldiği İş Mahkemesi, İş Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi görevli ve yetkilidir.

İş Kazası Tazminat Davası Zamanaşımı Süresi

Kazanın gerçekleşmesinden itibaren iş kazasından zarar gören işçinin ya da ölümü halinde işçinin yakınlarının 10 yıl içerisinde davayı açmaları germektedir. İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat Nasıl Olur.