İş sözleşmesinin işçi tarafından sonlandırılması, her ne kadar kanunen kıdem tazminatı alınmasına engel gibi gözükse de bazı istisnai durumlarda hukuki açıdan kıdem tazminatı için yasal zemin oluşturabilmektedir.
Bilindiği üzere işveren ile işçi arasındaki İş hukuku gereği oluşturulan bir güven kaynağı olarak görülen iş sözleşmesi; işveren tarafından, işçi tarafından ve karşılıklı mutabakat yoluyla sonlandırılabilmektedir.
Söz konusu durumlar işçini kıdem tazminatı alması konusunda önem teşkil etmektedir. Bu nedenle iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi konusunda hem işverenleri hem de işçileri yakından ilgilendiren bazı noktalar vardır.
Tüm bu noktalara geçemeden önce kıdem tazminatının hangi koşullar altında işçiye verilmesi gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Kıdem Tazminatı
Bilindiği üzere, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiği durumlarda İş Kanunu’nun belirli maddeleri gereğince işverenin işçiye kıdem tazminatı ödemesi yükümlülüğü bulunmaktadır.
Bu yükümlülüğün oluşmadığı, dolayısıyla işçinin kıdem tazminatı hakkının olmadığı durumlar da vardır. Bu durumun en bilinen örneği iş sözleşmesinin işçi tarafından feshedilmesidir.
Kendi isteği ile işten ayrılan diğer bir değişle istifa eden kişi kıdem tazminatı hakkından mahrum kalmaktadır. Öte yandan iş akdinin işçi tarafından haklı nedenle feshi gibi durumlarda ise işveren işçiye tazminat ödemek zorunda kalmaktadır.
İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi
İşverenlerin işçiye tazminat ödeme yükümlülüğünün bulunduğu bir diğer durum da haklı nedenlerle işinden ayrılan işçilerle ilgilidir. İşçinin haklı neden olarak öne sunabileceği durumlar İş Kanunu’nun ilgili maddelerinde şu şekilde açıklanmıştır:
- Sağlık Sebepleri;
Söz konusu işin, işçinin hayatını ve sağlığını tehdit edici sorunlar oluşturması durumunda istifa eden işçiye kıdem tazminatı ödenmesinin önü açılmıştır.
Buna ek olarak, işçinin iş münasebeti sebebiyle sürekli yakınında bulunduğu kişilerin bulaşıcı bir hastalık taşıması durumlarında da işçi haklı nedenlerle istifa edebilir ve kıdem tazminatı alabilir.
- Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Sebepler;
İşverenin, işçinin kendisine ya da ailesinin üyelerinden herhangi birine sözlü ve fiziki olumsuz davranışlarda bulunması halinde işçi için haklı nedenlerle istifa etme durumu oluşmaktadır.
Kişilerin namusuna ve şerefine dokunacak olan her tülü söz, hakaret ve davranışlar bu kapsamda değerlendirilmektedir.
- Zorlayıcı Sebepler;
İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla uzun sürecek şekilde iş durumunun olmaması halinde işçi haklı sebeple istifa edebilir ve kıdem tazminatı talebinde bulunabilir.
İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi, Çalışanın İş Sözleşmesini Feshetmesi, İş hayatında işçi ve işveren arasında yaşanan küçük çaplı sorunlar bazı durumlarda işten ayrılmaya ya da işten çıkarılmaya kadar vardırılabilir.
Özellikle halk arasında bilinen inanca göre işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması kıdem tazminatı alamayacağı görüşü yönündedir.
Yalnızca işveren işten çıkarırsa kıdem tazminatının hak edileceğini düşüncesi tamamen yanlıştır.
Bazı durumlarda işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması ya da işten istifa etmesi de kıdem tazminatını hak edebileceğini, işverenin işten çıkarmasındaki haklı nedenlerde kıdem tazminatını vermeme şartlarını doğurabilir.
İşten İstifa Eden İşçinin Kıdem Tazminatı Hak Etmesi
İşveren ile arasında sorun bulunan işçi bazı nedenlere güvenerek işten ayrılabilir. Bu durumlar dahilinde istifa eden işçi kıdem tazminatına başvuracaktır. Kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin şu durumlarda kıdem tazminatı alması gereklidir:
- İşveren bazen üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmemektedir. Bu sorumluluk vaat edilen yemeğin verilmemesi bile olabilir. eğer sözleşmede yer alan bir sorumluluğunu işveren karşılamazsa istifa ederek kıdem tazminatı alabilirsiniz.
- Sosyal hakların teminatı olan sigorta çok önemli bir haktır. Bu sigorta primler şeklinde işyerince işçi adına ödenmektedir. Sizi çalıştırdığı halde sigorta primlerinizi yatırmayan ya da geciktiren bir işvereniniz varsa istifanız haklı nedenlere dayanacaktır.
- Hiçbir işveren işçisine hakaret edemez, küfürlü konuşamaz, küçük düşüremez ya da aşağılayıcı hareketlerde bulunamaz. Böyle durumlarda kanıtlanma işi yapılabilecekse istifa haklı olacaktır.
İşverenin Haklı Nedenlerle Kıdem Tazminatını Vermemesi
Her durumda işçiyi haklı görmek ve işverenden kıdem tazminatı almasını sağlamak doğru bir hareket değildir. İşçinin haklarını her zaman gözeten iş kanununda işvereninde çoğu istisnalarda işçiyi işten çıkarması ve herhangi bir ödeme yapmaması mümkündür.
- İşçi sözleşmeden doğan sorumluluklarını yerine getirmiyorsa,
- İşçi işverenine karşı saygısızca bir tutum içerisine girmişse,
- İşçi işe üst üste 3 kereden fazla nedensiz bir şekilde haber vermeden geç kalıyorsa,
- İşçi işyerinin itibarını ya da işverenin itibarını zedeleyecek şekilde yaşıyor ya da davranıyorsa bu durumlarda işveren işçiyi o güne kadar çalışma sürelerinin ödemesini yapıp işten çıkarabilecek, kıdem tazminatı sorumluluğuna girmeyecektir.İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi
İş Kanunda İşçinin Fesih Hakları Nelerdir? – İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi
İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı,İş kanunda ve aşağıda anlatılan maddeler gereğince fesih hakkını kullanabilir.
- Sağlık sebepleri nedeniyle – İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa. b) İşçi işi yapamayacak hastalığı yakalanmış ise.
- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri nedenlerle – İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi İş kanunda ilgili maddeler yazılı olayların yaşanması durumunda işçi iş sözleşmesini feshi edebilir.
- Zorlayıcı sebepler nedeniyle – İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi İş kanunda ilgili maddede yazılı olayların yaşanması durumunda işçi iş sözleşmesini feshi edebilir. Derhal fesih hakkını kullanma süresi nedeniyle – İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi İş kanunda ilgili maddede yazılı olayların yaşanması durumunda işçi iş sözleşmesini feshi edebilir.
Makalemizde İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi konusu yer almıştır. Diğer bilgilendirici makaleler için Ankara Avukat ve İş Hukuku Avukatı sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.
AVUKATA İLK SORUYU SİZ SORMAK İSTER MİSİNİZ?