İş Yerinde Psikolojik Taciz Mobbing Nedir? Ofis ortamında psikolojik taciz Türk hukukundaki yeni kavramlar arasında yer alır. İş yerinde psikolojik taciz yapılması bir kişi ya da birden fazla kişi tarafından olabilir. Nedeni düşünce ya da inanç ayrılığından kaynaklanabilir.

Mobbing nedir diye merak edenler için konu, işçinin kişilik haklarına yapılmış olan saldırı olarak özetlenebilir.

Onur ve saygınlık değerinin hedef alınarak gerçekleştirilen bu taciz olayı, sistematik davranışlar aracılığı ile gerçekleştirilir.

İş yerinde Mobbing Davranışları Nelerdir?

iş yerinde psikolojik taciz mobbing davranışına örnek vermek gerekirse;

• Sürekli işçinin sözünün kesilmesi,
• Yüksek sesle işçiye bağrılması,
• İşçinin haksız yere eleştirilmesi,
• Yeteneklerinin altında iş verilmesi,
• Dışlanması,
• Çeşitli şekillerde rahatsız edilmesi,
• Alay edilmesi gibi davranışlardır.

Bu davranışlara maruz kalan sağlıklı bireylerin bir süre sonra psikolojisinin bozulduğu gözlemlenmektedir. Sonuç olarak bu kişiler genellikle işten ayrılmayı talep etmektedirler.

İş Veren İşçi Kamu Hukuku ve İş Sözleşmesi Maddeleri Gereğince İşçiyi Korumak Zorundadır. İş sözleşmesinde iş verene bağımlılık ve iş veren otoritesi altında iş görme maddesi bulunmaktadır.

Söz konusu bağımlılık nedeni ile iş yerlerinde hiyerarşi ortaya çıkar. Bu yapı içinde eşitlik ve dürüstlük ilkeleri göz önünde bulundurularak, iş verenin işçiyi koruması gerekmektedir. İşçi kamu hukuku ve iş sözleşmesi bize bunu söyler.

İşçi Yalnızca Fiziksel Tehlikelerden Değil Aynı Zamanda Psikolojik Tehlikelerden de Korunmalıdır. Türk Kanunu’nda yer alan 332 uyarınca işverene, hakkaniyet ilkeleri göz önünde bulundurarak işten kaynaklanan tehlikelerden işçiyi koruma sorumluluğu düşer.

İş yerinde işten kaynaklanan tehlikeler fiziksel olmak zorunda değildir. İş yerinde psikolojik taciz (mobbing) gibi psikolojik olaylar da işçiler için tehlikedir. Böylece Borçlar Kanunu’ndan da anlaşılacağı üzere, işçi gözetilmeli ve işçilerin her birine eşit davranılmalıdır.

Mobbing ile kişilik hakkı ihlal edilen kişilerin, yasal yollara başvurma hakkı doğmuş olur. İşçiler saldırıya son verilmesi davası, saldırı tehlikesinin önlenmesi davası, saldırının hukuki aykırılık tespit davası, maddi ve manevi tazminat davası ve iş görme davası açmak gibi hakkı bulunur.

İş Yerinde Psikolojik Taciz Mobbing, Mobbing iş yerinde kırıcı davranış ve konuşmalara maruz kalmanızdır. Bu genelde patronların çalışana baskı kurmasıyla, korkutmasıyla, mesleki yeterliliğini sorgulamasıyla, size güvenmediğini hissettirerek sizi huzursuz etmesiyle, kısaca tüm haksız hareketlerle olabilmektedir.

İş Yerinde Psikolojik Taciz Mobbing Tazminatı Hakkında

Özellikle ülkemizde çalışanını işten çıkarmak isteyip de tazminat ödememek için çeşitli yollar deneyen işverenlerin uyguladığı çok aşağılık bir yöntemdir. Bu yöntemde hem kişiye öz güven duygusunda yara açmak hem de kişiyi gelirinden mahrum etmek yatacaktır.

Bazı mobbinglerde sınır o kadar aşılır ki yetersizlik duygusu yaşayan kişi bir daha çalışmak istemeyecektir. Mobbinge uğradığınızı anlamak için:

• İş ortamında mesleğiniz sorgulanıyor mu?
• Yetersiz olduğunuz ya da güvenilmez olduğunuz hissettiriliyor mu?
• Yapamayacağınız işler altında ezilmeniz sağlanıyor mu?
• Bilmeniz gereken bilgiler sizden saklanıyor ya da kasıtlı olarak bilmemeniz için size söylenmiyor mu?
• İş arkadaşlarınızın size karşı hareketlerinde dışlama, görmezden gelme gibi şeyler yer alıyor mu?
• İş yerinde eskiden yapabildiğiniz iş yetkileriniz elinizden alınıyor mu?

Yukarıdaki sorulardan en az 2 tanesinin cevabını bile evet olarak veriyorsanız mobbinge uğradığınız açıktır.

İş Yerinde Psikolojik Taciz Mobbing Tazminat Davası Açmak

Mobbing uygulanan bir işyerinde kesinlikle yıldırma ve kıdem tazminatı vermeden işten çıkarma işlemi söz konusudur. Bu uygulamalarda işveren sizden caydırma politikasıyla emeğinizi kaçırmak ister.

Böyle durumlarda çaresiz ve yetersizlik duygusu içerisine girmeniz gayet normaldir. Ama iş sözleşmelerine göre işverenin sizin ruh ve beden sağlığınızı korumakla görevli olduğunu unutmayınız. Bu nedenle mobbinge uğradığınızda bir mahkemeye başvurarak kıdem tazminatı hakkınız ve varsa mesai ücretlerinizi alabilmek için mücadele veriniz.

Eğer mobbing yalnızca iş arkadaşlarınız tarafından uygulanıyorsa ilk olarak işverene iletmeli ve bu durumda size karşı yapılan haksızlığı durdurmasını istemelisiniz. Ama genelde mobbing patronların işçiyi işten çıkarmak için kullandıkları bir caydırma yöntemidir. Bu nedenle böyle bir durumda işverenden olumsuz cevap alarak daha da fazla sıkıntı içerisine girmeniz mümkündür.

Bazen iş yerinden uzaklaşmak için ayrılmanız size daha doğru gibi gelebilir. Ama kesinlikle hakkınızı aramadan kıdem tazminatınızı hak etmeden işyeriyle bağınızı koparmamanız gereklidir.

Mobing İddiasına Dayanılarak Açılan Manevi Tazminat  

2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 129/5. maddesinde; “Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davaları, kendilerine rücu edilmek kaydıyla ve kanunun gösterdiği şekil ve şartlara uygun olarak, ancak idare aleyhine açılabilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kişilerin uğradıkları zararlar” başlıklı 13. maddesinin 06.06.1990 tarih 3657 sayılı Kanun’un 1. maddesi ile değişik birinci fıkrasında ise; “Kişiler kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlardan dolayı bu görevleri yerine getiren personel aleyhine değil, ilgili kurum aleyhine dava açarlar. Kurumun, genel hükümlere göre sorumlu personele rücu hakkı saklıdır.” kuralı getirilmiştir.

Anayasanın sözü edilen hükmü tüm kamu personelini içermekte olup, kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak, zarara uğrayan kişilerin açacakları tazminat davalarında pasif husumeti düzenleyen usulü bir kural niteliğinde olup 657 sayılı Kanun’un yukarıda açıklanan 13. maddesi ile de aynı doğrultudadır.

Yargıtay Kararı – İş Yerinde Psikolojik Taciz Mobbing

NİŞANIN BOZULMASINDAN KAYNAKLANAN MANEVİ TAZMİNAT DAVASI – AYNI EVDE UZUN BİR SÜRE GAYRİ RESMİ OLARAK YAŞAMA – UYUŞMAZLIĞIN HAKSIZ FİİL OLARAK NİTELENDİRİLİP BUNA GÖRE ÇÖZÜMLENECEĞİ – DAVAYA GENEL MAHKEMEDE BAKILMASI GEREĞİ.

ÖZET: Somut olayda; taraflar arasında yapılan nişan sonrasında, dinlenen tanık beyanları da dikkate alındığında, taraflar (yerel mahkemenin de kabulünde olduğu gibi) aynı evde uzun bir süre gayri resmi olarak birlikte yaşamışlardır. Bu durumda taraflar arasında nişandan ve yasal olarak korunması gereken bir birliktelikten söz edilmesi mümkün değildir.

Buna göre taraflar arasındaki ihtilaf aile hukukundan doğmamaktadır. Uyuşmazlık haksız fiil olarak nitelendirilip buna göre çözümlenmesi gerekir. O halde, davanın dayanağı haksız fiil olduğundan; uyuşmazlığa genel mahkemede (Asliye Hukuk Mahkemesinde) bakılması gerekmektedir.

Makalemizde İş Yerinde Psikolojik Taciz Mobbing konusu yer almıştır. Diğer bilgilendirici makaleler için Ankara Avukat ve İş Hukuku Avukatı sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.