Mirasta Saklı Pay Oranları Nedir? Miraslar paylarında saklı pay oranları kanuna göre belirlenmiştir. Bu noktada saklı paylı olan mirasçılar, birinci zümre kapsamında miras bırakmış olan altsoyun çocukları olmkatadır.

İkinci zümrede vefat etmiş olan anne ve babası pay sahiibi olmaktadır. Buna karşın; kardeşlerin ve kardeş çocuklarının saklı miras hakkı bulunmamaktadır.

Üçüncü zümre için ise saklı payı olan miras söz konusu değildir. Bunun yanı sıra sağ kalan eşe saklı pay hakkı tanınmaktadır.

Mirasta Saklı Pay Oranları Nedir:

• Miras bırakmış olan çocukları için miras payının yarısı,
• Anne ve babadan her biri miras payının dörtte biri,
• Sağ kalan eş için anne ve baba ya da çocuklar ile mirasçı olması durumlarında yasal mirasın tamamı,
• Diğer durumlarda ise miras paylarının dörtte üçü oranındaki haklarının miras bırakmış kişi tarafından vasiyetname ya da farklı bir ölüm kaynaklı tasarruf sebebiyle herhangi bir kişi ya da kuruma bırakılmamasına saklı pay adı verilmektedir.

Mirasta Saklı Pay Oranları Medeni Kanun

Saklı pay oranları Medeni Kanun kapsamında belirlenmiştir. Saklı pay olanlar, terekenin net değerleri üzerinden hesaplanmaktadır. Dolayısıyla da bu oranların hesaplarında tereke aktiflikten çıkarılmaktadır. Terekeden çıkarılan değerler ise:

• Tereke borçları,
• Cenaze masrafları,
• Tedbir masrafları,
• Miras bırakmış kişi ile beraber yaşayanların 3 aylık geçim giderleri

Saklı Pay Miktarı Hesaplanması

Saklı pay miktarı hesaplama için saklı pay mirasçıları olan altsoy anne – baba ve sağ kalan eş olmaktadır. Altsoy (çocuklar, torunlar, torun çocukları) saklı pay oranı, yasal miras payının ikide biri olarak belirlenmiştir. Anne ve babanın saklı pay oranları ise yasal miras paylarının dörtte biri olarak belirlenmiştir.

Sağ kalan eş, altsoy mirasçı olmuş ise, yasal miras payının tamamı bu noktada saklı pay olarak ifade edilir. Sağ kalan eş, anne ve baba mirasçı ise bu aşamada yasal miras paylarının tamamı saklı pay olarak kabul edilmektedir. Sağ kalan eş tek başına ya da büyükanne soyu ile mirasçı olmuş ise yasal mirasın dörtte üçü saklı pay olmaktadır.

Mirasta Saklı Pay Davası Nedir?

Tenkis davası miras bırakanın mirası üzerinde yaptığı tasarrufların saklı pay mirasçıların saklı paylarına zarar vermesi sonucunda saklı pay mirasçının hak kaybını engellemek için açtığı davadır. Tenkis davasını daha da ayrıntılı incelemeden saklı pay mirasçı kimdir, saklı pay kavramları hakkında biraz bilgi vermek gerekir.  Mirasta Saklı Pay Oranları Nedir?

Saklı Pay Mirasçı Kimdir?

Miras bırakanın mirası üzerinde hiç bir şekilde tasarruf yapamayacağı bölüme saklı pay denir. Bu saklı paya sahip yasal mirasçılara da saklı paya sahip mirasçı denmektedir.

Bu mirasçıların hakları kanun aracılığı ile korunmaktadır. Bu pay oranları Medeni Kanunun Miras Hukuku kitabında ilgili madde de hüküm altına alınmıştır. Kanun koyucu miras bırakanın bu paya zarar verecek derecede tasarruf yapmasına izin vermemiştir.

Tasarruf yetkisini kullanan miras bırakan bu paya zarar verdiği takdirde öldüğünde açılan davalar ile saklı pay mirasçı hakkını koruyabilmektedir. Her yasal mirasçı saklı pay mirasçı değildir. Saklı pay mirasçılar kanunda belirtilmiştir. Bunlar:

• Miras bırakanın alt soyu yani çocukları, torunları, torunlarının çocukları vb…
• Miras bırakanın annesi ve babası
• Miras bırakanın eşi

Kanun koyucu 2007 yılında yaptığı değişiklikle saklı pay mirasçılarından kardeşleri çıkarmıştır. Fakat değişikliğin yapıldığı andan önce ölenlerde kardeşleri de saklı pay mirasçı olarak değerlendirmek gerekecektir.  Mirasta Saklı Pay Oranları Nedir?

Miras Hukukunda Saklı Pay Oranları Nelerdir?

Türk Medeni Kanunu

MADDE 506:  Saklı pay aşağıdaki oranlardan ibarettir: Alt soy için yasal miras payının yarısı,Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması halinde yasal miras payının tamamı, diğer hallerde yasal miras payının dörtte üçü.

Türk Medeni Kanunu

MADDE 506. Madde de belirttiği üzere miras bırakan mirasın kişilere göre tasarruf yapma yetkisi yoktur. Alt soy için bu saklı pay oranı mirasın 1/2 ‘sidir. Şöyle bir örnekle daha da açıklamak gerekirse miras bırakan vasiyetname falan yazmadı ve miras kanunda ifade edilen hususlara göre bölünecektir. 3 çocuğu ve 1 de eşi olan miras bırakanın mirasının ¼’i eşine kalacaktır. ¾’ü de altsoya kalacak ve her çocuğa ¼ miras düşecektir. Fakat miras bırakan bütün mirası eşine bıraktığını yazsın vasiyetnamesinde ve vasiyetname kanuna uygun şekilde hazırlanmış olsun.

O zaman ne oluyor? Çocuklara mirastan hak kalmıyor, yasal mirasçı ve saklı pay mirasçısı olan altsoy hakkını alamıyor vasiyetname ile. Fakat kanun koyucu saklı pay mirasçısı olan bu çocukları koruyor ve mirasın yarısını saklı pay olarak koruyor ve alt soyun yasal miras payı 1/4 ‘tür. Bunu ½ ile çarptığımızda artık 1/8 oranında mirastan hak alabiliyorlar. Kanun koyucu bu şekilde mirasçıları korumaya çalışmıştır.

Miras hukukunda saklı pay yasal miras payı üzerinden hesaplanır. Murisin Mirasta Tasarruf Oranı Türk Medeni Kanunu

Madde 505 Mirasçı olarak altsoyu, ana ve babası veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir.

Bu mirasçılardan hiç biri yoksa miras bırakan mirasının tamamında tasarruf edebilir.

Kanun koyucu Türk Medeni Kanunun 505. Maddesinde ifade ettiğine göre miras bırakan tasarruf yetkisini ancak saklı pay mirasçıların mirastan çıkarıldıktan sonra kalan kısmında kullanabilmektedir. Saklı pay mirasçıların haklarına zarar gelmemesi için öncelikle tereke hesaplanır daha sonra terekeden saklı pay mirasçıların hakları çıkartılır kalan kısmında tasarruf yetkisini kullanmakta özgürdür miras bırakan.

Miras bırakanın tasarruf yetkisini kullanabileceği oranı hesaplamak için öncelikle elbette ki tereke hesaplanmalıdır. Kanun koyucu yine Türk Medeni Kanununda terekenin nasıl hesaplanacağını, nelerin dikkate alınması gerektiğini hüküm altına almıştır.  Mirasta Saklı Pay Oranları Nedir?

Tereke Nasıl Hesaplanır?

Terekenin hesaplanması oldukça mühim bir meseledir. Terekenin hesaplanması için bir bilirkişi gereklidir.  Bilirkişi kanundaki ilgili hükümleri dikkate alarak miras bırakanın mirası üzerinden terekenin hesaplanmasını gerçekleştirir. Bu hususlara da değindiğimize göre saklı pay mirasçısının saklı payına zarar geldiğinde, mirasçı hakkını alamadığında yapılması gerekenlere değinmek gerekecektir.

Makalenin başında da ifade ettiğimiz üzere tenkis davası, miras bırakanın tasarruf yetkisini aşarak saklı pay oranlarına zarar vermesi nedeni ile miras bırakanın ölümünden sonra mirasçının hakkını geri almak için açtığı davadır. Tenkis davasının açılması için miras bırakanın ölmesi gerekmektedir.  Mirasta Saklı Pay Oranları Nedir?

Tenkis Davası

Türk Medeni Kanunun 560. Maddesi ve devamında ele alınan tenkis davası miras hukukunda hak kayıplarını önlemek için açılan davalardan biridir. Geriye etkili olan ve yenilik doğurucu olan tenkis davası miras bırakanın sağlar arası ya da ölüme bağlı tasarruf yetkisi ile saklı pay oranlarına zarar vermesi sonucu miras bırakanın ölümünden sonra açılan bir davadır. Tenkis davasında yetkili ve görevli mahkeme de miras bırakanın son yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesidir.  Mirasta Saklı Pay Oranları Nedir?

Tenkis Davasında Davacı ve Davalı Taraflar (Davanın Tarafları) Kimlerdir?

Tenkis davasında davacı veya davacılar saklı paylarına zarar gelen mirasçılardır. Bu mirasçıların yukarıda kimler olduğunu dile getirdik. Saklı paylı mirasçı tenkis davası açmadığı takdirde ellerinde borç ödemekten aciz vesikası olan saklı paylı mirasçının alacaklısı ve iflas masası da saklı paylı mirasçı yerine tenkis davasını açabilirler.

Tenkis davasının davalı tarafı ise miras bırakan ile sağlar arası ya da ölüme bağlı tasarruf ile lehine kazandırma işlemi yapılan kişidir. Tenkis davası miras bırakan hayatta iken kendisine karşı açılamaz. Bunun nedeni ise ahlaka ve adaba uygun düşmemesidir. Tenkis davası özellikle mirasçıdan mal kaçırma gibi olaylarda açılan bir davadır.  Mirasta Saklı Pay Oranları Nedir?

Tenkis Davasında Süreler Hak Düşürücü Süreler

Mirasçı saklı payına zarar gelecek olayı öğrendiği andan itibaren 1 yıl içinde ve herhalde vasiyetnamenin açılmasından ya da diğer tasarruflarda mirasın açılmasından itibaren 10 yıl içinde tenkis davasını açmalıdır. Aksi takdirde süreler dolduktan sonra açamayacaktır. Bu süreler hak düşürücü sürelerdir. Unutulmamalı ve zamanaşımı ile karıştırılmamalıdır.  Mirasta Saklı Pay Oranları Nedir?

Defi Olarak İleri Sürülmesi

Hak düşürücü süreleri geçirip tenkis davası açamayan mirasçı kendisine karşı ileri sürülen taleplere binaen tenkisi ileri sürebilmektedir.  Mirasta Saklı Pay Oranları Nedir?