Tasarrufun İptali ve Tenkis Davası Nasıl Açılır? Hangi mallar tenkise tabidir?

Tasarrufun İptali ve Tenkis Davası Nasıl Açılır? Hangi mallar tenkise tabidir?
Miras hukukunda saklı pay ve ilgili konularda temel rehberlik sağlar. Mirasçıların hakları ve miras bırakanın tasarruflarının değerlendirilmesi, karmaşık hukuki süreçleri içerebilir

Miras hukuku, miras bırakanın mal varlığının ölümünden sonra nasıl paylaştırılacağını düzenleyen hukuk dalıdır. Bu alanda önemli bir konu, mirasçıların saklı pay haklarıdır.

Saklı pay, miras bırakanın belirli yakın akrabalarının mirasından alacakları asgari payı ifade eder. Aşağıda, saklı payın hesaplanması, saklı payın mirasın ne kadarı olduğu, mirasta tenkis hesabının nasıl yapıldığı, saklı payda zamanaşımı, saklı pay toplamının ve oranının nasıl hesaplanacağı, tenkis hesabında hangi tarihteki değerin esas alındığı ve ölünceye kadar bakma sözleşmesinde saklı payın durumu hakkında detaylı bilgiler verilmiştir.

Mirasta Saklı Pay Nasıl Hesaplanır?

Saklı pay, miras bırakanın mal varlığının belli bir oranı olarak hesaplanır. Örneğin, miras bırakanın toplam mal varlığı 100.000 TL ve 4 çocuğu varsa, kanuni miras payı olarak her bir çocuğa 25.000 TL düşer. Çocukların ve torunların saklı payı, kanuni miras paylarının yarısı olduğu için, her bir çocuğun saklı payı 12.500 TL olacaktır.

Saklı Pay Mirasın Ne Kadarıdır?

Saklı pay, mirasçıların kategorisine göre değişiklik gösterir. Altsoy için yasal miras payının yarısı, ana babanın her biri için yasal miras payının dörtte biri, sağ kalan eş için ise altsoy veya ana ve baba ile birlikte mirasçı olması halinde yasal miras payının tamamı saklı pay olarak belirlenir.

Mirasta Tenkis Hesabı Nasıl Yapılır?

Tenkis hesabı, miras bırakanın ölümünden önce yaptığı hediye gibi tasarrufların miras paylarına etkisinin değerlendirilmesi işlemidir. Örneğin, anne ve babanın toplam alacağı miras payı terekenin yarısıdır. Eğer anne veya babadan biri hayatta değilse, kalan pay yeniden hesaplanır ve dağıtılır.

Saklı Payda Zamanaşımı Var mı?

Saklı payla ilgili hakların kullanılmasında zamanaşımı süreleri vardır. Saklı paylı mirasçılar, haklarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten itibaren 1 yıl içinde dava açma hakkına sahiptir. Mirasın açılmasının üzerinden 10 yıl geçmesi ile bu hak zamanaşımına uğrar.

Saklı Pay Toplamı Nasıl Hesaplanır?

Saklı pay toplamı, miras bırakanın mal varlığının ve mirasçıların yasal miras paylarının yarısı olarak hesaplanır. Örneğin, miras bırakanın mal varlığı ve mirasçı sayısı göz önünde bulundurularak, her bir mirasçının alacağı saklı pay miktarı belirlenir.

Saklı Pay Oranı Nasıl Hesaplanır?

Saklı pay oranı, mirasçıların kategorisine göre farklılık gösterir. Örneğin, sağ kalan eş ve altsoy birlikte mirasçı olduğunda, altsoyun yasal miras hakkı tüm mirasın 3/4'ü, sağ kalan eşin yasal miras hakkı ise 1/4'üdür. Altsoyun saklı pay oranı, yasal miras hakkının yarısıdır.

Tenkiste Hangi Tarihteki Değer Esas Alınır?

Tenkis hesabında, miras bırakanın ölüm tarihindeki (mirasın açılma tarihi) değerler esas alınır. Bu, miras bırakanın hayatı boyunca yaptığı tasarrufların değerlendirilmesinde kullanılan standarttır.

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesinde Saklı Pay Var mı?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, saklı paylı mirasçıların saklı paylarını ihlal edebilir. Mirasçılar, saklı pay haklarının ihlal edildiğini düşünüyorlarsa, tenkis davası açma hakkına sahiptir.

Tasarrufun İptali ve Tenkis Davası Nasıl Açılır?

Tenkis kelime anlamına bakılacak olursa azaltma, eksiltme anlamları ile karşılaşılmaktadır. Miras Hukuku çerçevesinde yer alan Tenkis Davası, bir miras durumunda saklı pay sahibi olan mirasçıların, vefat eden kişinin tasarruf yapabileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini talep ettikleri davalardır.

İlgili dava, Türk Medeni Kanunu'nda 560. madde de açıklanmaktadır. Tenkis Davası hakkı tüm mirasçılara tanınan bir haktır. Aynı maddeye göre, miras bırakan/bırakacak olan kişi sağlığında tüm malı üzerinden tasarruf yapma hakkına sahiptir. Fakat kişide hak olarak yer alan tasarruf hakkının yanı sıra mirasçılar açısından saklı olan pay oranları yasalarla koruma altındadır.

Mirasçılar, miras bırakan veya bırakacak olan kişinin yaptığı tasarrufların saklı pay oranlarını aşacağını düşünüyorlarsa, Tenkis Davası yoluna gidebilirler. Eğer Tenkis Davası'na konu olan bölünmez mal vasiyetiyse veya değerinde azalma olacağı nedeni ile bölünmesine olanak olmayan bir vasiyetse, vasiyet alacaklısı talebi doğrultusunda bazı haklara sahip olabilir.

Vasiyet alacaklısı, malın bedelini ödemek koşulu ile malın kendisine verilmesini talep edebileceği gibi kendi hakkından tasarruf etme şeklinde de talepte bulunabilir. Eğer tasarruf etme yolu var olursa, tasarruf edilen kısmın maddi değerini para olarak almayı isteyebilmektedir.

Mesela ölüme kadar bakma sözleşmesinin var olduğu bir durumda, ölüme bağlı tasarruftan söz edilebilir. Bu durumda mirasçıların saklı olan paylarının aşılması söz konusu ise bu paylar Tenkis Davası ile ortaya çıkmakta ve korunmaktadır. Muris, tasarruf edebileceği oranı aşmış ve belirlenmiş orandan çok daha fazla tasarruf yapmışsa Türk Medeni Kanunu 561. maddeye göre Tasarrufun iptali ve Tenkis Davası açılabilmektedir.

Tenkis Davasının Aşamaları ve Özellikleri

Tenkis Davası ile ilgili oranlar ve işleyiş Türk Medeni Kanunu 563. madde de açıklığa kavuşturulmuştur. Eğer miras bırakmış/bırakacak kişinin istediği tasarruf miktarı anlaşılmazsa iki yol izlenmektedir. Tenkis Davası için mirasçı atama diye adlandırılan bir yöntem uygulanabilir.

Tenkis Davası için diğer yol ise farklı şekillerde vefata bağlı tasarruflarla sağlanmış kazanımların hepsinde orantılar temel alınır.

Tenkis Davası Nerede Açılmalıdır?

Bu dava, Asliye Hukuk Mahkeme'sinde açılır. Önemli olan nokta, miras bırakan kişinin son ikametinin olduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi olmasıdır.

Tenkis Davalarında Zamanaşımı

Tenkis Davası açmak isteyen kişiler tarafında zamanaşımı değerlendirilirse, mirasçılar saklı payların zarara uğradığını öğrendikleri andan itibaren bir yıl içinde dava açabilirler. Vasiyetnameye bağlı olarak uygulanan bir zamanaşımı da söz konusudur. Vasiyetnamenin okunmasından itibaren on yıl geçmişse, Tenkis Davası açma hakkı yitirilmektedir. Görüldüğü gibi Tenkis Davalarında biri bir yıl diğeri on yıl olan iki zamanaşımı söz konusudur.

Tenkis Davası Dilekçe Örneği

Tenkis Davası için de dilekçe zorunluluğu vardır. Dava açmak isteyen kişi/kişiler, konu ile ilgili açıklayıcı olan bir dilekçe hazırlayarak, bu dilekçeyi mahkemeye teslime etmek zorundadırlar.

Konuyla bağlantılı Tasarrufun İptali Davası hakkındaki makaleyi okuyabilirsiniz. Tasarrufun İptali ve Tenkis Davası

Yargıtay Kararları : Tasarrufun İptali Ve Tenkis Davası

TEMLİKİN MAL KAÇIRMA AMAÇLI OLDUĞUNUN KANITLANMAMASI - BEDELLER ARASINDA FAHİŞ FARKIN OLMASININ TEK BAŞINA MUVAZAANIN KANITI OLMAMASI - DAVANIN REDDİNE KARAR VERİLMESİ GEREĞİ - KARARIN BOZULMASI.

ÖZET: Somut olayda; davacı bildirdiği deliller ve tanık beyanları ile belirtilen ilkeler gözetildiğinde temlikin mal kaçırma amaçlı, muvazaalı olduğunu kanıtlamış değildir. Eldeki davanın kabulü halinde mirasçı sıfatı ile hak sahibi olacak olan tanık G...'ın; <... annemiz öldükten sonra biz miras hakkımızdan feragat ettik ve dava konusu evi kardeşimiz K... ve H...'ye verdik...> yönündeki beyanı ile de yapılan temlikin muvazaalı olmadığı açıktır.

Her ne kadar, bedeller arasında fahiş fark var ise de, bu husus tek başına muvazaanın kanıtı değildir. Hal böyle olunca, davalı K... hakkındaki davanın reddine karar verilmesi gerekirken aksi yönde hüküm kurulmuş olması doğru değildir. Tasarrufun İptali ve Tenkis Davası

Etiketler :
HABERE YORUM KAT
İLETİŞİM: 0 312 229 25 05 CEP: 0 545 229 25 05 ADRES : Adres: Eti, Strazburg Cd. N:10/9, 06101 Çankaya/Ankara