İş kazası geçiren bir işçi işten çıkarılabilir mi? Raporlu işçi işten çıkarılırsa ne olur?
İş kazası geçiren veya sağlık sebepleriyle rapor alan işçilerin işten çıkarılması, Türkiye'deki iş hukuku kapsamında belirli kurallara bağlanmıştır. İşveren ve işçi arasındaki bu tür durumlar, 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili mevzuatlarla düzenlenir. İşte işçinin iş kazası geçirmesi veya rapor alması durumunda işten çıkarılma ile ilgili temel prensipler:
İş Kazası Geçiren İşçi İşten Çıkarılır Mı?
İş kazası geçiren bir işçinin, iş görmeye devam edecek durumda olmasına rağmen işveren tarafından işten çıkarılması, işçi aleyhine haklı bir fesih sebebi oluşturmaz. İşverenin bu durumda işçiyi işten çıkarması halinde, işçinin işverene karşı tazminat talep etme hakkı doğar.
Raporlu İşçi İşten Çıkarılırsa Ne Olur?
Raporlu bir işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi durumunda, işçinin çalışma süresi bir yıl ve üzerindeyse, işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Ayrıca, fesih usulsüz gerçekleşmişse, işverenin işçiye ihbar tazminatı ödemesi de gerekebilir.
Sürekli Rapor Alan Bir İşçi İşten Çıkarılabilir Mi?
Sürekli olarak rapor alıp işe gelmeyen bir işçinin iş sözleşmesi, işveren tarafından 4857 Sayılı İş Kanunu'nun 25'inin I-a maddesi uyarınca haklı sebeple feshedilebilir. Bu durum, işçinin işvereni zor durumda bırakması ve işyerinin işleyişine zarar vermesi durumlarında uygulanabilir.
Raporluyken İşten Çıkarılma Olur Mu?
İşçiler, sağladıkları şartlar çerçevesinde işten çıkarılabilir. Ancak raporlu bir işçinin, haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılması mümkün değildir. İşverenin işçiyi raporluluk durumunda işten çıkarması için geçerli ve kanuni bir sebep olması gerekmektedir.
İş Kazası Geçiren İşçinin Hakları Nelerdir?
İş kazası geçiren işçinin hakları arasında, SGK tarafından karşılanacak tedavi giderleri, geçici ve sürekli iş göremezlik ödeneği, malullük aylığı bulunmaktadır. Ayrıca, işçi işverenden maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir. Bu haklar, işçinin iş kazası sonucu uğradığı zararların tazmin edilmesi ve işçinin sosyal güvencesinin sağlanması amacıyla verilir.
İş Kazası Raporlu İşçinin İşten Çıkarılması Halinde Hakları nelerdir?
İş kazası raporu olmasına rağmen işçinin iş akdinin sonlandırılması usulüne uygun yapılmadığı durumlarda dava hakkı ortaya çıkmaktadır.
Çalışma hakları kapsamında İş Kanunu ile güvence altına alınmış olan işçiler, sağlık ve kaza gibi durumlarda raporlu olarak iş hayatlarına ara verebilmektedir. Bu gibi durumlar özellikle oldukça önemli pozisyonlarda çalışan işçiler açısından iş kayıpları anlamına gelebilir. Bu gibi durumlarda işveren işçinin kayıplarını önlemek amacıyla yeni bir işçi alabilir.
İşverenler İş Kazası Raporlu İşçinin İşten Çıkarılması durumuyla işçinin işlerinin pay edilmesini ya da rapor bitene kadar yeni bir işçi çalıştırmak durumunda kalabilir. Rapor süresinin bitiminin belirli olmadığı durumlarda ise iş akdinin feshedilmesi usulüne uygun olarak yapılmalıdır. Usulüne uygun olmayan fesihlerde işe iade davaları açılabilir.
İş Lazasına Uğrayan İşçinin İşten Çıkarılması
Rapor bitiminde işten çıkarılma durumunda usulüne uygun yapıldığında ve rapor bitiminin uzun sürmesi ya da belirsiz olması halinde mümkündür. Fakat usulüne uygun olmayan şekillerde yapılan iş akdinin sonlandırılması hallerinde işe iade davası açılarak işçinin hakları korunabilir.
İş akdinin feshinin haklı olabilmesi için raporun kesintisiz olarak 6 haftalık olması gerekir. Ancak iş sözleşmesi feshedilmiş olsa bile işçinin tazminat haklı saklı tutulur. İşçi sık sık rapor alıyorsa ve işin akmasına yol açıyorsa, bu durum iş akdinin feshi için geçerli bir sebeptir.
Raporlu İşçiyi İşten Çıkarma Cezası 2019
İş kazası geçiren işçinin çıkışı usulüne uygun olmayan şekillerde yapılırsa, işverene karşı dava açılabilir. İş kazası genel itibari ile işçiyi hem fiziksel hem de ruhen engelli duruma getirebilir.
Bu durumda iş kazası sebebiyle rapor alınabilir. Ancak işçinin ihmalkarlığı sebebiyle yaşanan iş kazalarında bu durumda işçi kusurlu olarak kabul edilir. Bu noktada en önemli unsurlar:
- İş kazasının nasıl gerçekleştiği,
- İş kazasında kusurlu taraf,
- İş kazasında ihmalkar taraf
Bu noktada iş akdinin feshinin haklı ya da haksız olduğunu belirtilen en önemli detaylardır. Örnek vermek gerekirse işçi baret takmak zorunda ise ancak takmamışsa, bu noktada kusurlu sayılacaktır.
İş Kazası Raporlu İşçinin İşten Çıkarılması, İşveren kanıt yükünü adına getirirken, ilk olarak feshin biçimsel koşullarına uyduğunu Ardından, muhteva istikametinden fesih nedenlerinin geçerli ( ya da haklı ) olduğunu kanıtlayacaktır.
Bu kapsamda, işveren fesihle alakalı hüküm aldığını, u hükmünistihdam çoğu ortaya getirdiğini, meblağlı şekilde tatbik ettiğini ve feshin kaçınılmaz olduğunu ispatlamalıdır.
İş Kazası Raporlu İşçinin İşten Çıkarılması Hakkında İstinaf Örnek Karar
Başka taraflardan davalı tarafça istinaf yoluna başvurulmuş, istinaf dilekçesinde özetle; davacı ile davalı şirket arasında imzalanan ve ilk karar mahkeme dosyası kapsamında tespit edilen kontrat muhtevaları ele alındığında sözleşmelerin tanzim ve bitiş tarihleri belli olduğunu, bu nedenden dolayı belirsiz zamanlı iş sözleşmesi olduğunun kabulünün olası olmadığını,
Davacının kontrat bitim tarihinde ve kontrat yenilenme tarihinde okula gelmeyerek iş sözleşmesinin kendi doğrulusunda feshedildiğinin belli olduğunu, müvekkili şirketin iyi niyetli olarak üç kez davacıyı kontrat güncellemek üzere çağrı ettiğini, kendisi iradesi ile istifa eden işçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödemesi yapılamayacağını belirtmiştir. (İş Kazası Raporlu İşçinin İşten Çıkarılması)
İstinaf Kararı İş Kazası Raporlu işçinin İşten Çıkarılması
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı isteminin kabulüne hüküm verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Başka taraflardan davalı tarafça istinaf yoluna başvurulmuş, istinaf dilekçesinde özetle; davacı ile davalı şirket arasında imzalanan ve ilk karar mahkeme dosyası kapsamında tespit edilen akit ele alındığında sözleşmelerin tanzim ve bitiş tarihleri belli olduğunu,
Bu nedenden dolayı belirsiz zamanlı iş sözleşmesi olduğunun kabulünün olası olmadığını, davacının akit tarihinde ve kontrat yenilenme tarihinde okula gelmeyerek iş sözleşmesinin kendi doğrulusunda feshedildiğinin belli olduğunu, müvekkili şirketin iyi niyetli olarak üç kez davacıyı kontrat güncellemek üzere çağrı ettiğini, kendisi iradesi ile istifa eden işçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödemesi yapılamayacağını belirtmiştir. (İş Kazası Raporlu İşçinin İşten Çıkarılması)
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
HMK'nın 355. maddesi gereğince dairemizce kamu düzenini ilgilendiren ve re'sen istinaf sebebi yapılmasını gerektirecek başkaca bir eksiklikleri olmadığı anlaşılmakla, istinaf sebeplerine hasren uygulanan araştırma sonunda: Somut uyuşmazlıkta taraflar arasındaki iş sözleşmesinin kaliteyi, iş akdinin sonlanış biçimi ve feshin gerçekleşme biçimine göre davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı taraflar arasında kendisi konusudur.
4857 Sayılı Yasanın 11. ve 5580 Sayılı Kalifiye Öğretim Kurumları Kanununun 9. maddesine göre taraflar arasında akdedilen iş sözleşmesi "asgari zamanlı sözleşme" niteliğinde çoğu, en az zamanlı sözleşmeler, tarafların bildirimli fesih haklarını en az bir müddet içersinde ortadan kaldırdıkları belirsiz zamanlı sözleşmelerdir.
Tarafların öngördükleri en az zamanın bitimi ile kontrat kendi kendinesona ermemekte, kontrat belirsiz zamanlı olarak devam etmektedir. Bu özelliği hasebiyle de en az zamanlı sözleşmeler belirli zamanlı olarak kabul edilmemektedir.
Belirsiz zamanlı olarak kabul edilmelerinin sebebi tarafların sözleşmenin sona erme süresini belirlememiş olmalarıdır. Belirsiz zamanlı kabul edildikleri içersinde en az zamanlı sözleşmenin işveren doğrulusunda sona erdirilmesi durumunda işçi şartları varsa işgarantisi hükümlerinden yararlanabilecektir.
Bu değerlendirmeler karşısında taraflar arasındaki iş sözleşmesinin en azzamanlı ve belirsiz zamanlı iş sözleşmesi niteliğinde bulunduğu, davacının iş akdine davalı işveren doğrulusunda haklı sebep gösterilmeksizin 11.09.2014 tarihinde nihai verildiği,
SGK çıkış kodu (5) ile işten ve sigortadan çıkışının yapıldığı anlaşılmakla ilk derece mahkemesinin davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarına hak kazandığına ait saptaması ve mahkeme gerekçesi yerinde çoğu davalının sözleşmenin niteliğine ve feshin gerçekleşme biçimine ait istinaf müracaatı yerinde bulunmamıştır. (İş Kazası Raporlu İşçinin İşten Çıkarılması)
