İşten Çıkarılınca Tazminat Nasıl Alınır? Çalışan kişilerin her zaman işten çıkartılma durumları mümkün olabilmektedir. Hiç beklenmeyen anlarda işten çıkartılmak birçok işçinin karşılaştığı bir durumdur. Bu gibi durumlar ile karşılaşan ve işten çıkartılan işçilerin büyük çoğunluğu ne gibi yasal haklara sahip olduklarını bilmemektedir.

İşten Çıkarılınca Tazminat Nasıl Alınır?

Hukuk sistemimizde zamanaşımı kavramı oldukça önemli bir hak düşürücü kavramdır. İşten çıkartılan kişilerin yasalardaki zamanaşımına takılmadan haklarını alabilmesi için en kısa zamanda hukuki yollara başvurması gerekmektedir. Bir işyerinde bir yıldan fazla süre ile çalışmakta olan bir işçinin kendi isteği ile işten çıkartılması durumunda kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaktadır. Alınabilecek olan kıdem tazminatı miktarı ise o işyerinde çalışılan süre ile alakalıdır.

Aylık olarak alınan brüt ücret üzerinden çalışılan yıl kadar bir hesaplama yapılmaktadır ve bu miktar kıdem tazminatı olarak ödenmektedir. Kıdem tazminatını almadan işçinin işveren tarafından sunulan hiçbir belgeyi imzalamaması gerekmektedir.

Işten çıkarılan bir işçinin hakları nelerdir?

Yasal bir hak olan kıdem tazminatının ödemesinin işveren tarafından yapılmaması durumunda hukuki yollara başvurulması mümkündür. Bu gibi süreçlerin yönetilmesinde avukat ve hukuk bürolarından yardım alınabilmektedir. İşverenin bir işçiyi hiçbir geçerli neden göstermeden çıkartmak istemesi durumunda bunu önceden işçiye bildirme zorunluluğu bulunmaktadır.

Bu bildirim zorunluluğu İş Kanunu tarafından işçilere verilmiş bir haktır. Çalışılan iş yerindeki çalışma süresine göre işçinin işine son verilmeden iki ile sekiz hafta önceden haber verilmesi gerekmektedir. Yine iş Kanunda belirtilen hükümlere ve işçilere verilen haklara göre bu süre içerisinde iş aramak için işverenin izin vermesi gerekmektedir.

Aksi durumlarda işverenin aniden işçiyi işten çıkartması ile işverenin ihbar tazminatı ödemesi gerekecektir. İşten aniden çıkartılma durumunda bu hakkın işverenden talep edilmesi gerekmektedir. İşverenin ihbar tazminatı ödememesi durumunda işçinin hukuki yollara başvurma hakkı bulunmaktadır. İşten Çıkarılınca Tazminat Nasıl Alınır?

Işten çıkarılan işçi ne zamana kadar sürede dava açabilir?

İşten çıkarılan işçi alacakları nedeniyle 5 yıl geri dönük haklarını alabilmektedir. Bu sebeple işçi alacakları için 5 yıl içinde dava açabilir.

Işten çıkarılan işçi tazminat alabilir mi? İşten Çıkarılınca Tazminat Nasıl Alınır?

Kıdem tazminatı ile alakalı olarak ilk akla gelen soru bu tazminatın hak edilip edilmediği sorusudur. İşverenin ahlak ve iyi niyet kuralları dışında bir sebep ile işçisini işten çıkartması durumunda kıdem tazminatı ödemesi gerekmektedir. İşyerinde bir yıllık çalışmasını tamamlamış olan işçilerin işten çıkartılması durumunda kıdem tazminatı almaları mümkün olmaktadır. Bu durum dışında çalışanın işinden kendi isteği ile istifa ederek ayrılması kıdem tazminatı almasına engel olmaktadır. Ancak işçinin isteği ile işten ayrılması durumlarına bazı istisnalar bulunmaktadır.

Bunlar emeklilik, evlilik ve askeri görevlerdir. Bu nedenler ile işçilerin işten ayrılmaları durumunda kıdem tazminatı almaya hak kazandıkları yasalarda belirtilmiştir. İşçinin emekli olması durumu 15 yıl ve 3600 gün prim ödeme koşullarını doldurması ile işten ayrılması sonrasında kıdem tazminatının alınması mümkündür.

Bu durumdan sonra emekli olan kişiler yeniden çalışma hayatına girmek isteyebilmektedir. İşçinin emeklilik konusunda yaş hariç diğer kriterlerini yerine getirmesi durumunda kendi isteği ile işten ayrılması olanağı bulunmaktadır. Bu duruma göre sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını tamamlayan işçi yaş koşulu sebebi ile emeklilik kazanmamış olsa bile anılan yasa gerekçe gösterilerek işyerinden ayrılması ve kıdem tazminatı alması mümkündür. İşten Çıkarılınca Tazminat Nasıl Alınır?

Ücretlerin Ödenmemesi Durumunda Çalışanın Hakları Nelerdir?

İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı bir nedenle feshedilmesi durumunda işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Bu duruma örnek olarak ve en çok karşılaşılan durum olan işçinin haklarının ödenmemesi ve çalışma koşullarının esaslı şekilde değiştirilmesi sorunları neden olabilmektedir.

Özellikle ücretin ödenmemesi durumu işçi için haklı bir iş sözleşmesi fesih sebebi olmaktadır. Yüksek Mahkemeye göre işçinin hak ettiği ücretin hiç veya bir kısmının ödenmemiş olması durumu bu konuda oldukça önemli olmaktadır. İşten Çıkarılınca Tazminat Nasıl Alınır?

Geriye dönük tazminat kaç yıl istenebilir?

İşçi alacaklarıolan, kıdem tazminatı, fazla mesai, yıllık izin ücret alacakları gibi tazminatlar geriye dönük olarak 5 yıl içinde istenir.

İhbar Tazminat Davası – Tazminat Nasıl Alınır Hesaplanır?

İhbar tazminatına hak kazanılması işveren ve işçi arasında iş akdinden kaynaklanan iş sözleşmesinin haksız yere feshedilmesi halinde söz konusu olmaktadır. İş kanununun 17. Maddesine göre işçi veya işveren işten ayrılmadan önce birbirlerine haber vermesi gerekmektedir. bu süreye ihbar süresi denir. İhbar süresine uyulmaması ve iş akdi bildirimde bulunmadan haksız yere sona erdirilmesi halinde haklı olan taraf ihbar tazminatı almaya hak kazanmaktadır. 

İhbar tazminat davası – tazminat nasıl alınır hesaplanır konusunda bilgi sahibi olunması işte çalışma süresi, alınan brüt ücret, vergiler gibi birtakım değerlere göre hesaplanmaktadır.

İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İhbar tazminatına işçi tarafından hak edilebileceği gibi işveren de işçinin haksız yere işi bırakması halinde ihbar tazminatına hak kazanmaktadır. İhbar tazminatının söz konusu olmaması için iş kanununda iş sözleşmesinin feshedilmeden önce uyulması gereken ihbar bildirim süreleri bulunmaktadır. İhbar bildirim süreleri;

• Bir işte 6 aydan daha az çalışılması halinde bildirimin karşı tarafa yapılması halinden itibaren 2 hafta,
• Bir işte 6 aydan 1,5 yıla kadar çalışılması halinde bildirimin karşı tarafa yapılması halinden itibaren 4 hafta,
• Bir işte 1,5 yıldan 3 yıla kadar çalışılması halinde bildirimin karşı tarafa yapılması halinden itibaren 6 hafta,
• Bir işte 3 yıldan daha fazla çalışılması halinde bildirimin karşı tarafa yapılması halinden itibaren 8 hafta sonra

İş sözleşmesinin feshedilmesini kabul eden süreleri ifade etmektedir. Bu sürelere uyulmaması halinde veya ihbar yapılmadan işten ayrılma veya haksız çıkarılma durumunda;

• 6 aydan az çalışılan işlerde 2 hafta öncesinden karşı tarafa bildirim yapmaması halinde 2 haftalık brüt ücret,
• 6 ay ve 1,5 yıl arasında çalışılan işlerde 4 hafta öncesinden karşı tarafa bildirim yapmaması halinde 4 haftalık brüt ücret,
• 1,5 yıl ile 3 yıl arasında çalışılan işlerde 6 hafta öncesinden karşı tarafa bildirim yapmaması halinde 6 haftalık brüt ücret,
• 3 yıl ve üzerinde çalışılan işlerde 8 hafta öncesinden karşı tarafa bildirim yapmaması halinde 8 haftalık brüt ücret,

Karşı tarafa ödenmek zorundadır. İhbar tazminatı hesaplama 2019 yukarıdaki tabloya göre çalışma süresi ve brüt asgari ücret üzerinden hesaplanır. Örneğin bir işçi işyerinde 1 yıl 3 aydır çalışıyor ve son brüt maaşı aylık 2500 TL olsun.

Bu durumda bu kişinin bir günlük brüt asgari ücreti 30 güne tam ücretin bölünerek bulunmasıyla ortaya çıkacak ve günlük brüt ücret 75,00 TL olacaktır. 1 yıl 3 ay çalışan bir işçi 28 günlük ihbar tazminatı almayı hak etmiş demektir. 75,00*28 üzerinden 2100 TL ihbar tazminatı bulunmuş olur. Bu tutar %20’lik gelir vergisine ve 0,00759 oranında damga vergisine tabi olduğundan 420,00 TL gelir vergisi 15,93 TL damga vergisi 2.100,00 TL’den çıkarıldığında bu işçinin alacağı ihbar tazminatı net 1.664,07 TL olarak hesaplanmaktadır.

İhbar Tazminatı Davası Açma

Bir işyerinden haksız yere çıkarılma halinde en sık karşılaşılan davaların başında kıdem ve ihbar tazminatı davaları gelmektedir. İş akdinin haksız yere feshedilmesi halinde işçi, işverene bildirim yapılmaması halinde de işveren ihbar tazminatı davası açabilmektedir. İhbar tazminat davası açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur. Arabulucudan sonuç alınamaması üzerine ihbar tazminatı davası açılarak çalışılan süreler nispetinde ihbar tazminatı karşı taraftan istenebilmektedir.

İhbar tazminatı dava dilekçesinde davacı haksız nedenlerin varlığını ispatlama yükümlülüğü altındadır. Bu sebeple iş davalarında uzman avukatlık bürolarından avukatlık ve danışmanlık hizmeti alınmasında yarar vardır. İhbar tazminatında bildirimin yapılıp yapılmadığı konusunda dava dilekçesine eklemeler yapılmalı ve ihbarın ya hiç yapılmadığı ya da ihbar süresine riayet edilmediği delillerle açıklanmalıdır.

İhbar Davası Açılmasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?

İşçi ve işveren arasında alacak konularındaki iş davalarında genel görevli mahkeme iş mahkemesidir. Hangi iş mahkemesinin yetkili olduğu konusunda ise işçi veya işverenin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki iş mahkemeleri ihbar ve kıdem tazminatı gibi alacak davalarına bakmakla görevli ve yetkili kılınmıştır.

İhbar davası açılmadan önce arabulucu uygulamasına başvurmak zorunludur. İhbar bildirimi yapılmadan haksız yere iş akdinin feshinden itibaren 30 gün içinde arabulucuya, arabulucuda sonuç alınamadığına dair tutanak düzenlenmesinin ardından 15 gün içinde ise iş mahkemesine dava açılması zorunludur.