Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır? Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır? Kıdem Tazminatı Nasıl Ödenir? Kıdem Tazminatı Nasıl Alabilirim? Kıdem Tazminatı Nasıl Kazanılır?
Kıdem tazminatı hesaplanması ayrıldıkları iş yerinden ne kadar ödeme alacağını merak eden kişiler tarafından yapılmaktadır. Kıdem tazminatlarında belirli bir tavan ücret bulunmaktadır. Bu yıl söz konusu ücret 300 lira artış gösterdi ve 5 bin TL’yi gördü. Bu ücret, alınan maaş ne kadar olursa olsun, tavan ücreti olarak kabul edilecek.
Kıdem Tazminatı Ne Kadar Ödenir?
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır sorusunun cevabına gelelim. Çalışana bir yıl için bir aylık brüt ücret ödemesi yapılır. Toplam tazminat miktarı bu doğrultuda, son alınan aylık brüt ücret üzerinden hesaplanmış oluyor. Son ücret iş yerinde çalışılan gün sayısı ile çarpılınca toplam tazminat tutarı elde edilmiş oluyor. Bir işçinin 2 bin 500 tl maaş aldığını varsayalım. İşçi, iş yerinde 7 yıldır çalışmışsa, kıdem tazminatınız 17 bin 500 tl olarak hesaplanmış olur. Bu ücretin içine yemek, yol yardımı, ikramiyeler ve prim ücretleri de dahil ediliyor.
Kıdem Tazminatı Ödemelerinde Bir Sınır Yok Mudur?
Kıdem tazminatı nedir bu ücretin bir sınırı yok mudur diye merak ediyor olabilirsiniz. Bu tazminatın elbette bir sınırı var ve bu sınıra tavan ücreti deniyor. Örneğin bir devlet memuruna ödenecek olan tutar azami emeklilik tutarından fazla olamaz. Geçen sene tavan ödeme 4 bin 732 TL idi. Bu da, bu sene emekli olan emeklilerin geçtiğimiz seneye göre neredeyse yüzde 6 daha fazla para alması anlamına gelir. Haziran ayından sonra kıdem tazminatı ücretlerinin daha da artması bekleniyor.
Kıdem Tazminat Hesabı Yapılırken Tavan Ücret Dikkate Alınmalıdır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, yüksek maaş alan kişiler genellikle aylık ücret ile çalıştıkları ücreti yıl ile çarptıktan sonra çıkan rakamı alacakları kıdem tazminatı ücreti sanıyorlar. Fakat bu yanlış bir hesaplamadır. Kıdem tazminatı şartlarına göre, tavan ücret 5 bin TL’dir. Hesaplama yapılırken bu ücret dikkate alınmalıdır. 5 yıl boyunca 6 bin liranın üzerinde çalışmış bir kişi için kıdem tazminat ücreti 25 bin lira olacaktır. 6 bin ile 5 yılın çarpılmasından elde edilen 30 bin değil.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır? İşçinin kıdem tazminatı hesaplanırken, iş sözleşmesi devam etmiş, yada aralıklarla yenilenmiş veya aynı işverenin değişik iş yerlerinde çalıştığı süreler göz önüne alınır. İş yerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır.
Bu süre toplu iş sözleşmesi ile artırılabilir. Yıldan artan süreler için her tam yıla 30 günlük ücret esas alındığından buna orantılı kıdem tazminatının hesaplanması gerekir. Kıdem tazminatı hesabında yıldan artan süreler için orantılı ödeme yapılması düzenlemesi kamu düzenine ilişkin ve emredici nitelikte olup toplu iş sözleşmesi ile değiştirilemez. Kıdem Tazminatı Hesaplama Kıdem tazminatına esas ücret hesap edilirken zam tarihi ile işçinin işten ayrıldığı tarih arasında fiilen çalıştığı günler ile çalışmadığı halde ücretini aldığı hafta tatili ve diğer tatil günleri birleştirilerek ortalama günlük ücretin bulunması gerekir.
Kıdem tazminatının son ücret üzerinden hesaplanması gerektiğinden; ücretin sabit olmadığı durumlarda yani; parça başı, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalışılmasında son bir yıllık ücreti hesaba esas tutulması gerekir. Yalnız bunun bir istinası, son bir yıl içinde ücrete zam yapılması halinde, işçinin işten ayrılma tarihi ile zammın yapıldığı tarih arasındaki ücretin aynı süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle bulunacak miktar üzerinden hesaplanacaktır.
Kıdem Tazminatı Hesabı Brüt Ücret Üzerinden Hesaplanır Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına esas ücret, işçiye iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve nakden ödenen meblağı kapsayan brüt ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de eklenerek hesaplanacaktır. Örneğin, devamlılık arz eden süt parası, işçiye lojman tahsis edilmişse kira bedeli, aydınlatma, yakıt, su bedeli, bayram harçlığı, giyim yardımı gibi çeşitli sosyal yardımlar, kıdem ücreti veya sosyal yardımlı ücret şeklinde adlandırılan ücrete dahil edilecektir. İşveren yemek ürettiği, işçiye işyerinde üretilen yemeklerden verildiğinden, ihbar ve kıdem tazminatına maliyetinin ayrıca kar payı eklenmesi yerinde değildir.
Ancak, işyerinde giyilmek üzere verilen miatlı giyecek ve koruma eşya bedeli bu ücrete ilave edilmeyecektir. Buna karşın uzun yol şoförlerine sefere çıkıldığında ödenen ve miktarı değişken sefer görev priminin ortalaması kıdem tazminatı hesabında nazara alınması gerekir. Hizmet sözleşmesinin feshinden önceki son bir yıl içinde ödenen ikramiyeler toplamının 365’e bölünmesi suretiyle hesaplama yapılmalıdır. Teşvik primi araç, gereç ve diğer malların yıllık satışlarından elde olunan bütün gelirin belli bir oranının çalışanlara dağıtılmasına ilişkin bulunması nedeniyle arazi ödeme nitelendirilmemesi gerekir.
Kıdem tazminatı hesabında işçinin sigorta primlerine ek işverence ödenen primler nazara alınmaz. Ayrıca 3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanunu’ nun 3. Maddesinde öngörülen %3 oranındaki işveren kıdem tazminatı hesabında göz önünde bulundurulamaz. İşçinin kıdem tazminatına esas ücretin belirlenmesinde kira sözleşmesi uyarınca kiraya verilen konut sosyal yardım yani kira yardımı mütalaa edilmek ve ücretine eklenmek sureti ile kıdem tazminatına esas ücret tespit edilemez. Öte yandan kıdem tazminatı hesabına ikramiyenin de dahil edilmesi gerekir. İşyerinde toplu iş sözleşmesi uygulanmadığı gibi, tanıklarla da böyle bir işyeri uygulaması bulunduğu isbatlamadan ; kıdem tazminatına esas olan ücretin tesbitinde benzer işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesi göz önünde tutulmak sureti ile yemek ve servis ücreti sosyal yardımlı ücrete eklenemez.
Ayrıca fazla mesai ücreti de devamlılık ve kararlılık arz etmeyen bir nitelikte bulunduğu için bu ödemenin de kıdem tazminatı için ağırlıklı ücretin belirlenmesinde göz önüne alınmaması gerekir. İne satış elemanı olan ve hizmet akdine göre belirli bir ücret karşılığı çalışan işçiye ödenen ve bordrolarda gösterildiği şekilde her ay farklı olan birim ödemeleri değişkendir. Belli bir miktarı aşan satışlarda miktarlara göre kademeli artan oranlarda ödenen bir paradır. Bu niteliği sebebiyle primin ihbar ve kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması mümkün değildir. Kıdem tazminatının her yıl için 30 günden aşağı olmayan bir miktar sosyal yardımlı ücrete göre ödenecek tazminat olduğu, kanunun asgari haddi tayin edip bunun hizmet akidleri veya toplu iş sözleşmeleri ile 40-45 güne veya daha fazlasına çıkarılmasının imkan dahilindedir.
Kıdem tazminatının her yıl için 30 günden aşağı olmayan bir miktar sosyal yardımlı ücrete göre ödenecek tazminat olduğu, kanunun asgari haddi tayin edip bunun hizmet akidleri veya toplu iş sözleşmeleri ile 40-45 güne veya daha fazlasına çıkarılmasının imkan dahilindedir. Kıdem tazminatlarının tamamı 2320 sayılı Kanunun 2. Maddesi uyarınca, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 25. Maddesinin 7. Fıkrası değiştirildiğinden vergilendirme dışında bırakılmıştır. Kıdem tazminatı miktarı ne kadar yüksek ve ne kadar fazla süre için olursa olsun vergilendirilmeyecektir. Bu durumda kıdem tazminatından sadece Damga Pulu kesilecektir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin istikrar kazanan görüşüne göre raporlu geçen döneme ihbar önel süresine 6 hafta eklenmesi suretiyle bulunacak süre kıdem süresi hesabında nazara alınmalı, buna göre davacının kıdem tazminatı alacağı belirlenmeli ve sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
Kıdem Tazminatı Hesabı Nasıl Yapılır?
İşçilerin sahip olduğu en temel haklardan biri olan kıdem tazminatları işçilerin çalışma yerlerindeki farklı durumların ortaya çıkması halinde sık sık karşılaştıkları bir tazminat çeşidi olmaktadır. Bu süre içerisinde işçiler ne kadar ödeme alabileceklerini hesaplamak adına nelere dikkat etmeleri gerektiğini öğrenmek istiyorlar. Bu konuda çoğu zaman farklı internet siteleri üzerinde yer alan kıdem tazminatı hesaplama araçları kullanılmaktadır. Ancak bu hesaplama araçlarının çok basit bir şekilde işçilerin kendilerinin tarafından da oluşturulabilmesi mümkün olmaktadır.
Kıdem Tazminatı Hesaplamak İçin Gerekenler Nelerdir?
Kıdem tazminatına hak kazanacak olan kişilerin bu süreçte ne kadar kıdem tazminatı alabileceklerinin belirlenmesi amacıyla yapacakları hesaplamalarda bazı noktalara dikkat etmesi ile sonuç elde etmesi mümkün oluyor. Bu işlemleri yapabilmek için kişilerin aynı zamanda kıdem tazminatı alabilme şartlarını da içinde barındıran maaş bordrosu, SGK hizmet dökümü ve hesap makinesine ihtiyacı bulunmaktadır. SGK hizmet dökümü bilgisi sadece kişinin işe giriş tarihi ve işten çıkış tarihi bilgisinin alınması için kullanılacağından bu bilgiye sahip olan kişilerin hizmet dökümü belgesine ihtiyacı olmamaktadır. Hesaplama verileri içinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta tüm hesaplamaların brüt rakamlar üzerinden yapılacağıdır. Bu sebeple tüm belgeler içinde sigorta ve vergi gibi çeşitli kesintilerden ayırılmış olan ödemelere değil brüt rakamlara dikkat edilerek işlemler yapılmalıdır.
Ücret Bordrosunda Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kişinin çalışmış olduğu süre içerisinde ay ay her ay almış olduğu maaş bilgisini içinde barındıran belgeler ücret bordroları olmaktadır. Bu noktada maaş bordrosunda kıdem tazminatı almak için gerekli olan bilgi kişinin her ay almış olduğu ve eline geçen para miktarına karşılık gelen verilerin yazılmış olduğu alanlar olmaktadır. Hesaplama süresinde bu rakama ihtiyaç duyulacaktır. Son bir yıllık çalışma dönemi içerisinde işçiler aldıkları ücretleri hesaplarken buna fazla çalıştıkları mesai ücretlerini, tatil zamanında çalışmış oldukları dönemlerin ücretlerini ve hafta sonu tatillerinde çalışmış oldukları süreleri ekleyerek bir hesaplama yapabilmek zor oluyor. Bu sorun ancak ortalama rakamlar dikkate alınarak ortaya konulabilmektedir.
Bunlara ek maaşla birlikte eğer ödeniyorsa sürekli olarak aylık ya da haftalık dönemler halinde kişilerin almış olduğu yemek yardımları, yol yardımları, yakacak yardımları, tazminatlar, ikramiyeler ve alışveriş çekleri gibi ödemelerin de toplam miktarının hesaplanmış olması gerekiyor. Kişiler bu toplam rakam üzerinden ulaştıkları sayıyı 365 bölüp önce günlük aldıkları miktarı sonra da bu rakamı 30’la çarparak bir ay için aldıkları ortalama ödemeyi hesaplayabilirler. Daha önce bulunmuş olan aylık ücrete bu ek ücretlerin eklenmesi ile hesaplama devam edilebilmektedir. Tüm bu hesaplama aşamasında ücretlerle ilgili tüm verilerde brüt rakamlar üzerinden hareket ediliyor olduğuna kesinlikle dikkat edilmelidir.
Asgari Geçim İndirimi Dahil Edilirek Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Asgari geçim indirimi işçilerin almış olduğu ücretler arasında ayrıca değerlendirilmiyor olsa da gelir vergisinin bir kısmını içinde barındırdığı için buradan elde edilen rakamların daha önce hesaplanmış olan toplam ücretten düşürülmesi gerekmektedir. Bu son hesaplamanın ardından toplam ücretin gerçek brüt değerine ulaşmak ancak mümkün olabilecektir.
SGK Hizmet Dökümü Hesaplamada Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İşçilerin çalıştıkları süre boyunca primlerinin ödenip ödenmemiş olması, hangi gün aralıklarında hangi işyerlerinde çalıştıkları ile ilgili bilgilerin bir kaydı değerlendirilebilecek olan SGK hizmet dökümü belgesi eğer kişiler işe giriş ve işten çıkış tarihlerini biliyorlarsa gereksiz olmaktadır. Bu süreler hesaplanırken SGK hizmet dökümüne başvurmak özellikle askerlik, doğum izni gibi ücretsiz izin dönemlerinin toplam süreden eksiltilmesi adına önemli olmaktadır. Hesaplamalar yapılırken öncelikle bir kıdem yılını oluşturan toplam süre 1 rakamı ile ifade edilecektir. Kişiler toplam sahip oldukları kıdem süresini ise katsayı dikkate alarak işlem yapacaklardır. Örneğin beş yıllık kıdem sahibi biri için katsayı 5 olarak belirlenecektir.
Eğer yıl içinde çalışılan gün bulunuyorsa ve bu bir yıla tamamlanmamışsa da gün sayısının toplam 365’e bölünmesi ile elde edilen rakamın katsayıya dahil edilmesi gerekmektedir. Buna göre örneğin 68 gün çalışan biri için tam katsayı rakamı hesaplanırken öncelikle 68/365’ten 0,19 rakamı bulunmalı. Ardından daha önce bulunmuş olan katsayı rakamı 5’e bu sonradan dahil edilmiş olan rakam eklenmelidir. Böylece işlemde katsayı rakamı 5,19 olarak dikkate alınacaktır.
Hesap Makinesi Hesabı Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Şimdiye kadar elde etmiş olduğumuz toplam ücret, katsayı gibi rakamlar üzerine işlem yapılmaya geçilmeden önce bir hesap makinesinden yardım almak kesin sonuçları alabilmek adına önemli olmaktadır. Öncelikle elde bulunan tüm rakamlar net bir şekilde listelenmelidir. Bunlar aylık maaş, maaş dışında kişiye ödenmiş olan ve süreklilik arz eden yol yemek yardımı gibi ödemeler ve asgari geçim indirim tutarı oluyor. İlk aşamada hesaplamalarda maaş ile ödemelerin toplanması gerekmektedir. Asgari geçim indirimi rakamlarının bu hesaplamalar sırasında dışta tutulacak şekilde hesaplamaya dahil edilmesine de dikkat edilmelidir. Elde edilen toplamdaki rakamın kıdem yılları üzerinden hesaplanmış olan katsayı rakamı ile çarpılmasının sonucunda toplam alınabilecek olan kıdem tazminatı rakamının belirlenmesi mümkün oluyor.
Kesintiler Nasıl Dahil Edilmeli- Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Hesaplamaların ardından kıdem tazminatı rakamı belirlendikten sonra gerçeğe en yakın değerleri bulmak adına mutlaka gelir vergisi alınmaması ve damga vergisi istenmesi şeklinde gelecek olan ekonomik yükümlülüklerin de bu hesaplamaya dahil edilmesi gerekmektedir. Binde 7 veya 8’lerle ifade edilecek kadar düşük rakamlı olan damga vergisi kıdem tazminatı üzerinde az bir etkiye sahip olsa da net kıdem tazminatı miktarının hesaplanması açısından bu rakamın dikkate alınması önem taşımaktadır.
Örnek Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı hesaplamasının daha iyi anlaşılabilmesi için bir örneğin görülmesi daha iyi olacaktır. Örneğin; asgari geçim indirimi düşürüldükten sonra brüt kazancı 2 bin TL olan bir işçi olduğunu düşünelim. Bu işçinin her ay 200 TL yemek yardımı aldığını ve servis ile işine gittiğine de ekleyelim. İşçinin servisi için işveren tarafından ödenen miktarı da 100 lira olsun.
Buna ek, işçi altı aylık dönemler boyunca bir maaş ikramiye de alıyor olsun. İşçinin işe 1 Ocak 2011’de girdiğini ve 30 Ocak 2016’da işten çıktığını varsayalım. Öncelikle işçinin almış olduğu aylık ortalama geliri hesaplamak için ek ücretlerinin hesaplanması gerekmektedir. Buna göre yıllık 12 x 200 =2400 yemek yardımı ve 12 x 100 = 1200 de yol yardımı almaktadır. İkramiye olarak da bu işçi yılda iki defa olacak şekilde 2 bin toplamda 4 bin TL almaktadır. Ücretler toplam 2400 + 1200 + 4000 = 7600 TL yapmaktadır. Bu rakamın bir aylık karşılığını bulmak için öncelikle 365’e bölüyor ardından da 30’la çarpıyoruz. 7600 / 365 x 30 = 624,65 TL. Aylık alınan maaşa bu rakamın eklenmesinin ardından kıdem tazminatı ücreti 2624,64 belirlenmektedir. 5 yıllık kıdem hesaba katıldığında işçinin alacağı kıdem tazminatı 2624,64 x 5 = 13123,2 olacaktır. Damga vergisi de kesildiği zaman son kıdem tazminatı rakamı 13123,2 x 0,00759 = 99,605. 13123,2 – 99,605 = 13023,625 TL kıdem tazminatı yatırılacak olan tutar olacaktır.
Oldukça kolay olan bu işlemler doğru bir şekilde gerçekleştirildiği takdirde hiçbir kıdem tazminatı hesaplama aracına gerek kalmadan en kolay şekilde hesaplamalar yapılabilmektedir. Makalemizde Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır, Kıdem Tazminatı Hesaplanırken hangi ücretler eklenir, Kıdem Tazminatı Hesaplanır kelimesinden neler anlıyoruz gibi sorulara cevap aradık., Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır sorusu işin sonlandırılmasında sorun olarak hep karşımıza çıktığında,Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır soru hep sorulmaya devam edilecektir.
Makalemizde Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır? konusu yer almıştır. Diğer bilgilendirici makaleler için Ankara Avukat ve Kıdem Tazminatı Avukatı sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.
AVUKATA İLK SORUYU SİZ SORMAK İSTER MİSİNİZ?