Adli yardım nedir nasıl alınır? Adli yardım kimlere verilir, Şartları Nelerdir?
Adli yardım, mali imkanları kısıtlı olan bireylerin adalet sistemine erişimini kolaylaştırmak amacıyla oluşturulmuş bir mekanizmadır.
Bu sistem sayesinde, mali durumu dava masraflarını karşılayacak seviyede olmayan kişiler, hukuki süreçlerde adil bir temsile sahip olabilirler. Adli yardımın kapsamı, şartları ve talep süreci gibi önemli noktaları aşağıda detaylı bir şekilde açıklıyorum.
Adli Yardım Nedir?
Adli yardım, mali durumu yetersiz olan kişilere dava açma ve savunma hakkını kullanabilmeleri için sağlanan destektir. Bu destek, dava harçları, mahkeme masrafları ve avukatlık ücretlerinden muafiyet içerir. Ayrıca, barolar tarafından başvuru sahibine ücretsiz avukat görevlendirilmesini de kapsar. Böylece, her bireyin adalete erişimi temin edilir.
Adli Yardım Kimlere Verilir?
Adli yardım, kendi ve ailesinin geçimi bakımından önemli bir zaruret yaşamaksızın avukatlık ücretleri ve yargılama giderlerini karşılayamayacak olan kişilere verilir. Bu, başvuru sahibinin ve ailesinin gelir ve varlıklarının belirli bir seviyenin altında olması gerektiği anlamına gelir. Ayrıca, adli yardım talep edilen konuda başvuru sahibinin haklı bir duruma sahip olması gerekmektedir.
Adli Yardım Şartları Nelerdir?
Adli yardımdan faydalanabilmek için iki temel şart bulunmaktadır: Ödeme gücü yetersizliği ve dava veya takipte haklılık. Ödeme gücünde yoksunluk, başvuru sahibinin mali durumunun yargılama masraflarını karşılayamayacak seviyede olması demektir. Haklılık kanaati ise, başvurunun hukuki olarak değerlendirilip, adli yardım sağlanması için yeterli hukuki temele sahip olması gerektiğini ifade eder.
Adli Yardım Talebi Nasıl Yapılır?
Adli yardım talebi, dava açılmadan önce ilgili baroya ve yargılamanın yapılacağı mahkemeye yapılabileceği gibi, dava açıldıktan sonra da devam edebilir. İcra ve iflas takipleri için ise talep, takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesine yapılır. Başvuru, çoğunlukla bir form doldurularak ve mali durumunuzu belgeleyen evraklar ile birlikte sunularak gerçekleştirilir.
Adli Yardım Neleri Kapsar?
Adli yardım, ceza davaları dışındaki hukuk ve idari yargı alanlarında dava açma ve aleyhe açılmış davaları savunma sürecinde sağlanan ücretsiz avukatlık hizmetini içerir. Böylece, adli yardım alacak kişiler, hukuki süreçlerde mali bir engel olmaksızın temsil edilebilirler.
Adli Yardım Ücretini Kim Öder?
Adli yardımda görevlendirilen avukatlar, ücretsiz çalışmazlar. Görevlendirilen avukatların ücreti, belirlenen asgari ücret tarifesine göre, ilgili baro tarafından avukata ödenir. Bu ödeme, adli yardım kapsamında devlet tarafından sağlanan bir fon aracılığıyla gerçekleştirilir.
Hukuk Mahkemelerinde Adli Yardım Nasıl Talep Edilir?
Adli yardım ilgili baro, başvuran kişiden herhangi bir sosyal güvencesi olmadığını, mal varlığının ve gelirinin olmamasını gözetir. Bu durumun kesinleşmesi için barolardan verilen evrak ilgili kurumlardan imzalanarak, mali yetersizliği ispatlaması istenir.
Adli yardım alan kişi açılan davadan maddi kazanç sağlarsa… Barodan adli yardım alan kişi, açılan davada maddi bir gelir sağlarsa elde edilen gelirin yüzde 5'inin baroya bırakılacağı yönünde bir taahhütname alınır.
Eğer dava sonucu elde edilen kazancın yüzde 5’i o yılkı avukatlık asgari ücret tarifesinden düşükse, aradaki fark yine davada elde edilen gelirden tahsil edilir. Yani bazı durumlarda elde edilen kazancın yüzde 5’inden fazlasına denk gelebilir.
Adli Yardım ile Barodan Avukat Seçme Hakkınız Yoktur!
Adli yardım barolardan sağlanması durumunda dava açacak kişinin avukat seçme şansı yoktur. Baronun adli yardım bürosu listeden bir avukat ataması yapacaktır. Barolarda adli yardım için gönüllü avukatların belirlenmesi ve belirli bir sıra ile bu avukatların adli yardım talep edilen kişilere atanması gerçekleştirilir. Baroların, adli yardım hususunda etkin çalışabilmeleri için adli yardım komisyonları kurulur.
Mahkemeler tarafından adli yardım talebinde bulunan kişilerin bu talebi kabul edildiğinde ilgili kişiden yargılama harç ve diğer masraf tahsil edilmez. Mahkemeye başvurarak adli yardım talep eden kişiler, çevresinden kendi çabalarıyla bir avukatla anlaşarak, bu avukatın mahkemeye harç ödemeden işlem yapması yönünde talepte bulunur. Ancak bu talebin kabul edilebilmesi için kişinin maddi yetersizliğini ispatlar nitelikte belgeleri toplamasında fayda vardır.
Bu belgelerin de mahkemeye sunulmasıyla birlikte, mahkemeler bu harcın ödenmeden davanın görülüp görülmeyeceğine karar verir. Adli talep başvurularına yönelik örnekler incelendiğinde mahkemelerin genelde bu harçların ödenmesi yönünde karar verdikleri görülmektedir.
Adli Yardımdan Nasıl Faydalanılır?
Yargılamanın ardından adli yardım alan taraf davayı kazandığı için tüm yargılama giderleri karşı tarafa yüklenecektir. Eğer adli yardım alan taraf davayı kaybederse, adli yardım nedeniyle ödenmeyen masraflar ve karşı tarafın ödediği masraflar adli yardım alan kişiden tahsil edilir.
