Kıdem Tazminatını Nasıl Alabilirim? Kıdem tazminatı alma şartları nelerdir?

Bir işyerinde bir yıldan fazla çalışılması halinde görev süresine bağlı olarak kıdem tazminatı hakkı doğmakta ve işçinin belli sebeplerle iş yerinden kendi isteğiyle ayrılması veya iş akdinin işveren tarafından haksız yere feshedilmesi halinde kıdem tazminatı alma hakkı ortaya çıkmaktadır.

Kıdem tazminatı alma hakkı, işçinin işten ayrılma şekli ve işten ayrılma sebepleriyle yakından ilgilidir. İşte kıdem tazminatı alabilmenin genel şartları:

1. Süre Şartı : Minimum Çalışma Süresi: İşçinin, işvereni ile en az 1 yıl süreyle çalışmış olması gerekmektedir.

2. Fesih Şartı

Haklı Fesih: İşçi tarafından haklı bir nedenle iş akdinin feshedilmesi gerekmektedir.

3. İşten Ayrılma Nedeni

Kıdem tazminatını alabilmek için işten ayrılma sebepleri Türkiye İş Kanunu'nda şu şekilde belirlenmiştir:

İşçinin emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanması,

Askerlik görevi için işten ayrılma,

İşçinin ölümü halinde hak sahiplerine,

İşçinin evlenmesi (kadın işçi için, evlendikten sonraki bir yıl içinde istifa etmesi halinde),

İşçinin işverenden kaynaklı haklı nedenle işi bırakması tazminat hakkını doğurur.

Kıdem Tazminatını Nasıl Alabilirim - Nereye Başvuru Yaparım

Kıdem tazminatını nasıl alabilirim konusunda başvurulacak ilk kurum arabuluculuk uygulaması olmalıdır. Gerek kıdem tazminatının alınmasında gerekse de işçi ve işveren arasında iş hukukundan kaynaklanan sorunların çözüme kavuşturulmasında dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur.

İşten haklı bir gerekçeyle ayrılma veya iş sözleşmesinin feshedildiğin işçiye tebliğinden itibaren 30 gün içinde kıdem tazminatı alabilmek için arabulucuya başvurulmalı buradan bir sonuç elde edilemezse iş davası açılarak tazminat talep edilmelidir.

Kıdem Tazminatı Davası Nasıl Açılır?

Kıdem tazminatı nasıl alını konusunda iki durum söz konusudur. 1 yıldan daha fazla çalışılan işlerde işverenin iş sözleşmesinin haksız yere feshetmesi ya da haklı bir sebebe dayanarak işten ayrılmak durumunda kalınması halinde kıdem tazminatı talebinde bulunulabilir. Kıdem tazminatında işçinin haklı bir nedenle işten ayrılması;

• Yapılan iş dolayısıyla işçinin sağlığının bozulması,
• İşçinin iş ile ilgili konularda yanıltılması,
• İşçinin maaş başta olmak üzere fazla mesai, ikramiye gibi alacaklarını alamaması,
• İşyerinin başka yere taşınması nedeniyle işçinin mağdur olması,
• Kadının evlenmesiyle 1 yıl içinde işten ayrılma hakkının bulunması,
• Askerlik sebebiyle işten ayrılmak zorunda kalınması,
• Ölüm sebebiyle işçinin kanuni mirasçılarının kıdem tazminatı talebinde bulunabilmesi,
• İşyerinde işveren, çalışanlar veya üçüncü kişiler tarafından uğranılan hakaret, taciz vb. durumlar

Nedeniyle söz konusu olabilmektedir. İş akdinin haksız yere sona erdirilmesi veya haklı bir sebeple işten ayrılma halinde 1 ay içinde arabulucuya başvurarak kıdem tazminatı talebinde bulunulabilir.

Buradan sonuç alınamazsa iş mahkemesine dava dilekçesiyle başvurarak işveren aleyhine dava açılabilmektedir. Kıdem tazminatı davasında davaya konu haksız fiilin ispatı ve kıdem tazminatı hesaplanmasında alınan tüm maaşın tespiti işçiye aittir.

Bu sebeple kıdem tazminatı davalarının iş hukukunda uzman avukatlık bürolarından hukuki yardım alınarak takip edilmesinde fayda vardır.

Kıdem Tazminatı Hesaplama

Bir işçinin kıdem tazminatını hak etmesi için aynı işyerinde en az 1 yıl çalışması gerekmektedir.

Her geçen 1 yıl için işveren işçiye 30 günlük giydirilmiş brüt ücret tutarını kıdem tazminatı olarak ödemekle sorumlu tutulmuştur.

Tazminat hesaplama nasıl olacağı merak konusudur. Kıdem tazminatı yalnız işveren tarafından hazırlanan maaş bordrosuyla değil ekstra olarak ödenen ikramiye, fazla mesai, prim, yol, yemek yardımı gibi ücretlerin tamamıyla ortaya çıkan giydirilmiş brüt ücret ile belirlenmektedir.

Fazladan ödenen ücretlerin kıdem tazminatına dahil edilmesi için işçi tarafından fazla yapılan ödemelerin tanıklar, ödeme kayıtları ve diğer hukuki delillerle ispat edilmesi gerekmektedir.

Kıdem Tazminatı Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Kıdem tazminatı davaları iş hukukunun konuları arasında yer alan davalar olduğundan iş mahkemeleri bu davalarda yetkili mahkemelerdir.

İş mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise iş mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemeleri kıdem tazminatı davalarına bakmaktadır. İş mahkemesinin yer yönünden hangisi olacağında ise iki alternatif söz konusudur.

İster işçinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki iş mahkemesine isterseniz de işverenin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki iş mahkemesine arabuluculuk sürecinden sonuç alınamamasından itibaren son tutanak tarihinden 15 gün içinde dava dilekçesiyle kıdem tazminatı davası açılabilmektedir.

Kıdem Tazminatı Davası Ne Kadar Sürer?

İş hukukunun konuları arasında yer alan kıdem tazminatı davalarının ne kadar süreceği konusunda belirlenen hedef süreler kapsamında 540 gün içinde iş mahkemesinde kıdem tazminatı davasının sonuçlanması öngörülmüştür.

Bu süreye arabuluculuk işlemleri ile davaya itiraz edilmesi halinde istinaf ve Yargıtay temyiz aşamasında geçecek süreler dahil değildir.

Kıdem Tazminatını Nasıl Alabilirim?

İş hukukunda işçi işveren tarafından haksız olarak işten çıkarmış olabilir yada işçinin hak etmiş olduğu İşçi alacakları olana Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı, varsa yıllık izin ücretlerini, varsa fazla mesai alacaklarını ödememiş olabilir.

Bu durumda İşçi Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı, varsa yıllık izin ücretlerini, varsa fazla mesai alacaklarını almak için İş mahkemelerine dava açması gerekmektedir.

İş mahkemesinde dava açılması durumunda yapılacak yargılama sonucunda mahkeme kararına göre alacaklarına karar verilmesi durumunda alabilmektedir.

İş mahkemesinde açılana İşçi Alacakları ve tazminat davasında önemli olan konuların başında İş sözleşmesinin işçi mi işveren mi haklı olarak feshi etmiştir.

Yargıtay Kararında Kıdem Tazminatını Nasıl Alabilirim?

Mahkemenin bu konuda alacağı bilirkişi raporu önem arz etmektedir.

İş hukuku konusunda uzman olan bilirkişi mahkemece kendisine gönderilen dosyanın incelemesini dosyada mevcut evraklar üzerinde yapmaktadır.

Bilirkişi, işçinin şahsi dosyası, tanık ifadeleri, dosya ya sunulan belgeleri incelemek suretiyle edineceği kanaate göre raporu hazırlayarak mahkeme sunar.

İş mahkemesi hakimi bu rapora göre hesaplanan miktarları dikkate alarak İşçi alacaklarının olduğunu belirterek karar verir. İşçi Alacakları davasında İş sözleşmesinin işçi tarafında haklı olarak feshi için birçok nedenler bulunmaktadır.

Kıdem ve ihbar tazminatını nasıl alabilirim?

Örneği işçinin maaşlarının ödenmemesi veya geç ödenmesi, fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi, yıllık izinin kullandırılmaması veya ücretlerinin ödenmemesi, çalışma şartlarının değişmesi, İşçinin çalışma şartlarındaki değişiklik nedeniyle rızasının alınmaması, işverenin işçiye mobbing uygulaması, işçiye hakaret edilmesi, sigorta primlerinin asgari ücretten yatırılması gibi nedenlerle feshi hakkı vardır. İşçi açmış olduğu davada bu haklı sebepleri ispat etmesi gerekmektedir.

Kıdem Tazminatı Ve İspat Yükümlüğü Kime Aittir

Kıdem Tazminatını Nasıl Alabilirim sorusunun cevabı aslında bu paragrafta bulunmaktadır. İş Hukukunda Sözleşmenin tazminatı gerektirmeyecek şekildi fesih edildiğinin ispat yükümlülüğü işveren üzerindedir.

İş Hukukunda işçi ücretin maaşının miktarını ispat yükümlülüğü işçidedir. İş davasında işçinin maaşı tanık beyanları, işverenden alınan belgeler, yada Yargıtay 9. HD nin uzun yıllardır işçinin ücretinin ispati için tanık anlatımları, Ticaret odası, Meslek Odası, Sendika yazıları ve ücret ödeme bordrolarının karşılaştırılarak akdin feshindeki ücretin belirlenmesi gerektiği görüşünde bulunmaktadır.

Fazla çalışmanın, 4857 Sayılı İş Kanununun 41, 42, 43. maddeleri ile 63. maddelerinde hükümleri bulunmaktadır.

İşyerinden kıdem tazminatını nasıl alabilirim?

4857 Sayılı Kanunun 63/1. madde hükmüne göre fazla çalışma süresi haftada en çok 45 saattir. 45 saatten fazla yapılan çalışmalar fazla çalışma sayılmaktadır. Kıdem Tazminatını Nasıl Alabilirim .

İş Hukukunda haftada 45 saatten fazla çalışma yapıldığının, ispat külfeti işçi üzerindedir. İş görme borcu bir yapma borcudur. Fiili bir olgudur. Hukuki işlem değildir.

İşçi iş görme borcunu haftada 45 saatten fazla yapmış ise, bunların HMK un ön gördüğü her çeşit delille ispatlaya bilecektir. HMK un 255. madde hükmüne göre tanıkların doğru söylemesi asıldır.

İş davasında tanık dinlenmesinde Arkadaşlık, aynı iş yerinde çalışma, akrabalık vesaire gibi olgular bu kanuni karineyi değiştirmeyecektir. İş hukuku dava ve tazminat hakkında geniş bilgi için göz atınız. (Kıdem Tazminatını Nasıl Alabilirim?)

İstifa Sonrası Tazminat Hakkı

İstifa ettikten sonra tazminat hakkı, belli koşullar dahilinde kazanılan bir haktır.

İş akdinin işçi tarafından feshinin haklı sebeplerle yapılması ve ihbar süresine uyulması gerekmektedir. İşçinin kendi isteğiyle işi bırakması sonrasında, kıdem tazminatı hakkı yoktur. Ancak, kıdem tazminatı almak için gereken koşullar, İş Kanunu madde 14’te belirlenmiştir. Buna göre, istifa sonrası tazminat hakkı için gereken şartlar;

Sağlık sebebleri;

İşyerinde bulunan bir takım kötü koşullar, işçinin sağlığını bozmaya başlamışsa, iş akdi haklı olarak feshedilebilir.

Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri;

İşçi, işveren tarafından tazminat ödememek adına istifaya zorlanıyorsa, mobbing uygulanıyorsa, işçinin haklı istifa sebebi bulunur.

Askerlik,

Kadınlar için evlilik,

İstifa dilekçesinin baskı ile verildiğinin yargıtay tarafından anlaşılıyor olması,

İşçinin işe ilk girdiği zaman boş kağıda imza atmış olması,

İşçinin istifa etmiş olması sonrasında bir süre daha çalıştırılması,

Şeklinde açıklanır. İşçi, eğer farklı sebeplerden dolayı ya da ortaada bir sebep olmaksızın istifa etmişse kıdem tazminatı alamaz. Kıdem tazminatı alabilmenin emredici kuralları ise şöyledir;

İşçi 1 sene kıdemli olmalıdır.

İşçinin sigortası bulunmalıdır.

İşçi İş Kanunu’nda belirtilen şartlara göre çalışıyor olmalıdır.

İstifa Dilekçesi Nasıl Olmalıdır?

Kişi istifa ettikten sonra kıdem tazminatı almaya hak kazanmak istiyorsa, durumu dilekçesinde belirtmesi gerekir. Yalnızca istifa ediyorum şeklinde bitirilerek imzalanan dilekçeler tazminat hakkı sağlamaz.

İşçi istifa ederken, buna neden gerek duyduğunu, örnekle; işyerinde işverenin baskısına maruz kaldığını, çalışma şartlarının sağlıklı olmadığını, işyerinde mobbinge uğradığını ayrıntılarıyla belirtmelidir.

İstifa Sonrası Tazminat Alınamayan Durumlar Nelerdir?

İşçi, her koşulda istifa ettiği için belirli haklardan yararlanamaz. Belli ihbar süresinde çalışmadığında işverene ihbar tazminatı ödemek durumunda kalacaktır.

İş akdinin feshinin işçi ya da işveren tarafından ve haklı sebeplerle yapılmaması, işçiye kıdem tazminatı hakkı vermeyecektir.

Kıdem Tazminat Davası Nasıl Açılır?

Kıdem tazminatı davası, dilekçe ile iş yerinin bulunduğu bölgedeki İş Mahkemeleri’nde açılır. Kıdem tazminat hakları yeni yasaya göre 5 yıl içinde sona erer.

Tazminat hesaplama 2020 yılı itibariyle yapılırken, işçinin brüt maaşı göz önünde bulundurulur. Her yıl için 30 günlük brüt maaş, işçiye ödenecek tazminat miktarıdır. Kıdem tazminatlarında üst limit yer alır. Üst limit her yıl değişebilmektedir.