Bir hukuki ilişkisinin mevcut olduğunu ya da mevcut olmadığını ya da mevcut olan ilişkinin içeriğinin belirlenebilmesi amacı ile ilgili olarak tespit hükmü elde edebilmek hedefi ile açma hakkına sahip olabildiği tespit davası, son yıllarda modern hukuk sistemi içerisinde sıklıkla görülüyor. | Tespit Davası Nerede Nasıl Açılır?
Tespit davası sayesinde yalnızca taraflar arasında mevcut olan hukuki ilişkinin mevcut olduğu ya da mevcut olmadığı veya şüphe taşımakta olan içeriğin tespit edilmesi hedefi ile açılabilir.
Bu noktada misal olarak bir malın mülkiyetinin hangi malike ait olduğu ya da taraflar arasında geçerli bir sözleşmenin olup, olmadığı tespit davalarının ana konuları arasında yer alır.
Günümüzde tespit davası, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 106. Maddesi altında düzenlemeye alınmıştır.
Söz konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 106. Maddesi çerçevesinde; Yer alan maddeleri sıralayacak olursak.
- Tespit davası yolu ile mahkemeden bir hakkın ya da hukuki ilişkinin mevcut olduğunu veya mevcut olmadığını ya da bir belgenin sahte olup, olmadığının belirlenmesi amacı ile talep edilebilir,
- Tespit davası açan kişinin, kanunlar çerçevesinde oluşturulmuş olan istisnai haller haricinde, bu tespit davasını açmakta hukuki açıdan korunmaya değer güncel bir faydasının bulunması gerekir,
- Maddi olaylar, tek başlarına tespit davaları açısından konu teşkil edememektedir.
Bir hukuki ilişkinin mevcut olup, olmadığına dair açılmış olan tespit davalarına olumlu tespit davaları, bir hukuki ilişkinin mevut olmadığına dair açılmış olan tespit davaları ise olumsuz tespit davaları şeklinde de bilinmektedir.
Bu noktada tespit davasının kişi tarafından açılabilmesi için öncelikli olarak o kişinin söz konusu davaya konu olacak olan konudan önemli bir değerde yararının bulunması koşulu bulunmaktadır. Bunun yanı sıra günümüzde açılabilecek tespit davaları sadece hukuki ilişkiler konusunu ele alabilmektedir.
Tespit davaları sadece somut bir hukuki ilişki ile ilgili olarak açılabilmektedir. Soyut hukuki ilişkiler ya da maddi olaylar tek başlarına tespit davaları açısından herhangi bir şekilde konu teşkil edememektedirler.
Bu noktadaki etkin misaller arasında genellikle davalının bir sorumluluğunun olup, olmadığının belirlenebilmesini hedefleyecek şekilde tespit davası açılabilmesi söz konusu olmamaktadır. | Tespit Davası Nerede Nasıl Açılır?
Tespit Davası Türleri Nelerdir?
Tespit davaları günümüzde birden fazla tür ve çeşide sahiptir. Bu tespit davası türleri;
- Hizmet tespit davası
- Kira bedeli tespit davası
- Sözleşmeye bağlı alacağın tespiti davası
- İş kazası tespit davası
- Araca el koyma sebebiyle tespit davası
- Sigortalılık başlangıcına dair tespit davası
- Menfi tespit davası şeklindedir.
Tespit Davası İçin Nereye Başvurulur?
Günümüzde genel tespit davaları ve menfi tespit davaları için icra takibinin gerçekleştirildiği İcra Dairesi’nin yer aldığı bölgede ya da alacaklı kişinin ikamet etmiş olduğu bölgedeki mahkeme aracılığıyla açılabilmektedir.
Taşınmalara ilişkin tespit davalarında taşınmazın yer aldığı bölge, hizmet tespit davalarında ise davalının ikamet bölgesi, işçinin işini yapmış olduğu işyerinin bulunduğu bölgedeki mahkemede tespit davası açılabiliyor. | Tespit Davası Nerede Nasıl Açılır?
Tespit Davası Nerede Nasıl Açılır? | Sıkça Sorulan Sorular
TESPİT DAVASI – MEYDANA GELEN KAZA NETİCESİNDE DAVALI İŞVERENİN ZARARI DAVACININ 30 GÜNLÜK BRÜT ÜCRETİNDEN ÇOK FAZLA OLDUĞUNUN ANLAŞILDIĞI – İŞ VERENCE YAPILAN İŞ AKDİNİN HAKLI NEDENLERLE FESHİ HAKLI BULUNMUŞ OLDUĞU ÖZET: 02/01/2016 tarihinde meydana gelen kaza neticesinde davalı işverenin zararı davacının 30 günlük brüt ücretinden çok fazla olduğu anlaşılmakla iş verence yapılan iş akdinin haklı nedenlerle feshi haklı bulunmuş olup. | Tespit Davası Nerede Nasıl Açılır?
Yerel mahkeme kararının usul ve yasaya uygun bulunduğu anlaşılmakla açıklanan nedenlerle tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, yerel mahkemenin objektif, rasyonel ve hayatın olağan akışına uygun.
Dosyadaki delillerle çelişmeyen tespitlerine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre HMK 355. maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucu ilk derece mahkemesinin olay ve hukuki değerlendirilmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı ve davacı vekilinin istinaf başvurusunun esas yönünden reddine karar verilmiştir BEDEL TESPİTİ VE TESCİL DAVASI – RESMİ BİRİM FİYATLARI ESAS ALINIP YIPRANMA PAYI DA DÜŞÜLEREK BİNAYA DEĞER BİÇİLMESİNDE VE TESPİT EDİLEN BEDELİN BLOKE ETTİRİLEREK HÜKMÜN KESİNLEŞMESİ BEKLENMEDEN DAVALI TARAFA ÖDENMESİNE KARAR VERİLMESİNDE İSABETSİZLİK GÖRÜLMEDİĞİ ÖZET: Kamulaştırılan taşınmaz mal ile emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak zeminine; resmi birim fiyatları esas alınıp, yıpranma payı da düşülerek binaya değer biçilmesinde ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık görülmediğinden taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir TESPİT DAVASI – DAVACININ İŞ YERİNDEKİ GÖREVİ ÇALIŞMA SÜRESİ AYDA KAÇ GÜN ÇALIŞTIĞI İLE GERÇEK BİR ÇALIŞMA OLUP OLMADIĞI YÖNÜNDE BEYANLARININ ALINARAK İŞYERİNDE UYUŞMAZLIK KONUSU DÖNEMDE KURUMCA YAPILAN DENETİM OLUP OLMADIĞININ ARAŞTIRILMASI GEREĞİ – İŞYERİNDE UYUŞMAZLIK KONUSU DÖNEMDE KURUMCA YAPILAN DENETİM OLUP OLMADIĞI ARAŞTIRILARAK DENETİM RAPORU VE DİĞER BELGELER DAVALIYA AİT VERGİ KAYDI İSTENEREK VE GERÇEK ÜCRETİN TESPİTİNE YÖNELİK TALEBE İLİŞKİN DELİLLERİN DEĞERLENDİREREK SONUCUNA GÖRE DEĞERLENDİRME YAPILMASI GEREĞİ ÖZET: Somut olayda, davalı işyerinin 1606020.035 sicil numarası ile kanun kapsamına alınarak 5510 sayılı yasa kapsamında kuruma bildirimde bulunulduğu, davacının davalı iş yerindeki çalışmasının sürekli olduğunu ve kesintisiz çalıştığını ve son aylık ücretinin 1.750,00 TL olduğunun tespitini talep ettiği, görülmektedir. Davacının ayda 30 gün üzerinden çalışıp çalışmadığı, çalışmanın sürekli olup olmadığı, İşyerinin uyuşmazlık konusu dönemden sonra kapsama alınması nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, emniyet ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları;
Yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği, davacının iş yerindeki görevi çalışma süresi, ayda kaç gün çalıştığı ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde beyanlarının alınarak, işyerinde uyuşmazlık konusu dönemde Kurumca yapılan denetim olup olmadığı araştırılarak,
Denetim raporu ve diğer belgeler, davalıya ait vergi kaydı istenerek ve gerçek ücretin tespitine yönelik talebe ilişkin delillerin değerlendirerek sonucuna göre 5510 sayılı Yasa kapsamında değerlendirme yapılması gerekirken eksik inceleme ile davacının 4857 sayılı iş kanunu 4/b hükmüne göre sigortalı sayılamayacağından bahisle Mahkemece davanın usulden reddi ile görevsizlik karar verilmesine dair verilen kararın yerinde olmadığından hükmün bozulmasına karar verilmiştir. | Tespit Davası Nerede Nasıl Açılır?
AVUKATA İLK SORUYU SİZ SORMAK İSTER MİSİNİZ?