Arabuluculuk Ücret Tarifesi 2024! İşçi işveren, Ticari ve Kira Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk ücreti 2024 ne kadar?
Arabulucuya nasıl başvurulur, iş davalarında arabuluculuk zorunluluğu, arabuluculuk başvuru formunun nasıl doldurulacağı, arabulucunun atanma süreci, arabuluculuk davetine nasıl yapılacağı ve arabuluculuk görüşmelerine kimlerin katılabileceği gibi konular, iş hukuku ve çözüm yolları açısından önem taşımaktadır. Bu süreçler, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların mahkemeye taşınmadan çözülebilmesi için tasarlanmış olup, hem zaman hem de maliyet açısından avantajlar sağlar. İşte bu konulara dair detaylı bilgiler:
Arabulucuya Nasıl Başvurulur?
Arabuluculuğa başvuru süreci, uyuşmazlığın tarafları arasındaki konum farklılıklarına göre belirlenir. İşçi tarafından yapılacak başvurularda işverenin, işveren tarafından yapılacak başvurularda ise işçinin yerleşim yerindeki arabuluculuk bürosuna başvurulur. Alternatif olarak, işin gerçekleştiği yerdeki arabuluculuk bürosuna da başvuru yapılabilmektedir. Eğer belirtilen yerlerde arabuluculuk bürosu mevcut değilse, bu durumda görevlendirilen yazı işleri müdürlüğüne başvurulması gerekir.
Arabuluculuk Ücret Tarifesi 2024 Nedir?
Arabuluculuk ücretleri, arabuluculuk sürecinin niteliğine ve sürecin sonucuna göre farklılık gösterir. Bu ücretler, hukuki uyuşmazlıkların çözümüne yönelik olarak Arabuluculuk Ücret Tarifesi'nde detaylandırılmıştır. Tarifenin belirlediği esaslara göre, uyuşmazlıkların konusuna ve çözümüne bağlı olarak arabuluculuk ücreti aşağıdaki şekillerde belirlenir:
Para Olmayan veya Para ile Değerlendirilemeyen Hukuki Uyuşmazlıklar: Bu tür uyuşmazlıklarda, arabuluculuk ücreti Tarifenin ekinde yer alan Arabuluculuk Ücret Tarifesi'nin birinci kısmına göre hesaplanır. Bu durum, uyuşmazlığın maddi bir değer üzerinden değil, hukuki bir çözüme ihtiyaç duyulan konuları kapsar.
Para Olan veya Para ile Değerlendirilebilen Hukuki Uyuşmazlıklar: Maddi bir değere sahip olan ya da maddi değerle ölçülebilen uyuşmazlıklarda, arabuluculuk ücreti Tarifenin ekindeki Arabuluculuk Ücret Tarifesi'nin ikinci kısmına göre belirlenir. Bu, genellikle tazminat talepleri, kira bedeli gibi maddi değer içeren konuları içerir.
Anlaşma Sağlanamaması Durumu: Arabuluculuk süreci sonunda eğer taraflar arasında bir anlaşma sağlanamazsa, arabulucu, ücretini yine Tarifenin birinci kısmına göre talep edebilir. Bu, arabuluculuk sürecinin maddi bir çözümle sonuçlanmaması halinde de arabulucunun emeğinin karşılığını almasını sağlar.
Seri Uyuşmazlıklar ve Anlaşma Durumu: Seri uyuşmazlıklar, aynı taraflar arasında, bir ay içinde en az on beş kez arabulucuya başvurulan uyuşmazlıklardır. Bu durumda, ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk ücreti 2.500 TL, diğer uyuşmazlıklarda ise 2.000 TL olarak belirlenmiştir.
Kira Tespiti ve Tahliye Talepli Uyuşmazlıklar: Anlaşma sağlandığında, kira tespiti ve tahliye talepli uyuşmazlıklar için ücret, tahliye talepli durumlarda bir yıllık kira bedelinin yarısı, kira tespiti durumlarında ise tespit edilen kira bedeli farkının bir yıllık tutarı üzerinden hesaplanır.
Ortaklığın Giderilmesi ve Ticari Uyuşmazlıklar: Bu tür uyuşmazlıklarda anlaşma sağlanması durumunda, arabuluculuk ücreti Tarifenin ikinci kısmına göre ve en az 6.000 TL olarak belirlenir.
Genel Minimum Ücret: Her durumda, arabuluculuk sürecinin sonunda anlaşma sağlanması halinde, arabuluculuk ücreti 4.000 TL'den az olamaz.
İş Davalarında Arabuluculuk Zorunlu mu?
Evet, iş hukuku uyuşmazlıklarında, özellikle 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu kapsamında işe iade talepleri dahil olmak üzere bazı davalar için arabuluculuk zorunlu bir ön şart olarak belirlenmiştir. Bu düzenleme ile, mahkeme süreçlerinin uzamasının önüne geçilmesi ve taraflar arasında daha hızlı ve etkin çözümler üretilmesi amaçlanmaktadır.
Arabuluculuk Başvuru Formu Nasıl Doldurulur?
Arabuluculuk başvuru formunu doldururken, başvurucunun ve varsa vekilinin yanı sıra karşı tarafın isim, soy isim, adres, kimlik veya vergi numarası ve telefon bilgileri gibi temel bilgiler talep edilir. Eğer taraf tüzel bir kişilikse, unvanının da belirtilmesi gerekmektedir. Formda ayrıca, uyuşmazlığın konusu ile ilgili detaylı bilgiler de sorulur. Bu bilgilerin doğru ve eksiksiz şekilde doldurulması, arabuluculuk sürecinin sağlıklı bir şekilde işlemesi için kritik öneme sahiptir.
Arabulucu Ne Zaman Atanır?
Arabuluculuğun zorunlu olduğu bir dava kapsamında arabuluculuk bürosuna yapılan başvuru sonrasında, sicile kayıtlı bağımsız bir arabulucu aynı gün içinde atanır. Atanan arabulucu, başvurudan itibaren üç gün içerisinde taraflara bildirilir ve ardından bir toplantı günü belirlenip ilan edilir. Bu işlemler genellikle 10 ila 15 gün içinde tamamlanır.
Arabuluculuk Daveti Nasıl Yapılır?
Arabuluculuk sürecindeki ilk toplantı için hazırlanan davet mektubu, çeşitli iletişim kanalları aracılığıyla taraflara iletilebilir. Bu yöntemler arasında kargo, kayıtlı posta, elektronik posta, SMS, telefon veya görüntülü görüşme gibi çeşitli alternatifler bulunmaktadır. Davetin usulü konusunda belirlenmiş katı bir kural olmamakla birlikte, tarafların etkin bir şekilde bilgilendirilmesi esastır.
Arabuluculuk Görüşmelerine Kimler Katılabilir?
Arabuluculuk görüşmelerine, taraflar bizzat katılabilecekleri gibi, avukatları aracılığıyla da katılım sağlayabilirler. Eğer bir taraf vekil aracılığı ile temsil edilecekse, bu durumda vekaletnamede arabuluculuk ile ilgili özel bir yetkinin bulunması gerekir. İş uyuşmazlıklarında şirketler, yetkilendirdikleri sigortalı çalışanları vasıtasıyla bu görüşmelere katılabilirler. Uzman kişiler ve tarafların ortak anlaşmasıyla belirlenen diğer kişiler de müzakerelere dahil olabilirler. Ancak, tarafların eşleri bu toplantılara katılamazlar.
Arabuluculuk Nedir? Arabuluculuk Ücret Tarifesi 2024 Nasıl Belirlendi?
Arabulucu, tarafların anlaşmazlığını kısa sürede çözmek amacıyla başvurulan kişidir. Dünya’da uzun yıllardır uygulanan, Türkiye’de de son yıllarda hayata geçirilen bu kurum sayesinde taraflar hızlı bir şekilde çözüme kavuşturulurlar ya da buna yönelik eylemlerde bulunulur.
Kredi sözleşmeleri, alım – satım sözleşmeleri, tüketici anlaşmazlıkları, eser sözleşmeleri, işçi alacakları, kira uyuşmazlıkları, sigorta uyuşmazlıkları, marka – patent uyuşmazlıkları, boşanma sonrasında mal paylaşımı uyuşmazlıkları gibi pek çok konuda tarafları bir araya getirip konunun çözüme kavuşması için uğraş vermektedir.
Aynı zamanda iş hukukuna giren işçi alacağı, fazla mesai, işe iade, yıllık izin gibi konularda da mahkemeye başvuru yapmadan önce arabulucuya gitme zorunluluğu bulunmaktadır. Arabulucuya gidilmeden doğrudan mahkemeye yapılan başvurular, ilgili konularda doğrudan geri çevrilmekte ve konuya arabulucunun bakması gerekmektedir.
Arabulucu Nasıl Çalışır?
Belirtilen konularda hukuki anlaşmazlığı bulunan kimseler, arabulucuya giderek başvuruda bulunurlar.
Çoğu avukat arabulucu olarak da hizmet vermektedir ama avukatlık bürosuna gitmeyen kimseler adliyelerdeki arabulucu ofislerine de başvuru yapabilirler. Bunun sonucunda başvuru yapan kişiye arabulucu bulunduktan sonra arabulucu olayın detaylarını öğrenir.
Başvuruda bulanan kişinin talebine göre talep edeceği ek bilgilere de ulaştıktan sonra şikayetçi olunan kişi ile şikayetçiyi bir masa etrafına toplar. Bu sürede tarafların anlaşmazlığa düştükleri konunun çözümü için uğraş verilir.
Ayrıca arabulucunun yönlendirmesi ile taraflar bir başka çözüm yolu da geliştirebilirler. Eğer buluşma sonrası taraflar anlaşmaya varamamışlarsa arabulucu tutanak hazırlar ve bu tutanak ile mahkemeye başvuru yapılabilir.
Böylece arabulucu insanları arasındaki ilişkilerin belirli bir düzeyde olmasını sağlar, meseleye çabuk ve ekonomik bir çözüm sunar, aynı zamanda taraflar arasında olan bitenler kendisi tarafından gizli tutulmaktadır ve mahkemeden daha çok taraflar süreci yönetebilme hakkına sahip olmaktadır.
Arabuluculuk Hayatımıza Girdi?
7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu gereği bireysel ya da toplu iş sözleşmelerinde, işçinin hak ettiği kıdem ve ihbar tazminatlarının ödenmemesi, sorunların çıkması veya eksik ödendiği durumların önüne geçmek, işçi ile işveren arasında ortak bir nokta bulmak amacıyla kurulan arabuluculuk, iş hayatıyla ilgili pek çok konuya yasal şartlar içerisinde bakar.
Arabulucuların kuruluş amacı mahkemelere intikal etmeyecek belirli sorunların hızlı ve kısa yoldan çözülmesini sağlamak içindir. Şayet arabulucuda da olay sonuç vermiyorsa mahkemeye başvuru gündeme gelmektedir. Arabulucu özetle şu davalarda görevlendirilir;
- İşçi ve işveren alacakları,
- İşe iade talepleri,
- Kıdem ve ihbar tazminatı,
- Fazla mesai,
- Yıllık izin,
- Mobing,
- Kötü niyet tazminatı,
- Sendikal tazminat
gibi konularda arabulucuya başvurmadan dava açılamamaktadır. Buradaki arabulucunun zorunlu tutulması hem çalışanın hem de işverenin meşgul edilmeden bir an önce istediği haklara kavuşması olarak açıklanabilir.
Arabuluculuk Masrafları ve Arabuluculuk Ücret Tarifesi 2024 Ne Kadar?
Arabuluculuk henüz yeni bir kavram olduğu için arabulucu masrafları ile ilgili pek çok kafa karışıklığı bulunmaktadır. Arabulucuya işiniz ile ilgili bir sorun yaşadığınızda başvuru yaptığınızda şu tablo ile karşılaşacaksınız;
- Başvuru sırasında masraf veya harç alınmamaktadır. Başvurunuzu ücretsiz yapabilirsiniz,
- Başvurunun yapıldığı yerden arabulucu tayini yapılmaktadır. Arabulucu belirlendikten sonra taraflar masaya oturtulur ve aralarındaki sorunun çözümü için uğraş verilir.
- Taraflar hangi sebeple olsun ilk yapılacak oturuma katılmak zorundadırlar. Katılmayan tarafı arabulucu kayıt altına alıp ileride haklı çıkması durumunda bile masrafları ödemek zorunda bırakılıyor.
- İlk oturumda taraflar anlaşma sağlayamazsa, masraf Bakanlık tarafından karşılanmaktadır. Bunun sonucunda davaya gidileceği için dava sonucunda kaybeden taraf arabulucu masrafını da ödemek zorunda kalmaktadır.
Zorunlu İş Davaları ve Ticari Uyuşmazlıklar Dışındaki Arabuluculuk
Arabuluculuk her ne kadar iş davaları için yaygın olarak kullanılıyor olsa da arabulucuların iş davaları dışında da yetkileri bulunmaktadır. Hızlı sonuç almak isteyen taraflar;
- Kiracı-mülk sahibi anlaşmazlıkları,
- Tüketici davaları,
- Marka patent davaları
gibi konularda da işlem yapabilmektedir. Özel hukuk uyuşmazlıkları alanında sıklıkla tercih edilen arabulucular, bu sayede hukuk sisteminde hızlılığa ve tarafların bir an önce sonuç almasına sebep olmaktadır.