İcra Hukuku, İstihkak, Menfi Tespit, Alacak Nedir Ne Demek?
İcra Hukuku, İstihkak, Menfi Tespit, Alacak Nedir Ne Demek?
Menfi Tespit Davası Ne Demek?
Menfi tespit davası kısaca, borçlu olan kişinin söz konusu borcunu ödemeden önce borçlu olmadığının ispatı için açılan davalardır. Bu tip davalarda herhangi bir hak ya da hukuki ilişki bulunmamaktadır. Sadece maddi borcun var olup olmadığının tespiti için açılmaktadır. İcra takibinden önce ya da takip sırasında menfi tespit davası açılabilmektedir.
İstihkak Davası Ne Demek?
İstihkak davası, herhangi bir mal veya hak üzerinde istihkak iddiasının olması durumlarında uyuşmazlığın ortadan kaldırılması için istihkak davası açılabilmektedir. Kelime anlamı olarak hak kazanma, hak etme vb. anlamlara gelmektedir. Bu doğrultuda bir mal ve hak üzerinde kişinin hakkı bulunduğunun ispat edilmesi için bu davalar açılabilmektedir.
Borçtan Kurtulma Davası Ne Demek?
Kişinin borcu olmadığı halde borçlu olduğunun iddia edilmesi ve buna yönelik kişi hakkında işlem başlatılmasının ardından borçtan kurtulma davası açılabilmektedir. Türk hukuk sistemi içinde borçtan kurtulma davaları kişinin borçlu olmadığını ispat etmesine olanak tanıyan bir dava türüdür.
Alacak Davası Nedir?
Kanunun ön gördüğü şekilde borç ilişkisinin doğmasının ardından alacaklı kişilerce açılan davalar alacak davası olarak tanımlanmaktadır. Borcun tahsil edilmesine yönelik açıldığı için eda davalarıyla benzerlik göstermektedir. Mahkeme tarafından hem borcun tespiti hem de icra emrine ilişkin karar verilebilmektedir.
İhtiyati Tedbir Kararı Nedir?
Davaya konu olmuş herhangi bir taşınır veya taşınmaz malın ya da ihlal edilen bir hakkın korunması için kişiler mahkeme tarafından ihtiyati tedbir kararı alabilirler. Bu karar sayesinde davanın taraflarının dava sürecinde yaşayacakları muhtemel kayıpların engellenmesi ve haklarının korunması mümkündür. Bu davalarda genellikle teminat karşılığı karar verilmektedir. Bu karar için itiraz yolu açıktır.
Mülkiyetin Tespiti Davası Nedir?
Arazi üzerinde yer alan; ağaç, yapı veya binalar hukuk sistemi içinde muhdesat olarak ifade edilmektedir. Mülkiyetin tespiti için muhdesatın tespiti gerekir. Ortaklığın giderilmesi davalarında bu tespitin yapılması gerekmektedir. Söz konusu bu muhdesatların davacı tarafından kendine ait olduğunun kanıtlanması için mülkiyetin tespiti davası açılabilmektedir.
Eda Davası Ne Demek?
Davacı tarafından karşı tarafın bir şey yapmamaya, yapmaya mahkûm edilmesinin istendiği dava türüne eda davası denilmektedir. Bu davalarda eğer hakkın korunması değil zararın karşılanması adına açılmışsa tazminat davası olarak görülmektedir. Bu tip davaların konusu hem ayni hem de kişisel haklar oluşturabilmektedir.
Davanın konusu hukuki ilişkinin veya hakkın tespiti
Edanın yerine getirilmesi için emir (icra vb.)
Bu davalar mümkündür. En temel ifadeyle davalının herhangi bir işi yapmaya ya da yapmamaya mahkûm edilebildiği davalara eda davası denilmektedir.
Tereke Tespit Davası Nedir?
Mirasçılardan herhangi birinin ya da tüm mirasçıların sulh hukuk mahkemelerine açabildiği dava türüdür. Tereke tespit davası söz konusu malların veya hakların re’sen alınacak önlemler ile korunmasını ifade etmektedir.
Kişinin vefat etmesiyle birlikte doğal olarak şayet mal varlığı varsa, geride kalan yakınlarına miras kalmaktadır. Ölümle birlikte mirasçılara geçen bu miras tereke olarak ifade edilmektedir. Miras bırakan kişinin hukuki tüm ilişkileri tereke olarak ifade edilmektedir. Mal varlığı ve mirasın asıl değerinin bilinmesi adına mahkemeye mirasçılar tarafından açılan davalarda, tereke tespiti yapılmaktadır. Bu sayede ölen kişinin bilinmeyen veya saklı kalmış tüm terekesi tespit edilmektedir.
İstihkak Talebi Nedir?
İstihkak davaları Türk yargı sistemi içinde kişinin, haklı bir nedene dayanmayan zilyede karşı açılabilmektedir. İstihkak davalarında davacı kendisinin bir mal veya hak üzerinde malik olduğunu veya zilyedin haklı nedene dayanmadan elinde bulundurduğunu tespiti için açılmaktadır. Bu davalara ilişkin kanunda ön görülen şekilde istihkak talebi oluşturulmaktadır.
Miras Sebebiyle İstihkak Davası Nedir?
Mirasçı sıfatıyla tereke üzerinde sahip olunan miras hakkının korunması amacıyla düzenlenen özel hukuk davalarına miras sebebiyle istihkak davası denmektedir. Mahkeme tarafından korunan mal mülkiyet hakkı değildir. Bu tanımlamaya göre mirasın açılmasının ardından fiilen zilyetliğin elde edilmediği tereke değerine yönelik bu davalar açılabilmektedir.
Vindicatio Ne Demek?
Türk hukuk sisteminin temelleri oluşturulurken dünyada üzerindeki birçok farklı ekol ve uygulama örnek alınmıştır. Rei vindicatio hukuk sistemimiz içinde istihkak davası olarak tanımlanmıştır. Zilyet olmayan kişinin herhangi bir mal üzerinde hakkını geri almak adına açılan davalar istihkak davasıdır. Geçmişte bu hak roma hukukunda özgür ve roma vatandaşları için geçerliydi.
İtirazın İptali Davası Ne Demek?
Borçlu hakkında başlatılan icra takibinin durdurulması için borçlu tarafça açılan dava türüdür. Başlatılan icra takibine bu dava sayesinde kişiler itiraz hakkını kullanarak açılabilmektedir. Bu aşamadan sonra itirazın iptali veya itirazın kaldırılması davaları duruma göre açılabilmektedir.
İtirazın iptali davası temelde eda davası olarak nitelendirilmektedir. Bu yönüyle alacak davalarına benzerlik gösteren itirazın iptali davası hukuk davası olarak genel mahkemelere açılmaktadır. İtirazın iptali davası açılabilmesi için gereken şartlar arasında;
İtirazın kanunu çerçevede yapılmış olması
İcra takibinin olması
Dava hakkında kesin hüküm bulunmaması
Davanın açılmasında hukuki yararın olması
Yer almaktadır. Davalının yerleşim yeri yetkili mahkemenin belirlenmesinde dikkate alınmaktadır. Şayet ikamet yeri belli olmayan kişiler en son ki yerleşim yerlerinde bu davaları açabileceklerdir.
Belirsiz Alacak Davası Nedir?
6100 saylı Hukuk Mahkemeleri Kanunu çerçevesinde düzenlenen bu dava türünde; davanın karşı tarafı tarafından verilen bilgi ve tahkikat sonunda, alacağın oranı ya da alacak değeri net bir şekilde belirlenemiyorsa bu dava açılabilmektedir. Davanın açıldığı tarihte alacak miktarı veya değeri belirlenememişse mahkemeye belirsiz alacak davası açılabilir.
Haksız Fiilde Yetkili Mahkeme Neresidir?
Haksız fiil davalarında birden fazla kişinin zarara uğradığı yerdeki mahkemeler yetkilidir. Hukuki açıdan haksız fiil, kanunlara aykırı olarak kişinin malına veya kendisine herhangi bir eylemden dolayı zarar verilmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu durumda kişi maddi veya manevi zarara uğrayabilmektedir.
Kira Davalarına Hangi Mahkeme Bakar?
Kira davalarına ilişkin tüm konularda sulh hukuk mahkemeleri yetkilidir. Kira sözleşmesinden doğan uyuşmazlıklara yönelik açılacak davalara sulh hukuk mahkemeleri bakmaktadır. Şayet kira alacağı veya tazminat davaları tek başına açılmışsa konuya göre mahkeme belirlenebilir.
Tedbir Kararı Almak Ne Demek?
Mahkeme tarafından görülen adli davalarda, davaya konu oluşturan unsurların veya hakların dava süresince zarar görmemesi adına tedbir kararı uygulanabilmektedir. Bu karar için temyiz davası açmak mümkün değildir.
İhtiyati Tedbir Kararı Ne Demek?
Tedbir kararına benzer olarak alınan bir tür hukuki koruma kararıdır. Mahkeme tarafından verilen bu karar, davaya konu olan çekişmenin öncesinde veya dava süresince istenilen hakkın daha sonra açılacak dava sonunda elde edilmesine yönelik mahkeme tarafından verilen bir tür güvencedir.
İhtiyati Haciz Ne Anlama Gelir?
Borç ilişkisine bağlı olarak kişinin borcunu ödememesi, mallarını kaçırması veya ödemeye imkanı olduğu halde belirlenen süre içinde borcunu vermekten kaçınması durumunda ihtiyati haciz kararı verilebilmektedir. Davanın görüldüğü mahkeme tarafından bu karar verilebilmektedir.
Kısmi Dava Ne Demektir?
Türk hukuk sistemi içinde eda davaları arasında yer alan dava türlerinden biri kısmi davadır. Bu davada söz konusu alacağın davacı tarafından bir kısmının alınması mümkündür. Bölünebilir nitelikte bir konu için kişiler mahkemeye başvurarak alacağın tamamı yerine bir kısmını mahkeme aracılığıyla temin edebilir.
Tereke Kayıtları Ne Demek?
Tereke, hayatını kaybeden bir kişinin üzerine kayıtlı ve geride mirasçılarına bıraktığı tüm malları ifade etmektedir. Basit tanımıyla tereke kişinin bıraktığı mirastır. Ölen kişinin geride bıraktığı terekeye yani mirasın değerine ilişkin resmi evrak tereke kayıtları olarak ifade edilmektedir. Banka hesap cari defteri, kasa defteri, terke tespit ve koruma defteri vb. olmak üzere farklı içerikte kayıt söz konusudur.
Karşı Dava Açmak Ne Demek?
Adından da anlaşılacağı üzere davalı kişi tarafından aynı mahkeme nezdinde, haklılığını ispat etmek ve menfaatini korumak için açılan davalara karşı dava denilmektedir. Açılan karşı dava ve asıl dava birlikte görülerek mahkeme tarafından kesin sonuca varılmaktadır.
İhtiyati Haciz Süresi Ne Kadardır?
İhtiyati haciz kararının alınmasının ardından 10 gün içinde ilgili icra dairesi tarafından karar uygulanmak zorundadır. Bu süre zarfında alacaklı kişi icra dairesine haczin uygulanmasını talep etmezse, ihtiyati haciz süresi aşıldığından karar kendiliğinden kalkacaktır.
Haciz ve İcra Nedir?
Haciz, alacaklı tarafından ilgili makamlara yapılan başvurular sonucunda, alacağın ödenmesi için borçlu kişinin mal varlığının, borca denk gelen kısmına el konmasıdır. İcra ise borcunu ödemeyen kişinin yine alacaklının talebi üzerine taşınır ve taşınmazlarına el konulmasıdır. Haciz ve icra bu yönüyle icra iflas hukukunun iki önemli unsurudur.
Herhangi bir borcun icralık olabilmesi için gereken ilk şart borcun kanuni olarak tespit edilmesidir. Kanunda belirtilen şekilde tespit edilen borçlar haciz veya icraya yönelik yeni işlemlerin uygulanmasına zemin hazırlamaktadır.
İcra Dosyası Ne Demek?
İcra davalarının konusu en basit tabiriyle, borçlunun borcunu ödememesi durumunda alacaklı tarafından borcun tahsili için açılan davalardır. İcra daireleri tarafından başlatılan icra takipleri kendi içinde farklı sınıflandırılabilmektedir. İcra dosyası bu davaların ve takiplerin resmi kayıtları olarak tanımlanabilir.
İstirdat Davası Ne Demek?
Borçlu tarafından açılan davalarda, kişinin gerçekte borcunun olmadığı, söz konusu parayı zorla ve icra tehdidi ile ödediği durumlarda, paranın şahsına geri verilmesi için açılan dava türü istirdat davası olarak tanımlanmaktadır. Bu davanın açılabilmesi için borçlunun icra dairesine ödemeyi yapmasından 1 yıllık süre içinde açılması gerekmektedir.
İlamlı ve İlamsız İcra Ne Demek?
Borcun tahsili için mahkeme tarafından verilen karara dayanarak yapılan icralara ilamlı icra denmektedir. İlamsız icra ise herhangi bir mahkeme kararına ihtiyaç duymamaktadır. Birbirine yakın bu iki kavram arasındaki temel fark birinin mahkeme kararıyla diğerinin ise mahkeme kararı olmadan icra takibinin yapılmasına olanak tanımasıdır.
İlamsız İcra Takibi Ne Demektir?
İlgili icra müdürlüğü tarafından, borçlunun borcunu ödememesi durumunda başlatılan takiptir. İlamsız icralar için mahkeme kararına ihtiyaç duyulmamaktadır. Bunun için icra dairelerine yapılan başvurular yeterli olmaktadır.
İlamsız icra takibi açılabilmesi için icra dairesine alacaklı tarafından başvurulması gerekmektedir. Borçluya ödeme emrinin gönderilmesi için icra dairelerinden gerekli belgelerle birlikte bu işlemler başlatılır. Bu takip sadece para ve teminata dayalı alacaklar için başlatılabilmektedir. Takip başlatıldıktan yedi gün içinde borçlu ödeme emrine dilekçe ile itiraz edebilir. İtiraz sonucunda takibin durdurulması mümkündür.
İlamsız icra takibini ilamlı icra takibinden ayıran en temel özellik, ilamsız icra takibinde mahkeme kararına gerek olmamasıdır.
İcra Ne Anlama Gelir?
Herhangi bir borcun alacaklı kişiye ödenmesi için adli kurumlara başvurularak bu borcun tahsil edilmesine icra denmektedir. Hukuk sistemimiz içinde ilamlı ve ilamsız olmak üzere iki farklı icra türü yaygın olarak bilinmektedir. İcra yöntemi sayesinde alacağın devlet eliyle tahsil edilmesi mümkündür.
İcra Dosyası Açılması Ne Demek?
Borcun herhangi bir sebeple ifa edilememesi durumunda borçlulara icra takibi başlatılabilmektedir. İcra dosyası açılması demek kişinin herhangi bir nedenden dolayı borcunu belirlenen süreler içinde ve şekilde ödemediğinin bir göstergesidir.
İcra Müdürü Ne Demek?
İcra dairelerinde görevli, her türlü yargılama giderleri, vekalet ücretinin kişilerden tahsil edilmesi ve mahkeme tarafından yetki alanına giren konularda verilen kararların uygulanması ve yürütülmesiyle görevli kamu memurlarına, icra müdürü denmektedir.
Ödeme Emri Ne Demek?
9183 sayılı kanun kapsamında borç ilişkisinden doğan bir alacağın ödenmemesi durumunda ödeme emri düzenlenmektedir. Ödeme emrinin verilmesi ile vergi dairesi tarafından kamu alacağının zorla tahsili için işlemler başlatılmış sayılır.
Cebri İcra Ne Demektir?
Cebir veya cebr sözlük anlamı itibariyle zor kullanma, zorlama olarak tanımlanmaktadır. Hukuki açıdan incelendiğinde ise cebri icra, herhangi bir borcun ödenmemesi durumunda bu borcun kanun çerçevesinde, devlet eliyle zorla alınmasıdır. Zor kullanarak herhangi bir şekilde borcun tahsil edilmesi resmi olmayan kanallar dışında mümkün değildir.
Konkordato Ne Demek?
Borçlular tarafından alacaklılarla anlaşmaya varılması ve söz konusu borcun sonraki tarihlerde, ödemeye müsait olduğu dönemde ödeyeceğine dair bir tür borç yapılandırma işlemidir. Hukuki açıdan konkordato yapılması söz konusu borçlunun iflasını önlemektedir. Bu karar ile mali durumu düzelene kadar anlaşmaya varılması ve resmi mercilerce kararın verilmesi halinde kişi borçlarını bir süre daha ödememektedir.
Cebri İcra Satışı Ne Demektir?
Cebri icra satışı, kendi rızası ile herhangi bir nedenden dolayı borcunu ödemeyen kişilerin, kanuni olarak bu borçlarını ödemeleri için zorlanmasıdır. Kişinin borcu karşılığında varlıklarının zorla elden çıkarılmasını ifade etmektedir. Bu işlem yalnızca mahkeme kararları ve kanunlar çerçevesinde gerçekleştirilebilmektedir.
Borcunu ödemeyen kişilerin mal varlıkları (gayrimenkul vb.) kanunların ön gördüğü şekilde satışa çıkartılarak devlet eliyle borç tahsil edilmektedir. Bu yöntem sayesinde alacaklılar borcunu kanunen zorla tahsil etmiş olur.
Haciz İşlemi Nedir?
Borcunu ödemeyen kişilere yönelik başlatılan icra takibinin kesinleşmesinin ardından, borçlunun taşınır, taşınmaz varlıklarına alacaklının talebi üzerine, devlet eliyle el konulmasına haciz işlemi denmektedir. Haciz işleminin yapılabilmesi için;
Takibin kesinleşmesi
Borcun ödenmemiş olması
Yasal süre içinde karara itiraz edilmemiş olması
Gerekmektedir. Şayet bu unsurlar gerçekleşememişse haciz işlemi yapılamamaktadır. Haciz ile alacaklı lehine borcun tahsili mümkündür.
İcra Hukuk Mahkemesi Ne Demektir?
Türk yargı sisteminde; icra iflas kanunundan doğan uyuşmazlıkların çözümüne bakmak, icra ve iflas dairelerini denetlemek amacıyla hizmet veren, özel görevli, tek hakimden oluşan ilk derece mahkemelerine icra hukuk mahkemesi denmektedir. Bu mahkemelerde basit yargılama usulü uygulanmaktadır. Bu mahkemelerde görülecek davalar ivedilik taşıdığı için adli tatil geçerli değildir.
İflas Ne Demek?
Konkordatodan farklı olarak iflas hukuk kuralları çerçevesinde, ticari faaliyetlerde bulunan tacir veya tacir niteliğindeki borçluların, borçlarını ödemeyeceklerinin kesinleşmesi haline, iflas denmektedir.
Herhangi bir firmanın mali durumunda bozulmaların olması ve alacaklarının borçlarından az olması durumunda iflas şarttır. İflas aynı zamanda söz konusu borçların ödenmeyeceği anlamına geldiği için cebir yoluyla icranın yapılmasının önünü açmaktadır.
E- Haciz Ne Demek?
Kamu kurum ve kuruluşlarına karşı borcu bulunan kişilerin, devlet tarafından; banka hesaplarına, maaşlarına, altın, döviz vb. mal varlıklarına elektronik olarak el koyması e – haciz olarak ifade edilmektedir. Söz konusu bu unsurlar elektronik olarak haczedilmektedir. Elektronik haciz işlemleri uygulanmadan önce kişilere 7 günden az olmamak kaydıyla ödeme yapmaları ya da mal beyanında bulunmaları istenmektedir. Bu süre zarfında bildirime uyan kişiler farklı yapılandırma ve indirimlerden yararlanabilir. Ancak, bu tebliğe karşılık vermeyen kişilerin hesaplarına e – haciz uygulanmaktadır.
E – haciz e – devlet üzerinden sorgulanabilmektedir. Birçok resmi işlemin elektronik ortama aktarılmasının ardından borçların tahsiline ilişkin yöntemlerde değişmiştir. E – haciz yöntemi de bunlardan biri olarak günümüzde sıklıkla tercih edilmektedir. Vadesi geçmiş tüm borçların tahsili için elektronik haciz uygulanabilmektedir.
İcra Ceza Mahkemesi Ne Demek?
İcra İflas Kanunu kapsamında belirtilen konularda görülecek davalara bakmakla yükümlü olarak bu kapsam doğrultusunda doğan suçların görüldüğü özel yetkili mahkemelere icra ceza mahkemesi denmektedir.
2004 sayılı kanun çerçevesinde bu mahkemelerde basit yargılama usulü kullanılmaktadır. Bu mahkemelere şikâyet dilekçe ve sözlü beyanın kaydedilmesi ile yapılmaktadır. Dava görülürken tarafların mahkemeye vekil göndermeleri veya bizzat katılmaları gerekmektedir. Gerekli hallerde kişiler duruşma için mahkemeye gelmeleri talep edilebilir.
İcrai Haciz Ne Demek?
Borç ilişkisinden doğan alacakların borçlu tarafından ödenmemesi halinde icra işlemi uygulanabilmektedir. İlamlı veya ilamsız icra takiplerinin sonucunda kanunların el verdiği şekilde haciz işlemi uygulanabilmektedir. Haciz, kişinin mevcut borcunun mal varlığına el konularak tahsil edilmesini ifade eder. Borçlunun yaşamını devam ettiremeyecek hale gelmesine neden olacak mallar taşında tüm varlıkları haciz edilebilir.
Söz konusu icra takibine itiraz edilmediği takdirde haciz işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Alacaklı tarafında talebi üzere borçlular adına icra takibi başlatılabilir. Eğer mahkeme kararı ile icra takibi başlatılmışsa bu işlem ilamlı icra olarak tanımlanmaktadır.
Takip Talebi Ne Demek?
Alacaklılar tarafından icra dairesine yöneltilen ve yetkili icra mercileri tarafından hakkında kovuşturma başlatılma talebinin oluşturulmasına, takip talebi denmektedir. İcra İflas Kanunun 58. Maddesinde takip talebi düzenlenmiştir.
Takip talebinin yapılabilmesi için yasa ve yönetmeliklerde farklı matbu formlarının doldurulması gerekmektedir. Takip talebiyle;
Alacaklının kimlik bilgileri ve adresi
Borçlunun kimlik bilgileri ve adresi
Toplam alacak miktarı
Varsa faiz miktarı ve işlemeye başlayan günce takip talebinde belirtilir
Borcun sebebi
Takip unsuru (haciz, iflas vb.)
Tüm unsurlar dikkatlice belirtilmelidir. Alacağın tahsili için düzenlenen matbularla takip talebi oluşturulmaktadır.
Adi Senet Ne Demek?
Resmi makam veya resmi kimliği bulunan kişi veya kurumlar olmaksızın taraflar arasında düzenlenen senetlere adi senet denmektedir. Adi senet hazırlandıktan sonra borçlu tarafından imzalanması gerekmektedir. Taraflar arasında isteğe bağlı şekilde hazırlanan bu senetlerde rakamlar aynı zamanda yazı ile de yazılmalıdır.
Resmi Senet Ne Demek?
Resmi senet, adi senetten farklı olarak sadece imza inkârı durumlarında üstün gelmektedir. Resmi senetlerde sahteliği kanıtlanana kadar yasal kanıt teşkil etmektedir. Tapu dairelerince düzenlenen resmi senet, taraflar arasında imzalandıktan sonra, resmi yetkililer tarafından mühür ve imza vurularak hazırlanan senetlerdir. Adi senetten farklı olarak bu senetlerde resmi makamların imzaları da yer almaktadır.
Kıymetli Evrak Nelerdir?
Belgelerin üzerinde yer alan hakkın, senetlerden farklı olarak ileri sürülemediği ve başka kişilere devredilemediği yazılı senetlere kıymetli evrak denilmektedir. Kıymetli evrakların teslimine ilişkin üç farklı sınıflandırma yapılabilmektedir. Nama yazılı, emre yazılı ve hamiline yazılı olmak üzere üç farklı senet söz konusu olacaktır.
Kıymetli evrak olarak belirtilen belgeler;
Bono
Çek
Poliçe
Hisse senetleri
Tahviller
Hazine bonoları
İpotekli borç senedi Kıymetli evrak olarak tanımlanmaktadır. Kıymetli evrak sınıflandırılırken kanunlar dikkate alınmalıdır. Türk Medeni Kanunu kapsamında yer alan evrakın yanı sıra Türk Ticaret Kanunu veya Sermaye Piyasası Kanunu ile de evrak sınıflandırılabilmektedir.
