Kıdem ve İhbar Tazminatını Kimler Alabilir? Kıdem ve İhbar tazminatı kimlere verilir, hangi durumda ödenir?
Kıdem ve ihbar tazminatı almak için şartlar yasalar çerçevesince belirlenmiştir. İş Kanunu hem işçi hem de işvereni koruyan yasaları kapsamaktadır.
Kıdem Tazminatı Alma Şartları Nelerdir?
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için iki temel şart bulunmaktadır. İlki, çalışanın aynı işverene ait bir veya birden fazla işyerinde aralıksız olarak en az bir yıl süreyle çalışmış olması gerekmektedir. Bu süre zarfında çalışanın hizmet akdi, sürekli bir nitelik arz etmelidir. İkinci önemli şart ise, çalışanın iş sözleşmesinin kıdem tazminatı almaya hak kazanacak şekillerden biri ile sona erdirilmiş olmasıdır. Bu, işveren tarafından yapılan fesihlerde olduğu gibi, belirli hallerde çalışanın haklı sebeple işi bırakması durumunda da geçerli olabilir.
Kıdem ve İhbar Tazminatı Hangi Durumlarda Alınır?
Kıdem tazminatı, çalışanın iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda, işveren tarafından ödenen bir tazminattır. Bu tazminat, çalışanın geçmiş hizmetlerinin bir ödülü olarak görülür. İhbar tazminatı ise, iş sözleşmesinin yasalara uygun şekilde sonlandırılmaması durumunda, ihbarda bulunulması gereken sürelere uyulmaması halinde ödenir. İhbar tazminatı, ihbarda bulunulması gereken süreler göz ardı edildiğinde, ihbarda bulunmayan taraf tarafından ödenir.
İşçi Hangi Hallerde İhbar Tazminatına Hak Kazanır?
İşçi, işyerinde yürütülen işin sürekli bir karakter taşıması ve deneme süresinin bulunmaması durumlarında ihbar tazminatına hak kazanır. İş Kanunu'nun 10. maddesi uyarınca, süreksiz işlerde İş Kanunu'nun 17. maddesi uygulanmayacağı için, süreksiz işlerde çalışanlar ihbar tazminatı alamazlar. İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin yasalara uygun şekilde feshedilmediği durumlar için öngörülmüştür.
Hangi Hallerde Kıdem Tazminatı Alınır?
Kıdem tazminatına hak kazanmanın ilk şartı, çalışanın işverene ait işyerlerinde kesintisiz olarak en az bir yıl süreyle çalışmış olmasıdır. İkinci şart, çalışanın iş sözleşmesinin kıdem tazminatına hak kazandıracak bir sebeple sona erdirilmesidir. Bu, işverenin işçiyi çeşitli sebeplerle işten çıkarması ya da çalışanın haklı bir nedene dayanarak işi bırakması gibi durumlar olabilir.
Kıdem ve İhbar Tazminatı İçin Nereye Başvurulur?
Kıdem ve ihbar tazminatı talepleri ile ilgili olarak işçiler, yetkili iş mahkemelerine dava açabilirler. Dava açmadan önce, arabuluculuk sürecinin tamamlanmış olması gerekmektedir. Bu süreç, taraflar arasında bir uzlaşma sağlanamaması halinde başvurulacak resmi bir ön adımdır. Dava açılırken, gerekli harçlar ve giderler ödenmelidir.
İşçi Hangi Durumda Kıdem Tazminatına Hak Kazanır?
İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, aynı işverenin işyeri veya işyerlerinde en az bir yıllık süre zarfında kesintisiz olarak çalışmış olması gerekir. Bu, işçinin hizmetlerinin sürekliliğini ve işverenle olan bağlılığını gösterir. İş Kanunu uyarınca, işçinin iş sözleşmesi belirli sebeplerle sona erdiğinde kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
İş Yerine İhtar Çekilince Tazminat Alınır mı?
İşçi, işverene ihtarname göndererek, ödenmemiş ek mesai, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi haklarını talep edebilir. İhtarname, işçinin haklarını resmi olarak talep ettiğinin bir kanıtı olarak işlev görür. Bu süreç, bazı durumlarda işverenin işçinin taleplerini yerine getirmesi için bir baskı unsuru oluşturabilir. Ancak, ihtarnamenin etkili olup olmadığı, işverenin tepkisine ve hukuki süreçlere bağlıdır.
Kıdem ve İhbar Tazminatını Kimler Alabilir?
İşçi işten ayrılması söz konusu olduğunda yasalarca belirlenmiş olan ihbar süresine göre önceden haber verilmelidir. Aynı şekilde işveren de işçinin iş akdini sebepsiz yere feshedememektedir. Bu gibi durumlarda kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alınabilir. Kıdem ve İhbar Tazminatını Kimler Alabilir:
- Kıdem tazminatı, işveren tarafından işçinin iş akdi sonlandırıldığında verilmektedir. İşçinin kendi istifası neticesinde kıdem tazminatı alması istisnai durumlar dışında mümkün değildir.
- Kişi kıdem tazminatını askerlik sebebiyle işten ayrılması durumlarında alabilmektedir.
- Kıdem tazminatı, sağlık nedenleri ya da zorlayıcı sebeplerle işten ayrılma durumlarında alınabilmektedir.
- Şayet işçi zorla ya da işyerindeki baskılar neticesiyle istifaya zorlanmışsa bu durumda kıdem tazminatı alabilir.
- İhbar tazminatı ise işveren, iş akdini ihbar süresine göre sonlandırmadığında işçiye ödenmesi gereken miktardır. Bu noktada işçi de ihbar zamanında işten ayrılacağını işverene haber vermediğinde ihbar tazminatı vermektedir.
İhbar Tazminatı Nedir, Kimler Alır?
İhbar tazminatı şartları yasalarca belirlenmiştir. 4857 sayılı olan İş Kanunu’nun 17. Maddesine göre belirlenmiş olan iş sözleşmeleri kapsamında iş akdinin feshedilmesinden önce, belirlenmiş süreden önce haber verilmesi gerekmektedir. Bu şartlar ise:
- Eğer işçi 6 ay süreyle çalışmışsa 2 haftadan önce haber vermesi gerekir.
- Eğer işçi 6 aydan 1,5 yıla kadar çalışmışsa 4 hafta,
- Eğer işçi 1,5 yıldan 3 yıla kadar çalışmışsa 6 hafta,
- 3 yıldan uzun süren çalışmalarda 8 hafta önceden haber verilmesi gerekmektedir.
İhbar Tazminatı Hesaplama 2019
İhbar tazminatı İş Kanunu kapsamında belirlenmiştir. İşçinin çalışma süresine göre ihbar süresi belirlenmektedir. Ancak, iş sözleşmelerinin işçi tarafından feshedilmesi, işveren tarafından deneme süresi içinde ya da yasalar tarafından belirlenmiş olan esaslar kapsamında feshedilmesi durumlarında işçiye hiçbir şekilde ihbar tazminatı ödemek durumunda kalmaz. İş sözleşmesinin feshi durumlarında, aynı bildirim süreleri, işçi içinde geçerli olmaktadır. Buna aykırı davranılması durumlarında ihbar tazminatı işveren tarafından da talep edilebilmektedir.
Kıdem ve İhbar Tazminatını Kimler Alabilir?
Bir şirket içerisinde sigortalı olarak çalışan bir kişi, İş Kanunu çerçevesinde belirlenen kıdem tazminatı alabileceğini belirleyen sebeplerden herhangi biri yüzünden işten ayrılırsa belirli bir miktarda tazminat almaya hak kazanmaktadır. İşinden ayrılan kişinin alacağı tazminatın miktarı hesaplanırken işten ayrılmadan önce son olarak aldığı brüt maaş miktarına bakılmaktadır. BURADA ÖNEMLİ BİR HUSUSU BELİRTMEKTE FAYDA VAR. İŞÇİ VERENE KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI İÇİN DİREK DAVA AÇAMAYACAK ÖNCELİKLE ARABULUCUYA BAŞVURU YAPMAK ZORUNDADIR. BU BAŞVURUYU AVUKAT ARACILIĞI İLEDE YAPABİLİRSİNİZ. Kişinin iş yerinde çalıştığı yıl süresi ile son olarak aldığı brüt maaş miktarının çarpımı sonucunda elde edilen miktar ödenecek olan kıdem tazminatı olacaktır. Ancak belirlenen ücretlerden damga vergisi düşülerek hesaplanır ve kesinti yapılmış haliyle işçiye ödeme yapılır. İşinden ayrılmış olan bir kişi kendi isteğiyle işten ayrılmadıysa, kadın işçiler evlilik sebebiyle kıdem tazminatı talep ederek işten ayrılıyorsa ve 1 yıl içerisinde bu isteğini evliliğini gösteren belge ile çalıştığı kuruma bildirdiyse, işten askerlik nedeniyle ayrılarak kıdem tazminatı, işveren ahlak ya da iyi niyet kurallarını aşan bir davranışta bulunduysa, emeklilik hakları kazanıldıysa ve işçi en az 1 yıl süreyle iş yerinde çalıştıysa kıdem tazminatı alma hakkı sağlanmaktadır. İşten ayrılan kişi aynı işverenin farklı iş yerlerinde çalışmış ise, hizmet süreleri birleştirilecek, ayrı süreler olarak sayılmayacaktır. İşçi istifa ederek kendi isteğiyle işten ayrılırsa kıdem tazminatı talebinde bulunamaz. (Kıdem ve İhbar Tazminatını Kimler Alabilir?) İşverenin bu konudaki hakları da kanunlarla koruma altında alınmıştır. Emeklilik nedeniyle Kıdem Tazminatı Kimler Alabilir konusuna da kısaca değinecek olursak, 1475 sayılı İş Kanunu'nun ilgili maddesi gereği, SGK emeklilik nedeniyle müracaat ederek belge almalıdır. İşçi bu belge ile işveren başvur vurması durumunda kıdem tazminatı alabilir. Çalışan kişilerin işlerinden ayrıldıkları takdirde almaya hak kazandığı ödenmesi gereken bir başka tazminat türü de ihbar tazminatı olmaktadır. Ancak ihbar tazminatı sadece işçiye ödenen bir tazminat değildir. İşçinin bazı durumlarda bu tazminatı işverenine ödemesi de gerekebilir.
İhbar Tazminatı Ödenmesindeki Amaç ve Faydaları
İhbar tazminatı ödenmesinde amaç işçinin ya da işverenin işi bırakma ya da işten çıkarılma durumlarını belirli bir zaman dilimi öncesinde karşı tarafa bildirmemesi halinde oluşabilecek olan zararın karşılanmasıdır. İş Hukuku çerçevesinde belirlenen haber verme süresi, 6 aydan az olan iş ilişkisi için en az 2 hafta önce, 6 ay ve 1,5 yıl arasında olan iş ilişkileri için 4 hafta önce, 1,5 yıl ve 3 yıl arasında olan iş ilişkileri için 6 hafta önce ve 3 yıldan fazla olan iş ilişkileri için 8 hafta önce olmaktadır. Belirlenen süreler doğrultusunda işçi işten ayrılacağını ya da işveren işçiyi işten çıkartacağını karşı tarafa bildirmekle yükümlüdür. İhbar sürelerine uyulmadığı takdirde ihbar süresine göre hesaplanacak olan ihbar tazminatı ödenecektir. İşçi işyerinden kendi isteğiyle istifa dilekçesi vererek ayrılması durumunda işvereninden herhangi bir şekilde ihbar tazminatı talep edemez. İş hukuku dava ve tazminat hakkında geniş bilgi için göz atınız. Eğer işveren kendisi için çalışan işçiyi işten çıkartacaksa İş Hukuku'na göre belirlenen süre içerisinde işçiye bu durumu bildirmeli ve çalışma saatleri içerisinde ücret kesintisi yapmadan günde en az 2 saatlik bir iş arama izni vermek zorundadır. İşçi isterse tüm izin saatlerini toplu olarak da kullanabilmektedir. İhbar tazminatı dışında işveren eğer işçiye iş araması için vermezse ya da süreyi eksik kullandırırsa eksik kullandırdığı süre için işçiye ücret ödemek zorunda kalır. Aynı zamanda iş arama izni esnasında işveren işçiyi çalışmak durumunda bırakırsa, işçiyi çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı olarak ödemekle yükümlüdür. Kıdem ve ihbar tazminatı işçi ile işverenin tüm haklarını korumak için devlet tarafından belirlenmiş ücretlerdir. Eğer işçi haksız yere işten çıkartılırsa işveren işçinin uğradığı zararı karşılamak amacıyla çalıştığı süreyle orantılı olarak artacak kıdem tazminatı ödemek zorundadır. (Kıdem ve İhbar Tazminatını Kimler Alabilir?) Aynı şekilde işçi işinden ayrılacaksa ya da işveren işçiyi işten çıkartacaksa belirlenen süreler dahilinde sorumlu olan kişiye bu durumu bildirmekle yükümlüdür. Eğer zamanında bir bildirim yapılmazsa zarara uğrayan taraf bu işçi ve işveren içinde geçerli olmak koşuluyla zararını karşılamak amacıyla ihbar tazminatı ödenecektir. Yukarıda anlatılan sebeplerden işten ayrılma durumunda gerek evlilik nedeniyle, gerek askerlik nedeniyle, gerek emeklilik ve diğer nedenlerden dolayı, belgeleri işverene sunması ve ihtar etmesi durumunda bazı nedenlerden dolayı ya ödeme yapmaktan kaçınabilir. Kıdem ve İhbar Tazminatını hak ettiğiniz takdirde İşveren ödemiyorsa İş mahkemesine müracaat edilerek tüm işçi alacaklarınızı, Kıdem ve İhbar Tazminatınızı alabilirsiniz. (Kıdem ve İhbar Tazminatını Kimler Alabilir?) Diğer makalelerimize Ankara Avukat sayfamızdan göz atabilirsiniz.